بر این اساس فولادسازی در کشور نیازمند حمایت جدی مسئولان عالی کشور است تا از چالش‌های جدی عبور کند. رفع محدودیت‌های انرژی، تامین گاز ارزان، تجدیدنظر در تعیین دستوری قیمت‌ها و عوارض صادراتی و … ازجمله مواردی است که تصمیم‌گیری در سطح کلان مدیریتی در کشور را می‌طلبد.لازمه حفظ و حضور پررنگ صنعت فولاد در اقتصاد کشور به‌ویژه در شرایط فشارهای بین‌المللی، حفظ مولفه‌های مزیت نسبی این صنعت همچون سنگ‌آهن و انرژی ارزان و البته رفع محدودیت‌های قیمت‌گذاری و تجدیدنظر در عوارض صادراتی است که امیدواریم برای ترسیم چشم‌اندازی امیدبخش برای آن تصمیمات عاجلی گرفته شود.

نخستین قربانی

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور گفت: کل زنجیره فولاد در کشور ۵ درصد از گاز را مصرف می‌کند و این در حالی است که در قطعی‌ها نخستین مجموعه‌های ممنوعیت مصرف، شرکت‌های فولادی هستند. به گزارش ایراسین، بهرام سبحانی اظهارکرد: سبحانی بابیان اینکه صنعت فولاد تااندازه‌ای تاب‌آوری دارد و در نقطه‌ای دچار آسیب می‌شود، گفت: باید توجه داشت که نامهربانی‌ها که نمی‌دانم عمدی است یا از روی ناآگاهی بر صنعت فولاد دیده‌شده است، نزدیک به سه ماه در تابستان محدودیت برق و نزدیک به ۲ الی ۳‌ماه محدودیت گاز داریم د و این امر تولید را دچار مشکل می‌کند.

نگاهی به آمارها

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور با اشاره به اینکه کشور ایران درحال‌حاضر توانسته با تولید حدود ۳۲ میلیون تن فولاد خود را در جمع ۱۰ کشور برتر تولیدکننده این محصول قرار دهد، گفت: ظرفیت تولید فولاد در کشور ۴۵ میلیون تن است و امروز از ۳۳ میلیون تن آن استفاده می‌شود و یک‌سوم از ظرفیت ایجادشده قابل بهره‌برداری نیست. سبحانی بابیان اینکه در سال ۱۳۸۵ حدود ۹ میلیون تن تولید فولاد بوده است، افزود: در آن سال واردکننده مطلق فولاد بودیم و امروز به ظرفیت ۳۲ میلیون تن رسیدیم. سبحانی ادامه داد: در دو سال گذشته با بخش‌نامه‌های خلق‌الساعه مانع تولید روبه‌رو بودیم که بیشتر آن در زمینه فروش و بازار و... بوده است و با راه‌اندازی بورس در یک فرآیند رقابتی به مشکلات افزوده شد. وی اضافه کرد: در شرایطی که حقوق و دستمزد ۵۷ درصد و نرخ برق، گاز و حامل‌های انرژی، حمل‌ونقل هزینه خدمات دولتی و... بعضا چند بار در سال افزایش پیدا می‌کند، چگونه می‌توان انتظار داشت نرخ فولاد ثابت بماند؟ این محدودیت و قطعی انرژی در شرایطی است که اکنون کل صنعت فولاد کمتر از ۵ درصد گاز کشور را مصرف می‌کند.

موانع بانک مرکزی

وی با اشاره به بخشنامه اخیر بانک مرکزی اظهارکرد: اینکه هر صادرکننده‌ای باید ارز خود را به کشور بیاورد، کار درستی است و در همه جای دنیا هم همین روند اجرا می‌شود اما اینکه می‌گویند تولیدکننده همه ارز خود را به بانک مرکزی بدهد و برای تامین ارز موردنیاز خود برای تامین مواد اولیه در صف بایستد، مشکل‌آفرین است. سبحانی بابیان اینکه باید بخشی از درآمدهای ارزی، تامین‌کننده نیاز خود صنعت باشد، گفت: فرآیند تعریف‌شده از سمت بانک مرکزی مانع بزرگی در این مسیر است. وی بابیان اینکه در کشور ۲۲ میلیون تن شمش تولید می‌شود و تنها ۱۲ میلیون تن آن مصرف می‌شود، افزود: باید مابقی تولید صادر شود و وقتی‌که می‌گویند باید همه تولید را در بورس عرضه کرد، فضای رقابتی ایجاد نخواهد شد. رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران افزود: بنگاه‌های اقتصادی کوچک پراکنده در کشور زیاد داریم که باید با یکدیگر ادغام شوند، در این شرایط آستانه تحمل و تاب‌آوری در بحران‌ها افزایش می‌یابد.

صنعت فولاد در مرز خستگی

محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه گفت: صنعت فولاد ایران به منطقه خستگی نزدیک شده است و اشاره به این موضوع نه جنبه ناامیدی دارد و نه انتقاد و فقط نقاط آسیب این موضوع را اعلام می‌کنم. به گزارش ماین نیوز، وی اظهارکرد: مشکلات و چالش‌های صنعت فولاد تنها مختص به کشور ایران نیست و در همه دنیا با چنین چالش‌هایی روبه‌رو هستیم اما نکته مهم، نحوه برخورد با این چالش‌ها است که میزان تاب‌آوری هر صنعت در برابر این چالش‌ها را نشان می‌دهد. وی بابیان اینکه نقطه مقابل تاب‌آوری، خستگی است، گفت: این شرایط در صورت بارگذاری یا تکرار بیش‌ازحد ظرفیت به وجود می‌آید که اگر این تنش بیش‌ازحد تکرار شود وارد مرحله گسیختگی می‌شویم. وی تصریح کرد: چنانچه بارگذاری‌هایی که روی صنعت فولاد در حال انجام است، تداوم پیدا کند مانند مشکلات برق، گاز، مواد اولیه، حمل‌ونقل، سیاست‌های ارزی، سیاست‌های قیمت‌گذاری و... صنایع ما را به نقطه خستگی نزدیک‌تر می‌کند.

نگاه جهانی به فولاد

طیب‌نیا با اشاره به اینکه امسال فولاد مبارکه در اردیبهشت ۸۰۰ هزار تن فولاد تولید کرده است، گفت: این در حالی است که در مرداد به دلیل مشکل برق ۳۶۲ هزار تن تولید داشتیم و این یعنی بیش از ۷۰۰ هزار تن فولاد و حدود ۳۵۰ میلیون دلار ارزآوری از دست رفته است. وی گفت: در شرایط فعلی، کشور نیاز به ارز دارد و اگر این اتفاقات صورت نمی‌گرفت، ما امسال به رتبه هشتم جهانی در زمینه تولید فولاد می‌رسیدیم و امروز بیم آن می‌رود که ایتالیا سال آینده جایگاه دهمی ما را بگیرد چرا که سال گذشته تفاوت ما با ایتالیا به دلیل جنگ اوکراین ۴ میلیون تن بود. طیب‌نیا بابیان اینکه ما برای تاب‌آوری در برابر مشکلات نگاهی جهانی داریم، گفت: باید توجه داشت که ما امروز حدود ۶۵ میلیون تن ظرفیت تولید جهانی داریم و این در حالی است که بالای ۵۰ درصد این ظرفیت‌ها صادراتی است و باید ببینیم که دنیا در برابر شرایط سخت چه‌کار کرده و ما باید چه اقداماتی را انجام دهیم.

سند راهبردی تاب‌آوری

وی با اشاره به سند راهبردی تاب‌آوری صنعت فولاد و اصلاح حامل‌های انرژی ابرازکرد: بر اساس این سند سهم هزینه حامل‌های انرژی در ۲ شرکت فولاد مبارکه و فولاد خوزستان در سال ۹۸ تنها حدود ۷ درصد بود که اختلاف معناداری با دیگر شرکت‌های دنیا دارد؛ هزینه انرژی ۳ شرکت فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و فولاد خراسان به نحوی اصلاح می‌شود که سهم منابع تامین انرژی و هزینه‌های تمام‌شده از بهای تولید فولاد خام از حدود ۷ درصد به ۱۸ درصد افزایش یابد. مدیرعامل فولاد مبارکه با اشاره به اینکه بر اساس این سیاست‌گذاری مابقی شرکت‌ها در این هدف‌گذاری نابود خواهند شد، افزود: در این سند حد خستگی دیده و گفته‌شده است ما تا ۱۸ درصد به نقطه تاب‌آوری می‌رسیم، همچنین در این سند آورده شده مدل کسب‌وکاری که بر مبنای آن واحدهای مختلف نوردی ایجادشده، منقضی شده و تعطیلی بسیاری از این واحدها در آینده نزدیک اجتناب‌ناپذیر است.

در گوشه و کنار دنیا

طیب‌نیا بابیان اینکه دولت هند به‌عنوان دومین فولادساز دنیا، وزارتخانه مستقلی با ۶ ماموریت اصلی برای صنعت فولاد خود تعریف کرده است، افزود: ماموریت‌های این وزارتخانه با تسهیل امور تعریف‌شده که نخستین آن تسهیل افزایش ظرفیت و رشد تولید فولاد است و این در شرایطی است که گفته می‌شود تقاضا در دنیا رو به کاهش است.

وی گفت: دیگر ماموریت‌های این وزارتخانه تسهیل تامین هزینه‌های سرمایه‌ای و برنامه‌های نوسازی و توسعه صنعت، تسهیل در دسترس بودن مواد خام و نظارت بر پارامترهای عملکرد تولید آهن و فولاد، تسهیل ترویج تحقیق و توسعه در فولاد، تسهیل ادغام‌ها، تملک‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مشترک در صنعت و تسهیل پاسخگویی سریع و رفع مشکلات مشتریان و....است.

وی افزود: مجلس انگلستان مصوبه‌ای به دولت ابلاغ کرده است که اگر تامین انرژی برای فولادسازان انجام نشود، دولت باید به این شرکت‌ها غرامت دهد، تصریح کرد: این شرایط همانند خسارت عدم‌کشت به کشاورزان در کشور است.

این فعال صنعتی بابیان اینکه چین برای حفظ صنعت فولاد ۸۰۰ میلیارد دلار تسهیلات جاری و معوق داده است، افزود: این کشور همچنین به صادرکنندگان فولاد تسهیلات داده و برای تامین انرژی شرکت‌های تولیدکننده یارانه در نظر گرفته است، همچنین این کشور عوارض مالیاتی سنگین برای صادرکنندگان مواد اولیه خام در نظر گرفته است و با دستکاری ارز صادرات را توجیه‌پذیر می‌کند؛ اما در ایران عکس این کار انجام می‌گیرد.

وی گفت: ترکیه انجمن صادرکنندگان فولاد دارد و بزرگ‌ترین صادرکننده میلگرد جهان است و ۷۰ درصد تولید فولاد آن از طریق کوره قوس صورت می‌گیرد. این کشور از سال ۲۰۱۴ زمین و معافیت‌های مالیاتی را تنها برای فولادسازان خود در نظر گرفته و در امسال سه بار نرخ گاز را برای فولادسازان کاهش داده است و باید توجه داشت که در دیگر کشورهای دنیا حمایت‌هایی دارند که ما نداریم.

سخن پایانی

رئیس هیات عامل ایمیدرو رفع موانع پیش روی توسعه صنایع فولاد را وعده داد و گفت در این جهت همکاری در حوزه‌های مختلف را دنبال می‌کنند. وی گفت: با توجه به اینکه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در صنعت فولاد طی یک فرآیند دنبال می‌شود و همچنین شرایط بین‌المللی در آن تاثیرگذار است؛ رسیدن به نتیجه زمانبر و حتی باعث از دست رفتن برخی فرصت‌ها شده است. وی بابیان اینکه ایمیدرو و وزارت صمت با توجه این شرایط آمادگی دارند تا چالش‌های این صنعت را برطرف کنند، اعلام کرد: راهبرد وزیر صنعت، معدن و تجارت تولید صادرات محور است که پایبند به آن هستیم و در جهت تحقق این مهم؛ به‌عنوان یک سازمان توسعه‌ای حمایت‌های لازم را از این بخش خواهیم داشت. گفت: ایمیدرو به‌منظور رفع این چالش‌ها؛ آمادگی دارد تا مسائل را در سطوح بالای دولت سیزدهم دنبال کند و به‌زودی این جلسات تشکیل خواهد شد.