تولید سرب و روی در دهه‌‌‌های اخیر در کشور رشد یافته و با توجه به ذخایر غنی معدنی سرب و روی، واحدهای فرآوری این محصول احداث شده‌‌‌ است. این صنعت در حال‌‌‌حاضر علاوه بر تامین نیاز داخلی، ظرفیت صادراتی قابل‌‌‌توجهی نیز دارد.

بر اساس آمارها سالانه چیزی حدود ۲۲۰ هزار تن شمش روی در کشور تولید می‌شود که از این میزان ۷۰ هزار تن در داخل مورد استفاده قرار می‌‌‌گیرد و مازاد آن صادر می‌شودو به گفته کارشناسان عمده تولیدات شمش سرب و روی کشور روانه بازارهای بین‌‌‌المللی می‌شود این در حالی است که مطابق یک قاعدع کلی بهتر آن است که شمش ابتدا به محصولی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل شود و سپس در فرآیند صادرات قرار گیرد. در گزارش امروز صمت نگاهی داریم به آخرین تحولاتی که در حوزه سرب و روی اتفاق افتاده است.

اکتشاف عمیق در معدن انگوران

مدیر مجتمع معدنی سرب و روی انگوران گفت: نخستین گمانه اکتشافی از عمق ۷۰۰ متری با هدف شناسایی ذخایر جدید ماده معدنی، اکتشافات تکمیلی و عمقی در این مجتمع انجام شد.حفاری ۱۲ گمانه اکتشافی هزار متری برای نخستین بار در دستور کار شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در مجتمع معدنی سرب و روی انگوران قرار گرفته است.

امید فلاح افزود: هدف از این کار، بررسی امکان وجود ذخایر معدنی عمقی بر اساس نظریه‌های جدید زمین شناسی و تکوین کانسار انگوران است که ماحصل یک پروژه اکتشافی بوده که از سال ۱۳۹۹ آغاز شده است.

فلاح افزود: در این راستا با استقرار یک دستگاه حفاری عمیق با توان حفاری تا عمق بیش از هزار متری در پیت معدن روباز و طراحی و ساخت یک تونل مصنوعی برای حفاظت آن در برابر عملیات معدن روباز، متراژ نخستین گمانه حفاری پیشرو، روز گذشته از عمق ۷۲۶ متری عبور کرد.

وی اظهار کرد: با استقرار دستگاه حفاری دوم، عملیات اکتشافی سرعت قابل توجهی به خود خواهد گرفت.

مجتمع معدنی سرب و روی انگوران با استخراج ماده معدنی به ۲ صورت روباز و زیر زمینی تامین‌کننده خوراک بیش از ۸۰ کارخانه فرآوری در استان زنجان و خارج از استان است.هدف اصلی پروژه اکتشافی تکمیلی و عمقی، افزایش ذخایر ماده معدنی در راستای اهداف توسعه پایدار، حفظ اشتغال منطقه و نیز تامین خوراک کارخانه‌های فرآوری است.

بهره‌برداری از معدن ۷۰ ساله یزد

استاندار یزد، معدن سرب و روی مهدی آباد یزد را بزرگ‌ترین معدن سرب و روی غرب آسیا و دومین معدن بزرگ دنیا دانست و گفت: علی رغم گذشت بیش از ۷۰ سال از اکتشاف این معدن، عملیات بهره‌برداری آن تا امروز انجام نشده بود که خوشبختانه به همت یکی از معدنکاران بزرگ کشور به بهره‌برداری خواهد رسید.

به گزارش ایسنا، مهران فاطمی با اشاره به اکتشاف مجموعه معدن سرب و روی مهدی آباد در سال ۱۳۲۹، اظهار کرد: علی رغم گذشت بیش از ۷۰ سال از اکتشاف این معدن، عملیات بهره‌برداری آن تا امروز انجام نشده بود.

وی استفاده از ظرفیت‌های معدنی به جای نفت را از سیاست‌های کلی نظام و مورد تاکید رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهوری دانست و گفت: این مجموعه باعث رونق اقتصادی و آبادی شهرستان مهریز و منطقه بهادران و مهدی آباد خواهد شد.

فاطمی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این که درحال‌حاضر پیت معدن سرب و روی مهدی آباد باز شده و معدن‌کاران در عمق ۹۰ متری به کف ماده معدنی رسیده‌اند، گفت: خط کنسانتره معدن نیز اجرا شده و کارخانجات آن به زودی افتتاح خواهد شد.

وی به اجرای کم هزینه‌تر و پرسرعت‌تر طرح‌های معدنی به واسطه ورود بخش خصوصی به این حوزه اشاره و عنوان کرد: این مجموعه که پیش‌بینی ۱.۲ میلیارد یورویی برای آن می‌شد، با ۳۰۰ میلیون یورو به نتیجه رسیده و در صورت اجرای کل زنجیره، قابلیت تولید سه درصد روی دنیا را خواهد داشت.

می‌شود و می‌توانیم

استاندار یزد ادامه داد: مجموعه سرب و روی مهدی آباد یزد، بزرگترین معدن سرب و روی غرب آسیا و دومین معدن بزرگ دنیا است که برای کشور بسیار حائز اهمیت است. وی از انتقال پساب به عنوان یکی از اقدامات مهم انجام شده در این مجموعه معدنی نام برد و گفت: بزرگترین خط انتقال پساب کشور به طول ۱۰۰ کیلومتر با ظرفیت انتقال ۱۰۰ لیتر بر ثانیه پساب، در مجموعه معدن سرب و روی مهدی آباد اجرا شده است.

وی افزود: با توجه به اختلاف ارتفاع ۶۵۰ متری این معدن با تصفیه خانه یزد، آب با فشار ۳۲ بار منتقل و دوباره در مجموعه کارخانه کنستانتره باز چرخانی می‌شود و دوباره به حالت اول باز می‌گردد.

فاطمی مجموعه سرب و روی مهدی آباد را تبلور عینی از شعار می‌شود و می‌توانیم و نماد اعتقاد به بخش خصوصی سالم و توانمند دانست و عنوان کرد: در سال‌های گذشته اعتبار موردنیاز برای افتتاح این مجموعه‌ ۱.۲ میلیارد یورو برآورد شده بود اما به همت یک بخش خصوصی با انگیزه و جهادی این پروژه عظیم با ۳۰۰ میلیون یورو اجرا شد.

وی با تاکید بر تلاش جدی استان جهت رفع موانع برای تحقق زنجیره ارزش سرب و روی در این مجموعه، تصریح کرد: با توجه به عیار ۴ درصدی سرب و روی این معدن، رسیدن به کنسانتره ۵۳ درصد موفقیت بسیار ارزشمندی خواهد بود.

از سنگ تا قطعه

استاندار در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد: امیدواریم این مجموعه تبلور عینی از تحقق شعار از سنگ تا قطعه و تکمیل زنجیره ارزش سرب و روی شود و ارزش افزوده آن در همین استان مورد استفاده قرار گیرد.

فاطمی در پایان خاطرنشان کرد: امیدواریم افتتاح معدن سرب و روی مهدی آباد، ضمن رعایت ملاحظات زیست محیطی و مسئولیت‌های اجتماعی، نقش مهمی در توسعه منطقه ایفا کند.

ضعف و نقص اکتشاف

به گفته مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، این استان از حیث وجود مواد معدنی دارای ۳۶ نوع ماده معدنی بوده و در این زمینه زنجان جزو معدود استان‌های کشور با این تنوع مواد معدنی است.

مجید گلشنی منفرد، اکتشاف ضعیف و ناقص را از موانع توسعه معادن در زنجان عنوان کرد و افزود: بیشتر حفاری‌های اکتشافی در استان زنجان زیر ۱۰۰ متر است و ما همچنان سطحی کار می‌کنیم در حالی که در برخی استان‌های دیگر عمق حفاری‌ها چندین برابر است.

وی بر ضرورت انجام حفاری‌های اکتشافی عمیق در استان تاکید کرد و گفت: لوازم درون چاهی برای اجرای حفاری‌های عمیق اغلب وارداتی است و برای تقویت این موضوع در استان در پی جذب سرمایه‌گذار و همچنین حضور شرکت‌های بزرگ و قوی در استان هستیم‌. استان زنجان حدود ۴۰۰ معدن دارد که نصف این تعداد فعال است.

سخن پایانی

صنعت سرب و روی از دیرباز با چالش‌‌‌های داخلی و خارجی متعددی مواجه بوده است که به گفته صنعتگران و تولیدکننده‌‌‌های این صنعت، با روی کار آمدن مسوولان و مدیران مختلفی این مشکلات همچنان پابرجا است و در برخی موارد به تعداد چالش‌‌‌های سالیان متوالی افزوده شده است. محدودیت برق، تامین و واردات مواد اولیه، تعیین و پرداخت عوارض صادراتی، قیمت‌گذاری غیرمعقول و دستوری و تامین تجهیزات و ماشین‌‌‌آلات معدنی ازجمله معضلات صنعت سرب و روی به حساب می‌‌‌آید.