شرکت‌های فولادی زمستان امسال را نیز مانند سال گذشته با کمبود گاز سپری کردند و از اواخر آذرماه تاکنون را با کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی محدودیت انرژی پشت سر گذاشتند. در چنین فضایی عملا تداوم تولید در زنجیره فولاد تحت تأثیر منفی قرار می‌گیرد و ضربات غیرقابل جبرانی به تولید و تولیدکننده تحمیل می‌شود. ازآنجاکه این محدودیت از توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌های انرژی نشأت می‌گیرد، بعید به‌نظر می‌رسد که در مدت‌زمان کوتاه مرتفع شود.

کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی گاز تحویلی به صنایع فولاد

امین ابراهیمی، نایب‌رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از تداوم محدودیت‌ها برای تامین گاز شرکت‌های فولاد در زمستان امسال خبر داد و گفت: شرکت‌های فولادی زمستان امسال را نیز مانند سال گذشته با کمبود گاز سپری کردند و از اواخر آذرماه تاکنون را با کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی پشت سر گذاشتند.

به گزارش ایلنا، وی در پاسخ به اینکه چرا باوجود کاهش سرمای امسال زمستان از شدت محدودیت‌ها کاسته نشد، اظهار کرد: امسال چند واحد جدید به مجموع واحدهای فولاد کشور اضافه‌ شده و تولید این واحدها بر مصرف گاز صنعت افزوده است بنابراین اگر تأمین گاز در شرکت‌های فولادی به تفکیک هر شرکت بررسی شود در کل در زمستان امسال شرایط بهتری نسبت به زمستان پارسال حاکم بود اما بااین‌حال محدودیت با درصدهای یادشده نیز به صنعت فولاد تحمیل شد.

ابراهیمی در پاسخ به اینکه واحدهای فولادی جدید در حالی وارد مدار تولید می‌شوند که در تامین گاز و برق واحدهای پیشین نیز مشکل وجود دارد و این‌یک رفتار متناقض است، گفت: از این تناقض‌ها زیاد داریم اما به‌هرحال باید تجربه گذشته را چراغ راه آینده کرد و به دلیل چالش‌هایی که در تأمین گاز و برق واحدهای کنونی فولادی وجود دارد از حالا به بعد هیچ مجوز جدیدی برای احداث واحد فولادی صادر نشود. درحالی‌که اکنون حدود ۱۳۰ میلیون مجوز ساخت واحدهای فولادی در اختیار مردم است که باید ساماندهی شود و در همین حال مجوزهای جدید نیز در سامانه مجوزها همچنان صادر می‌شود. اگر تمام این مجوزها به احداث واحد فولادی بینجامد تولید فولاد کشور از ۲۰۰ میلیون تن در سال هم فراتر خواهد رفت.

نایب‌رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ادامه داد: درحال‌حاضر ۴۶ میلیون تن ظرفیت نصب‌شده قطعی در کشور برای تولید محصولات نیمه‌نهایی فولادی وجود دارد. در افق ۱۴۰۴ نیز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در کشور تعریف‌شده که تا آن سال ظرفیت تولید به ۶۰ میلیون تن تا ۷۰ میلیون تن هم خواهد رسید.

وی تصریح کرد: این ظرفیت‌ها در حالی ایجادشده که علاوه بر کمبود برق و گاز موردنیاز تولید با کمبود سنگ‌آهن هم روبه‌رو هستیم و چالش سنگ‌آهن به دلیل چالش برق و گاز است که تاکنون برجسته نشده است.

ابراهیمی خاطرنشان کرد: با وضعیت کنونی که در تأمین برق و گاز صنایع فولادی وجود دارد هرچند ظرفیت نصب‌شده قطعی در زنجیره فولاد ۴۶ میلیون تن در سال است اما حداکثر تولید ما به ۳۳ میلیون تن در سال می‌رسد و درنتیجه میان ظرفیت تولید فولاد و تولید در کشور حدود ۱۳ میلیون تن اختلاف وجود دارد و اگر ظرفیت تولید همچنان به سیر افزایشی ادامه دهد اما زیرساخت‌های موردنیاز تولید مانند حامل‌های انرژی، مواد اولیه، حمل‌ونقل و... تأمین نشود اختلاف میان ظرفیت تولید و تولید فولاد در کشور بیشتر از ۱۳ میلیون کنونی خواهد شد.

کاهش عوارض صادرات هنوز به گمرکات ابلاغ نشده

نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه از چالش‌های صادرات محصولات زنجیره فولاد گفت و توضیح داد: مشکلی اصلی که در صادرات محصولات زنجیره فولاد وجود دارد تعاریفی است که از مواد اولیه خام و نیمه‌خام ارائه می‌شود. این تعاریف سلیقه‌ای هستند و در ارائه آنها توجهی به استانداردهای بین‌المللی و تعاریف انجمن جهانی فولاد نمی‌شود. بنا بر تعریف انجمن جهانی فولاد محصولاتی مانند بلوم، بیلت و اسلب را محصول نیمه‌نهایی می‌نامند اما در کشور ما از این محصولات به‌عنوان مواد اولیه خام یا در یک تعبیر غیرکارشناسی به‌عنوان مواد اولیه نیمه‌خام یادشده و بر اساس همین تعاریف نادرست بر آنها عوارض صادراتی وضع‌ شده است.

وی افزود: با وضع این عوارض صادرات محصولات فولادی نیمه‌نهایی به‌شدت کاهش‌یافته درحالی‌که این گروه از محصولات دو برابر نیاز داخل کشور تولید می‌شود و باید صادر شود. ابراهیمی اظهار کرد: قول‌هایی مبنی بر کاهش این عوارض داده‌شده اما هنوز به گمرکات چیزی ابلاغ نشده است و همچنان بر صادرات شمش ۲ درصد عوارض وضع‌شده و ۲ درصد مالیات نیز پرداخت می‌شود درنتیجه ۴ درصد از هر محموله‌ای که بار کشتی می‌شود به‌عنوان عوارض و مالیات پرداخت می‌شود. بااین‌حال وعده داده‌شده عوارض صادرات شمش فولادی به یک درصد، آهن آسفنجی به ۱۲ درصد و گندله هم به یک درصد کاهش داده شود.

دلسردی سرمایه‌گذاران از تصمیمات دولت

بهادر احرامیان، عضو هیات‌مدیره انجمن فولاد با اشاره به محدودیت‌های برق و گاز در صنایع فولاد، گفت: محدودیت در تأمین انرژی زمینه کاهش تولید را فراهم کرده است. علاوه‌براین قوانین و مقرراتی همچون محدودیت‌هایی که برای صادرات مقررشده، منجر به بالا بردن خارج از رویه نرخ حامل‌های انرژی و حذف معافیت‌های مالیاتی برای صادرکننده شده است. به‌این‌ترتیب طی دو سال گذشته، انگیزه سرمایه‌گذاری در زنجیره فولاد از بین رفته و سرمایه‌گذاران از انجام طرح‌های توسعه‌ای دلسرد شده‌اند.

انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اعلام کرد: میزان واردات محصولات فولادی در ۹ ماهه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد ۶۳ درصدی داشته و از ۶۶۷ هزار تن به یک‌میلیون و ۸۹ هزار تن رسیده است.

به گزارش اقتصادآنلاین، احرامیان گفت: واردات محصولات فولادی به‌هیچ‌وجه باعث نگرانی تولیدکنندگان فولاد نیست و در تحلیل این آمار نباید به درصد توجه کنیم، واردات فولاد ایران در سطح پایینی است و در تبدیل به درصد، اعداد بزرگی را نشان می‌دهد، اما این به این معنا نیست که تغییر بزرگی اتفاق افتاده، بلکه بیشتر به دلیل این است که روی یک عدد که پایه کوچکی دارد، نوسان زیادی رخ‌داده است.

وی در رابطه با روند کاهشی تولید فولاد نیز گفت: سرعت رشد تولید فولاد در حال کاهش است و این زنگ خطری است که نشان می‌دهد جلوی توسعه صنعت فولاد سد شده است که به نظر می‌رسد علت این موضوع، فشارهایی است که از جوانب مختلف وارد می‌شود. یک‌سری مسائل کوتاه‌مدت مانند محدودیت‌های برق و گاز باعث افت تولیدشده و در افق بلندمدت هم قوانین و مقرراتی مانند محدودیت‌هایی که برای صادرات مقررشده، بالا بردن خارج از رویه نرخ حامل‌های انرژی و حذف معافیت‌های مالیاتی برای صادرکننده که طی دو سال گذشته انجام‌شده، انگیزه سرمایه‌گذاری را می‌گیرد و سرمایه‌گذاران را برای انجام طرح‌های توسعه‌ای دلسرد می‌کند.عضو هیات مدیره انجمن فولاد در مورد میزان محدودیت‌های گازی ایجادشده برای صنایع فولادی طی فصول سرد سال نیز گفت: امسال عکس پیش‌بینی‌ها مبنی بر اینکه زمستان سردی داشته باشیم، هوا گرم بود، محدودیت‌ها نسبت به گذشته کمتر از چیزی بود که انتظار داشتیم و صرفاً طی ۱۰ روز گذشته محدودیت شدید داشته‌ایم.

سخن پایانی

در طول دهه‌های گذشته زنجیره فولاد کشور توسعه‌یافته است، اما در این سال‌های اخیر تأمین انرژی در این زنجیره دشوار شده و عملا مسیر توسعه و تداوم این بخش با مشکلاتی روبه‌رو است. در چنین فضایی از میزان جذب سرمایه به زنجیره فولاد کشور کاسته می‌شود و لطمات غیرقابل جبرانی به تولید و تولیدکننده تحمیل می‌شود.