به‌نظر می‌آید پایان فقط زمانی خیر خواهد بود که هر سه ضلع این مثلث هماهنگی قابل‌قبولی با یکدیگر پیدا کنند، اما در حال ‌حاضر ماجرا جریان دارد و هر روز فصل جدیدی از آن رونمایی می‌شود. در کنار مخالفان فعالیت‌های معدنی برخی معتقدند فعال نشدن معادن خسارت سنگینی به صنایع وارد می‌کند.

خسارت به صنایع

رئیس هیات عامل ایمیدرو اعلام کرد: فعال نشدن معدن بوکسیت تاش، خسارت سنگینی به مجموعه آلومینای ایران و ایمیدرو وارد می‌کند.

وجیه الله جعفری چندی پیش در نشست ویدئوکنفرانسی بررسی اقدامات انجام‌شده در معادن استان سمنان که با حضور مقامات وزارت صمت و سازمان صمت آن استان برگزار شد، گفت: تامین بوکسیت یکی از نیازهای جدی کشور برای تولید پودر آلومینا است و ایمیدرو بر این اساس، یک پهنه بوکسیت در استان سمنان تعریف کرده و روی آن مطالعه انجام داده است.

وی افزود: این سازمان طی اکتشافات انجام شده روی 18 هزار کیلومتر مربع در استان سمنان، 17 ظرفیت معدنی به ثبت رسانده که از این میزان، 12 محدوده در حوزه بوکسیت و 5 محدوده در حوزه پلی‌متال است.

رئیس هیات عامل ایمیدرو بیان کرد: باوجود دفاع این سازمان طی سال 99 از جایگاه و نقش پهنه مذکور، متاسفانه پروانه اکتشافی - به‌دلیل برخی مخالفت‌ها- صادر نشده، این در حالی است که شرکت آلومینای ایران همه تمهیدات زیست محیطی استانداری سمنان در قالب 20 مصوبه را انجام داده است.

وی ادامه داد: طبق توافق صورت‌گرفته با استانداری و مسئولان استانی، قرار شد این شرکت ۵، ۶ طرح با سرمایه‌گذاری 1200 میلیارد تومان و 30 میلیون یورو اجرا کند.

جعفری اظهار کرد: امیدواریم مسئولان استان موانع پیش روی فعال‌سازی معدن تاش به‌عنوان یک ظرفیت ارزشمند و استراتژیک را رفع و امکان صدور پروانه اکتشاف برای محدوده‌های یادشده را فراهم کنند تا علاوه بر انتفاع اقتصادی منطقه از این معدن، مواد اولیه صنعت آلومینیوم کشور نیز تامین شود.

وی ادامه داد: ایمیدرو همان‌گونه که پیش‌تر طی نامه‌ای اعلام کرده، غیر از محدوده‌های بوکسیتی، اصراری بر در اختیار گرفتن سایر محدوده‌ها ندارد و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان می‌تواند آنها را از طریق مزایده قانونی واگذار کند.

رئیس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به معدن پتاس ترود در جنوب شاهرود، تصریح کرد: با هماهنگی مسئولان منطقه، باید دغدغه‌های موجود در زمینه تامین زیرساخت‌های موردنیاز برای سرمایه‌گذار را رفع کنیم.

شاهوار، مشک آب استان است

نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس با بیان اینکه حتی اجازه برداشت یک کیلو بوکسیت از کوه شاهوار را هم نمی‌دهیم، گفت: ذخایر زیستی شاهوار باید برای آیندگان به امانت بماند. به گزارش مهر علی‌اصغر خانی در جمع مردم و فعالان زیست‌محیطی شهرستان گفت: شاهوار، منبع حیاتی آب برای آیندگان است و اگر این مشک آب نابود شود، مردم برای تامین آب چه باید کنند؟

خانی با بیان اینکه ظالمانه‌ترین برخورد نسبت به معادن شاهرود و میامی شده، ابراز کرد: بیش از ۱۰۰ معدن در این دو شهرستان وجود دارد که ذخایر همه را می‌برند؛ از این بدتر که خرابه‌ها برای ما اما سکه، دلار و ارز صادراتی آن برای افراد دیگر است.

حرف ناحق نمی‌زنیم

نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس با بیان اینکه نباید بدون هماهنگی در معادن این دو شهرستان اتفاقی رخ دهد، گفت: اگر بنا به استخراج معادن باشد نباید آب از آب تکان بخورد. وی افزود: ما نسبت به شاهوار به‌دلیل منابع آبی حساس هستیم و حرف ناحق هم نمی‌زنیم. برخی که دیدند نمی‌توانند کار را از راه‌های دیگر پیش ببرند، از تریبون مجلس اقدام کردند که در آنجا هم پای خواسته خود ایستادیم.

خانی با تاکید بر اینکه اگر ۱۰ کارخانه فرآوری هم در شاهوار ایجاد شود، برای حفظ امانت آیندگان نخواهیم گذاشت به منابع ما دست‌درازی شود، تصریح کرد: یکی از حرف‌های نمایندگان مجلس به‌ویژه خراسان شمالی بر سر استیضاح وزیر صمت بر سر همین موضوع بود. وی ضمن ابراز تاسف از اظهارنظر دانشگاه صنعتی شاهرود مبنی بر اینکه معدن هیچ ضرری برای آب شاهوار ندارد، افزود: این اظهارنظر را چه کسی و با چه دلایلی آورده که به منابع آبی ضربه وارد نمی‌شود! مگر شاهوار رگ حیات منابع آبی نیست؟ باید با این گونه اقدامات برخورد شود.

ابطال مجوز فعالیت ۱۱ معدن در قلات شیراز

داستان این دست از فعالیت‌های معدنی در برخی دیگر از استان‌های معدن‌خیز نیز تکرار می‌شود. چنانچه در روزهای گذشته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس گفت: به‌منظور تامین سلامت شهروندان، مجوز فعالیت ۱۱ معدن در منطقه قلات شیراز را باطل کردیم.

حمیدرضا ایزدی به معدن‌نیوز گفت: در منطقه دوکوهک نیز معادنی فعال داریم که از شورای‌عالی معادن مجوز گرفته‌اند، در حالی که انتظار می‌رود سازمان محیط‌زیست این منطقه را نیز به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده تثبیت و اعلام کند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس بیان کرد: سال گذشته ۹۰ مجوز برداشت موقت و ۳۲ گواهی کشف معدن که در نهایت به صدور پروانه بهره‌برداری منتهی می‌شود، در استان صادر شد. ایزدی افزود: ۳۷ نوع ماده معدنی در استان وجود دارد که هم‌اینک ۲۳ نوع آن در حال برداشت است.

وی گفت: سال گذشته هدف خود را در سه حوزه احیای واحدهای صنعتی و معدنی تعطیل، تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی و معدنی دارای پیشرفت بالا و تکمیل زیرساخت‌های شهرک‌ها و نواحی صنعتی متمرکز کردیم.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس، درباره دریافت حقوق دولتی معادن نیز گفت: سال گذشته ۱۷۰ میلیارد تومان حقوق دولتی دریافت شد که این میزان در مقایسه با سال ۹۹ رشد ۷۴ درصدی داشته است.

سخن پایانی

معدنکاران که متهم ردیف اول آسیب‌های زیست‌محیطی معرفی می‌شوند معتقدند برای ادامه فعالیت در حوزه باید همزمان چند اتفاق رخ دهد. نخست اینکه مقامات بلندپایه کشوری اعلام کنند که آیا معدنکاری از حوزه‌های مولد اقتصاد کشور است یا خیر و آیا اراده‌ای برای ادامه فعالیت این حوزه وجود دارد؟ اگر پاسخ مثبت است باید آنها را مورد حمایت قرار دهند و نسبت به تامین ابزار، زیرساخت‌ها و حمایت معنوی از آنها فعال‌تر ظاهر شوند. معدنکاری و اشتغالزایی بدون حمایت، ماشین‌آلات، زیرساخت مناسب، فناوری روز و مشکلات ریز و درشت دیگر، به کار با اعمال شاقه می‌ماند و در نهایت انگشت اتهامات زیست‌محیطی، تخریب، چپاولگری و امثال آن به‌سوی فعالان این حوزه است. در گزارش‌های بعدی این ماجرا را از دریچه نگاه معدنکاران بررسی خواهیم کرد.