رئیس ‌ جمهوری نیز با تاکید بر پیگیری برنامه ‌ های ارائه ‌ شده، به دستگاه ‌ های مسئول یک هفته فرصت داد تا در جلساتی با مسئولیت دبیرخانه شورا، پیشنهادات خود را برای هماهنگی در راستای اجرای برنامه و رفع موانع پیش ‌ روی آن ارائه کنند. این در حالی است که ایران، باوجود برخورداری از منابع و ذخایر متنوع و غنی معدنی، سال ‌ ها است که نه ‌ تنها موفقیتی در زمینه جذب سرمایه ‌ گذار خارجی به دست نیاورده که بسیاری از سرمایه ‌ گذاران داخلی را هم از این بخش فراری داده است.صمت در این گزارش به ضرورت سرمایه ‌ گذاری، فرصت ‌ ها و چالش ‌ های حوزه معدن کشور پرداخته است.

همکاری معدنی با همسایگان

در میان اخبار معدنی که هرروز از چهارگوشه دنیا منتشر می ‌ شود، رشد سرمایه ‌ گذاری معدنی در کشورهای همسایه ایران به ‌ شدت جلب ‌ توجه می ‌ کند. ازجمله آخرین اخبار در این زمینه، اعلام آمادگی ترکیه برای سرمایه ‌ گذاری در معادن افغانستان است.

شهاب ‌ الدین دلاور، وزیر معادن حکومت افغانستان با اشاره به اینکه فرصت ‌ های سرمایه ‌ گذاری در معادن افغانستان فراهم ‌ شده است، سعی می ‌ کنیم تا سرمایه ‌ گذاران ملی و بین ‌ المللی به ‌ ویژه ترکیه از این فرصت ‌ ها استفاده کنند.

معرکه دستیابی به مواد معدنی

امیر بیژن یثربی، تحلیلگر اقتصاد معدن سرمایه ‌ گذاری خارجی را به معنای پیوند دوستی میان کشورها دانست و تاکید کرد: برقراری مجدد روابط ایران و عربستان، می ‌ تواند زمینه ‌ ساز احیا و رونق روابط خارجی ایران با دیگر کشورها، به ‌ ویژه کشورهای غربی باشد. به ‌ عبارت ‌ دیگر حل دیپلماتیک مشکلات میان ایران و عربستان نشانگر امکان تکرار همین سیاست با سایر کشورها است.

وی با اشاره به شاخصه ‌ های جذب سرمایه خارجی گفت: سرمایه ‌ گذاری خارجی چه شرقی باشد و چه غربی در درجه اول برای سود و منافع خود می ‌ آید اما در این فرآیند باید به دوطرفه بودن سود توجه کرد.

یثربی با اشاره به تاثیر گسترش تعاملات معدنی با کشورهای همسایه بر توسعه حوزه معدن و معدنکاری ایران گفت: واقعیت این است که ما در زمینه تامین سنگ ‌ آهن مگنتیت با مشکل روبه ‌ رو هستیم و برای تحقق اهداف طرح جامع فولاد به چیزی حدود 160 میلیون تن سنگ ‌ آهن نیاز داریم که در حال حاضر تامین داخلی آن برای کشور ممکن نیست. زیرا بسیاری از معادن روباز سنگ ‌ آهن رو به اتمام است و درعین ‌ حال به دلیل نبود ماشین ‌ آلات مناسب تجربه موفقی در حوزه کانسارهای فلزی زیرزمینی نداریم.

وی با اشاره به مشکلات معدنکاران ایران در حوزه استخراج زیرزمینی گفت: در صورت تامل با کشورهای همسایه می ‌ توان با راه ‌ اندازی کارخانه فرآوری و استحصال در جای دیگر، ‌ به مبادله مواد معدنی پرداخته و اهداف سرمایه ‌ گذاری مشترک و بهره ‌ برداری مالی مشترک در این حوزه را پیگیری کرد.

یثربی تاکید کرد: البته سودآوری چنین مبادلاتی درگرو مطالعات امکان ‌ سنجی دقیق است و در غیر این صورت منجر به شکست، خطا و افزایش زیان انباشته خواهد شد.

این فعال معدنی با اشاره به امکان جذب سرمایه چین در حوزه معدن، در قالب سند همکاری 25 ساله ایران و چین گفت: چین دارای 90 تا 95 درصد عناصر نادر خاکی است. همین ‌ طور در سال ‌ های اخیر در زمینه فولاد، سنگ ‌ های ساختمانی و کانسارهای فلزی غیر ‌ آهنی یا کانسارهای فلزی یا غیرفلزی ید طولایی پیداکرده است و به یکی از قدرت ‌ های تولیدکننده و صادرکننده مواد معدنی دنیا تبدیل شده است. این در حالی است که این کشور با مشکل تامین انرژی نیز روبه ‌ رو است و انرژی موردنیاز خود را بیشتر از زغال ‌ سنگ به دست می ‌ آورند.

وی افزود: این اقدام در تقابل با معاهده اقلیمی پاریس بوده که چین ازجمله کشورهای امضاکننده آن به شمار می ‌ رود. بنابراین طبق قوانین این معاهده جهانی ملزم به کاهش تولید کربن است. این الزام می ‌ تواند فرصتی برای همکاری سه کشور ایران، چین و عربستان در حوزه انرژی ‌ های تجدید پذیر باهدف استفاده در صنایع معدنی ایجاد نماید. چین صاحب تکنولوژی است و ایران و عربستان نیز مواد معدنی بکر و فراوان دارند، بنابراین با این همکاری سه ‌ جانبه می ‌ توان از فرصت بزرگی بهره برد.

برقراری ارتباط با دنیای بیرون

این فعال معدنی نخستین گام تحقق برنامه ‌ های مشترک سرمایه ‌ ای را رفع موانع سیاسی و برقراری ارتباط با دنیای بیرون و سایر شرکای تجاری دانست.

ارزآوری با صادرات خدمات فنی مهندسی

رئیس سازمان نظام ‌ مهندسی معدن کشور با اشاره به توانمندی ‌ های قوی کشور در حوزه خدمات فنی و مهندسی گفت: ایران آماده تبادل تجربیات و صادرات خدمات مهندسی به همسایگان ازجمله پاکستان است. به گزارش ایرنا، رضا بستامی با اشاره به ظرفیت ‌ های معدنی ایران افزود: کشور ما در حوزه معدن و صنایع وابسته ظرفیتی بسیار قوی دارد. ما در کشور ۸۱ نوع ماده معدنی با ذخیره ‌ ای بالغ ‌ بر ۶۰ میلیارد تن، حدود ۱۲ هزار پروانه بهره ‌ برداری، ۷ هزار معدن فعال و ۱۷ هزار واحد صنایع معدنی داریم.

بستامی حوزه معدنی را ظرفیت قوی برای آغاز همکاری ‌ های جدید با کشورهای همسایه ازجمله پاکستان دانست و گفت: با توجه به توانمندی ‌ های بالای کشور در حوزه معدن و حوزه خدمات مهندسی، ۴۵ هزار عضو در رشته مهندسی معدن، زمین ‌ شناسی، مهندسی متالوژی و مهندسی نقشه ‌ برداری و ۱۲ هزار پروانه اشتغال می ‌ توانیم برای کشورهای همسایه فرصتی طلایی مهیا کنیم که از توان تخصصی و تجربه غنی ایران در حوزه فنی بهره ‌ گیری کنند.

رئیس سازمان نظام ‌ مهندسی معدن کشور اظهار داشت: ایران از معدود کشورهایی است که با ۱۶ کشور در همسایگی خود، مرز مشترک دارد. بنابراین می ‌ توان از این ظرفیت برای همکاری مشترک و جذب سرمایه خارجی یا صدور خدمات فنی و مهندسی ایران استفاده کرد. وی گفت: شرکت ‌ های معدنی ایران می ‌ توانند مواد اولیه موردنیاز صنایع کشورهای همسایه، به ‌ ویژه در حوزه فلزات را تامین کنند و علاوه بر صدور کالا با صدور خدمات فنی و مهندسی ارزآوری مضاعفی برای کشور ایجاد کنند.

سخن پایانی

بسیاری معتقدند امروزه مهم ‌ ترین جنگ دنیا، کشمکش بر سر آب و انرژی است، اما برخی از فعالان معدنی معتقدند پشت پرده اصلی این معرکه دستیابی به مواد معدنی است. زیرا تولید مواد معدنی است که اصلی ‌ ترین مصرف ‌ کننده آب و انرژی در جهان به شمار می ‌ رود. به ‌ گفته این گروه از تحلیلگران اقتصادی، ‌ کشوری که بتواند در این نبرد پیروز شود، در معاهدات سیاسی و بین ‌ المللی دست بالا را خواهد داشت. دستیابی به این جایگاه نیز مستلزم برنامه ‌ ریزی دقیق و تعامل با جهان است. از سوی دیگر با توجه به اهمیت حفظ سرمایه، سرمایه ‌ گذاری ‌ های مشترک میان چند کشور، امنیت همه مشارکت ‌ کنندگان و کشورهای منطقه را افزایش می ‌ دهد. بنابراین اگر فرصتی برای سرمایه ‌ گذاری ‌ های مشترک ایجاد شود همه کشورهای ذی ‌ نفع با آغوش باز از آن استقبال می ‌ کنند.