رنج بی‌برقی در معدن انرژی
هفته گذشته اعلام شد همه دستگاه‌های اجرایی ستادی مکلف شده‌اند ساعت کاری خود را از ۶ صبح آغاز کنند و تا ۱۴:۴۵ ادامه دهند.
هرچند این تصمیم به منظور مدیریت بهینه مصرف انرژی اتخاذشده است، اما پیش از اجرا با مخالفت هایی در میان مسئولان حوزه های گوناگون رو به رو شد و به سردرگمی هایی در سطح جامعه دامن زد.نکته قابل توجه این است که این شیوه مدیریت انرژی جدا از مشکلاتی که زندگی روزمره شاغلان و ارباب رجوع دستگاه های اجرایی را تحت تاثیر قرار می دهد، تاثیر قابل توجهی بر جبران کمبود برق صنایع به ویژه صنایع معدنی ندارد زیرا این بخش های اقتصادی همچنان با محدودیت هایی برنامه ریزی شده در صنعت برق دست به گریبان هستند.در گزارش امروز صمت نگاهی داریم به آسیب های محدودیت فصلی دسترسی به برق، حوزه معدن و صنایع معدنی.
آسیب به صنعت و معدن
امیر صباغ، مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری ایمیدرو درباره تاثیر کمبود برق به صمت گفت: ازآنجایی که بخش معدن و صنایع معدنی تولیدکننده محصولات انرژی بر هستند، انرژی نقش مهمی در این حوزه ها بر عهده دارد. وی افزود: برق در فرآیند تولید، در متالورژی و کوره ها به وفور استفاده می شود و طبیعتا اگر محدودیت هایی در زمینه تولید و تامین برق به وجود بیاید، مستقیما اثر خود را در تولید محصولات نهایی نشان می دهد و آسیب زیادی به حوزه صنعت، معدن و بخش تولید وارد می آورد.
مدیریت موقتی
صباغ درباره روش های مدیریت بحران در شرایط فعلی گفت: پیشنهادی که می توان ارایه داد این است که در درجه اول سعی کنیم برق صنعت کمتر قطع شود و راهکار آن این است که بتوانیم در شهرها و مصارف خانگی مصرف را به شکل بهینه مدیریت کنیم. وی افزود: دولت در حال حاضر تلاش می کند برای کنترل و کاهش مصرف برق، الگوی مصرف بخش غیر صنعتی را تغییر دهد و برای این منظور جوایز و مشوق هایی در نظر گرفته است. به نظر من هرچه آگاهی و حساسیت جامعه را نسبت به الزام به مصرف بهینه برق افزایش یابد، می توان برق بیشتری برای تولیدات صنعتی داشته باشیم.
گزینه های تامین و تولید
صباغ در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه در حال حاضر گزینه های زیادی برای افزایش تولید و عرضه برق در کشور نداریم گفت: بخشی از بار مصرف برق برخی از کشورها ازجمله افغانستان و عراق را کشور ما به دوش می کشد که به زیان بخش صنعت است. وی ادامه داد: از سوی دیگر پتانسیل واردات از ترکمنستان، ارمنستان و ترکیه داریم. بنابراین توصیه می شود وزارت نیرو، گزینه واردات برق را به جد پیگیری کند و در سال جاری آن را به مرحله عملیاتی برساند. برق وارداتی مشتری خاص خود را در حوزه صنعت دارد و اگر وزارت نیرو بتواند این امکان را فراهم کند، بخش از مشکلات تامین برق کاهش می یابد. راهکارهای دیگری هم برای تولید برق وجود دارد از اجاره کشتی های تولید برق گرفته، که در حال حاضر در دنیا مرسوم است و آن را اصطلاحا نیروگاه های متحرک آبی می گویند، تا الگوهای دیگری مثل تولید برق از انرژی هسته ای. البته شاید در حال حاضر تا حدودی برای تابستان سال جاری دیر شده باشد اما شاید در آینده بتوانیم زودتر برنامه ریزی کنیم و از این طریق بخشی از نیاز خود را تامین کنیم.
اضطراب بی برقی
امیر صباغ درباره نحوه اعمال محدودیت برق صنایع معدنی گفت: قطع نوسانی برق، برای صنعت بسیار آسیب رسان و زیان بار است زیرا نمی توان کوره ها را مرتب روشن و خاموش کرد بنابراین بهتر است وقتی که محدودیت وجود دارد کوره خاموش باشد و وقتی روشن است، به صورت پیوسته کار کند. وی افزود: با قطع و وصل برق به صورت نوسانی هم افت راندمان را به دنبال دارد و هم به تجهیزات آسیب می رساند. شیوه مطلوب این است که صنایع به صورت پیوسته کار کند و اگر وزارت نیرو در زمان پیک مصرف برق ندارد، ترجیح صنایع فولاد و برخی دیگر از صنایع این است که در زمان پیک مصرف تعمیرات را انجام دهند تا اینکه بخواهند ضرر و زیان قطع و وصل بی برنامه را متحمل شوند. البته در دو سال گذشته در برخی موارد واحدهای مختلف فولادسازی و برای بعضی از کوره ها برق شبانه مصرف کردند ولی به هرحال آسیب افزایش هزینه تعمیرات موضوعی جدی است که در فرآیند تولید رخ می دهد.
خاموشی چراغ کسب وکار
معصومه پاشایی بهرام عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره مشکلات صنایع تولیدی ازجمله فولاد مبارکه در خصوص تامین انرژی به ویژه برق در فصل تابستان و گاز در زمستان، گفت: متاسفانه دولت ها شعارهایی را مطرح می کنند و بعد برای اینکه به این شعارهای خود جامه عمل بپوشانند تصمیمات عجیبی اتخاذ می کنند که این شعارها نه تنها اقتصادی نیست بلکه حتی اگر به عمق اثرات آن نگاه کنیم بلکه مردمی و به نفع مردم هم نیست. به گزارش ایلنا وی گفت: یکی از تصمیمات غلطی که دولت و درواقع وزارت نیرو گرفته این بود که سال گذشته تمام فشار ناشی از کمبود انرژی را به صنعت وارد کرد و تولید را با مشکلات قابل توجهی مواجه کرد. نماینده مردم جلفا و مرند در مجلس شورای اسلامی در ادامه عنوان کرد: وقتی این میزان فشار همه به بخش صنعت آمد اثرات اقتصادی و خسارت به دنبال دارد، مسئولان الان فکر می کنند که خانه ها را خاموش نکرده اند و راضی هستند، بله این درست است که چراغ خانه ها خاموش نشده اما در مقابل چراغ کار و معیشت کارگر را خاموش یا کم سو شد. وی افزود: این اتفاق به روال کار صنایع فشار وارد می کند، می دانید هر یک ساعتی که برق یک کارخانه قطع می شود چه اتفاقی می افتد و چه اثری دارد؟ بعضی وقت ها حتی آن برنامه خاموشی که داده بودند هم طبق همان قطع نمی کردند و یک باره یک قطعه در دستگاه می ماند و دیگر کارآیی نداشت.
اهمیت فرهنگ سازی
پاشایی بهرام در خصوص راهکارهای مدیریت انرژی برای جلوگیری وارد آمدن خسارت به صنایع، اظهار داشت: باید روی الگوی مصرف کار کنیم و برای صرفه جویی فرهنگ سازی کنیم. وی افزود: در کشور ما متاسفانه گاز در فضای آزاد رها می شود درحالی که با برنامه ریزی مناسب و ایجاد زیرساخت ها و مشوق ها می توان تولید انرژی برق را در کشور افزایش داد و هم پای نیاز کشور آن را توسعه دهیم. نماینده مردم مرند و جلفا تصریح کرد: در کشور روی نفت و گاز نشسته ایم اما ناچاریم بی برقی را تحمل کنیم. وی ادامه داد: فارغ از بحث سوخت فسیلی از سوی دیگر ما فرصت بی نظیری برای بهره برداری از انرژی های تجدید پذیر داریم که باید روی آن کار کنیم. چرا ما روی انرژی خورشیدی کار نمی کنیم؟ کشوری که دوسوم مساحتش بیابان است و تابش طولانی مدت آفتاب را دارد و از جنبه های دیگر زمینه بهره گیری از چنین فرصتی را دارد چرا استفاده نمی کنیم؟
پاداش صبوری
پاشایی افزود: بسیاری از کشورهای دنیا می گویند سرزمین شده با توجه به شرایط جغرافیایی و سایر موارد بهترین موقعیت برای تولید برق است، خب چرا ما خودمان از این فرصت بهره نمی بریم؟ عضو کمیسیون صنایع اظهار داشت: ما باید از صنایع و کارخانجاتی که خودشان متولی تولید برق هستند یا می توانند باشند حمایت های لازم را به عمل آوریم و برق مازاد آن ها را هم خریداری کنیم و با ایجاد مشوق های دیگر به این سمت حرکت کنیم که صنایع خودشان برق موردنیاز خود را تولید کنند تا آسیب کمتری به تولید وارد شود. وی در پایان گفت: ما از مجموعه این اقداماتی که اشاره کردم، هیچ کدام را انجام ندادیم و بعد در مقابل مردم می گوییم که ایهاالناس برق شما قطع نشده یا قطع نخواهد شد، خب درنتیجه برق صنایع و تولید قطع خواهد شد، همه چیز گران خواهد شد ولی خوشحال باشیم که برق شما قطع نخواهد شد. به عقیده من مردم ما صبورتر از این حرف ها هستند، اگر به صورت منطقی با آن ها صحبت کنیم و به صورت شفاف شرایط را تشریح کنیم؛ مردم شرایط کشور و نیاز صنایع و تولید را خواهند پذیرفت.
سخن پایانی
تغییر الگوی مصرف یا اعمال محدودیت، شیوه ای است که کشورهای دیگر هم در مواجهه با بحران انرژی به کار بسته اند. به عنوان مثال انگلستان در قرن بیستم در مقاطع گوناگون به این راهکار متوسل شد.البته نکته اینجا است که محدودیت ها در کشور ما سالانه بیشتر و گسترده تر می شود و تا امروز راهکار مناسبی برای رفع این چالش در آینده پیش رو اندیشیده نشده است.
