نقش روابط عمومی در توسعه بازار
شهرام شیرکوند پژوهشگر و مشاور صنعت
روابطعمومی (Public relations) هر سازمان برای برقراری ارتباطات موثر و هدفمند با گروههایی که با آنها در تعامل هستند فعالیت میکند. اقدامات روابطعمومی با هدف حفظ و توسعه خوشنامی سازمانها و شرکتها انجام میشوند. در واقع روابطعمومی نماد آن چیزی است که سازمان یا شرکت مدعی است به آن عمل میکند یا دیگران درباره آن میگویند؛ بنابراین باتوجه به فضای رقابتی در عرصه کسبوکار و تغییر و تحولاتی که با سرعتی غیرقابلتصور در دنیای امروز اتفاق میافتد، سازمانها میبایست برای حفظ و صیانت از مشتریانشان اقداماتی انجام دهند که شرایط را برای اثربخشتر کردن عملکرد سازمانی مهیا کند.
هیچ سازمانی بدون ارتباطات، کاری از پیش نخواهد برد. روابطعمومی در تصمیمسازی برای مدیریت یک سازمان، نقش بسیار مهمی دارد. روابطعمومی در مواردی همچون بهبود آگاهی، توسعه بازار و افزایش فروش، ایجاد انگیزه در کارکنان فروش و عوامل توزیع، سهامداران و سایر ذینفعان، معرفی محصولات و خدمات جدید، توسعه برند، تصویرسازی مثبت در جوامع و در بسیاری دیگر از موضوعات سازمانی نقشآفرینی کرده و به حمایت از بازاریابی سازمان میشتابد. از طرفی در جوامع فعلی روابطعمومی یکی از اصلیترین ابزارهای تبلیغات پیشبردی محسوب میشود.
روابطعمومی، ایجاد مناسبات مطلوب با اقشار و جوامع مختلفی که با بنگاه یا شرکت سر و کار دارند، است. این مناسبات در روابط مطلوب از طریق کسب شهرت، ایجاد «ذهنیت مطلوب»، رفتار مناسب، رفع مسائل، خنثی کردن شایعات و وقایع نامطلوب یا غیرواقع امکانپذیر خواهد شد.
در زمینه ایجاد آگاهی و در مقایسه با تبلیغات غیرشخصی، روابطعمومی تاثیر بیشتر و کمهزینهتری دارد. با استفاده از روابطعمومی، بهرهگیری سازمانها و شرکتها از فضا یا زمان در بیشتر رسانههای جمعی بدون پرداخت هزینه انجام میشود.
هماهنگی بین روابطعمومی و تبلیغات بدون داشتن اطلاعاتی شفاف از نقاط قوت و ضعف میسر نمیشود، بنابراین زمانی این موفقیت حاصل میشود که مدیریت روابطعمومی بتواند با آگاهی و درک کامل، بازاریابی، تبلیغات و روابطعمومی را هماهنگ کند. از طرفی در فضای رقابتی امروز، اگر برای ارتقا و تقویت نشان (برند) برنامهای تدوین نشود، نهتنها برند آسیبپذیر میشود، بلکه از یاد خواهد رفت. در زمینه نقش روابطعمومی در ارتقا و توسعه نشان (برند) باید نکاتی را یادآور شویم.
روابطعمومی، علمی درباره ارتقای نشان (برند) و خوشنامی سازمان است. اگر روابطعمومی سازمان، رقابت را جدی نگیرد از محیط کسبوکار حذف میشود.
روابطعمومی نتیجه تحولات جوامع و سیستمها و نظامهای ارتباطی سازمانهاست که در دو بعد درونسازمانی و برونسازمانی اتفاق میافتد تا اعتماد میان افراد در محیطکار و جامعه نسبت به آنچه از سوی سازمان انجام میشود بهدست آید. بنابراین ایجاد رابطه مناسب نیازمند شناخت نگرشهای افراد در داخل و خارج سازمان است. برنامههای ارتباطی، اطلاعرسانی و معرفی مناسب نشان (برند)، پایش رسانهها، تولید خبر و اثرگذاری در افکار عمومی بهویژه در شبکههای اجتماعی، از یکپارچگی، انسجام و تمامیت نشان (برند) محافظت کرده و ارتقا و پیشرفت آن را به بهترین نحو مدیریت میکند.
بهجرأت میتوان گفت یکی از دغدغههای مدیران روابطعمومی عدمشناخت کافی صاحبان صنایع و بنگاهها از علم روابطعمومی مدرن و کارکردهای صنعت روابطعمومی است، بنابراین ضرورت دارد با تشکیل کمیتهای متشکل از متخصصان و کارشناسان حوزه روابطعمومی و تدوین برنامهای منسجم، برای شناساندن صنعت روابطعمومی به صاحبان صنایع کشور و نقش آن در توسعه نشان (برند) گام برداشت. بهتازگی بسیاری از شرکتهای بزرگ صنعتی و بنگاههای اقتصادی با گرایش به بازاریابی، همه توان و امکانات روابطعمومیها را برای حفظ و توسعه نشان (برند) تجاری خود بسیج کردهاند تا بتوانند از برند خود صیانت کنند و در واقع به این باور رسیدهاند که روابطعمومی قادر است با تبلیغ نام تجاری بازاریابی مناسبی داشته باشد.
در حال حاضر مدیران ارشد از روابط عمومیها علاوه بر وظایف اصلی آنها، انتظار دارند که فعالیتها و وظایف خود را با گرایش بهسمت معرفی و بازاریابی خود شرکت به انجام برسانند، اما مدیران بازاریایی و روابطعمومی بیشتر اوقات یکدیگر را درک نمیکنند، زیرا برخی مدیران روابطعمومی، حرفه اصلیشان را ایجاد و توسعه ارتباطات میپندارند.
بیتردید روابط عمومی در بازاریابی یک مبحث تخصصی است که در سازمانها از اهمیت خاصی برخوردار است. روابطعمومی میتواند علاوه بر ایجاد تصویر مثبت از برند در افزایش فروش و تبلیغات هم موثر باشد. مشارکت روابط عمومی سازمان در بازاریابی یکی از ایدههای جذاب برای توسعه مدیریت روابط عمومی است. این شاخه از مدیریت روابط عمومی، بیشتر برای تجزیه و تحلیل رفتار مخاطبان کاربرد دارد. امروزه همه کسبوکارها به نقش موثر روابط عمومی در بازاریابی اذعان دارند و برای موقعیتهای شغلی مختلف از آن استفاده میکنند.