ظرفیت بالای تولید شکر در کشور
مطالعه، بررسی، ارائه پیشنهاد و همکاری در تدوین راهبردهای توسعه صنعتی، مشارکت در جذب تشکل‌های تخصصی، تعیین شاخص‌های اندازه‌گیری بهره‌وری و کمیته‌های بهبود روش‌ها، شناسایی و صدور پروانه صنایع نوین (های‌تک) و... از وظایف سازمان صنعت، معدن و تجارت استان‌هاست.
سالانه یک میلیون تن شکر وارد می شود
مطالعه، بررسی، ارائه پیشنهاد و همکاری در تدوین راهبردهای توسعه صنعتی، مشارکت در جذب تشکل های تخصصی، تعیین شاخص های اندازه گیری بهره وری و کمیته های بهبود روش ها، شناسایی و صدور پروانه صنایع نوین (های تک) و... از وظایف سازمان صنعت، معدن و تجارت استان هاست. کارشناسان این نهاد دولتی با شناسایی ظرفیت ها، برنامه های توسعه ای را در حوزه های گوناگون صنعت، معدن و تجارت تعریف و تدوین می کنند. رسیدگی به مشکلات صنعتگران در ارتباط با سایر سازمان های ذی ربط از جمله وظایف دیگر این سازمان در هر استان به شمار می رود. در ادامه صمت گفت وگویی با حمیدرضا فلاح سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان و مهرام روان بخش معاون وی داشت که با حضور در موسسه فرهنگی و مطبوعاتی صمت به بیان مشکلات صنایع این استان پرداختند. مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید.
صمتحمیدرضا فلاح، سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان درباره صنایع این استان، گفت: یکی از ظرفیت های استان خوزستان در حوزه صنایع غذایی مربوط به نیشکر و تولید شکر است. سالانه در این استان ۷۰۰ هزار تن شکر تولید می شود. وی افزود: برنامه ریزی شده با مکانیسم های گوناگون در حوزه افزایش ظرفیت تا افق ۱۴۰۴ این میزان به یک میلیون تن برسد.
آب و تولید شکر
او در ادامه با اشاره به خشکسالی در کشور اظهار کرد: در این باره مشکل اساسی، مسئله کمبود آب است که یکی از چالش های بنیادین در کشور به شمار می رود. ما در این استان برای رفع دست کم بخشی از مشکل، بازچرخانی آب در صنایع را پیگیری می کنیم. به عنوان مثال در حوزه صنایع فولادی برنامه ریزی شده از پساب ها استفاده شود. آمار ظرفیت پساب شهری در این استان، ۵۰ میلیون مکعب است تا از بار آب مصرفی و شرب کم شود و به اصطلاح، به سوی آب های خاکستری سوق پیدا کند.
وی تصریح کرد: در حوزه کشت نیشکر و تولید شکر هم استفاده زنجیره ای و تکمیلی از آب ها و پساب ها (بازچرخانی شده) می تواند در بهره برداری و افزایش ظرفیت آب برای صنایع راهگشا باشد.
فلاح ادامه داد: استان خوزستان به دلیل دسترسی به آب های آزاد، ظرفیت مناسبی در حوزه آب دارد و فقط باید این منابع آبی به درستی هدایت شوند که این امر یکی از برنامه های مهم سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان است.
پدافند غیرعامل و صنایع
صمتدر ادامه مهرام روان بخش، معاون سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان درباره پساب ها توضیح داد: مشکل آب در کشور همه گیر بوده و در فلات مرکزی صنایع را دچار چالش کرده است. پیش تر پیش بینی شده بود آب موردنیاز صنایع در فلات مرکزی از سرچشمه های زاگرس تامین شود، اما در ادامه بروز مشکلات مربوط به زیست بوم و برخی اختلافات بین استانی سبب شد با خط لوله و خرید دستگاه آب شیرین کن در استان هرمزگان آب ارسال و تامین شود.
وی افزود: این در حالی است که صنایع آب بر باید در حاشیه خلیج فارس راه اندازی می شدند. در حال حاضر راهکار این است که حداقل از توسعه این صنایع آب بر در فلات مرکزی جلوگیری و طرح های توسعه ای در استان هایی دنبال شود که ظرفیت آب آنها پاسخگو باشد.
راه اندازی صنایع بزرگ در استان های مرکزی تا مرزی کشور، بیشتر به دلیل امنیت سیاسی آنها بوده است. این کارشناس حوزه صنعت در این باره عنوان کرد: در زمان احداث، بحث پدافند غیرعامل خیلی مدنظر نبود، اما اگر پدافند غیرعامل را درنظر هم بگیریم، بهترین مکان ها، سرمایه گذاری و تراکم صنعتی در سواحل کشور چه استان های شمالی و چه جنوبی است. هنگامی که صنعت به خطوط مرزی می رود، جمعیتی همراه با این صنایع در این مکان ها تجمیع شده که به نوعی امنیت موردنیاز را ایجاد می کنند و مانع ناایمنی این سرزمین ها از سوی کشورهای همسایه می شوند.
وی اظهار کرد: اگر در مرزها، جمعیت زیاد باشد، به لحاظ امنیتی به نفع کشور است. به عنوان مثال در جنگ تحمیلی، عراق در سرزمین هایی پیش رفت که نفر (جمعیت) نداشت، این در حالی است که نیروهای عراقی در شهرهای آبادان و خرمشهر زمینگیر شدند.
او گفت: این نگاه باید تغییر کند و باید به سمتی حرکت کنیم که در مرزها، چه دریایی و چه خشکی، تراکم جمعیتی ایجاد شود.
پیش بینی افزایش تولید
فلاح در ادامه موضوع ظرفیت های صنعتی استان خوزستان، گفت: با توجه به هدف گذاری ها، تا افق ۱۴۰۴ باید تولید شکر در این استان به یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن برسد.
وی درباره نیاز بازار کشور یادآور شد: بازار داخل سالانه به ۲ . ۵ تا ۲ . ۷ میلیون تن شکر نیاز دارد که ظرفیت بسیار بالایی است. شکر تولیدی کشور، فقط ۴۰ درصد این نیاز را تامین می کند و باقیمانده آن از امریکای جنوبی، برزیل و... وارد و تامین می شود.
روان بخش در این باره اضافه کرد: ۷۰۰ تن شکر از نیشکر تولید می شود و معادل این عدد هم از کشت چغندرقند است؛ بنابراین ۱ . ۴ میلیون تن شکر در داخل تولید می شود و باقی آن وارداتی است.
آمار کارخانه های فعال
واردات شکر از کشورهایی مانند برزیل، به طور قطع هزینه های سربار را در بخش حمل ونقل افزایش می دهد. فلاح در این باره گفت: در این روند، هزینه زیادی به اقتصاد کشور تحمیل می شود و با تامین کامل بازار از خروج حجم زیادی ارز جلوگیری خواهد شد.
روان بخش در ادامه سخنان سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان، افزود: یکی از مزیت های استان خوزستان این است که علاوه بر ۹ کارخانه تولید شکر از نیشکر، کارخانه های دیگری هم فعالیت دارند که به تولید شکر از چغندرقند می پردازند.
این کارشناس حوزه صنعت، درباره آب مصرفی بالا در کشت چغندرقند، توضیح داد: در خوزستان این محصول در ابتدای پاییز کشت می شود و برداشت آن در فروردین و اردیبهشت است. در سایر استان ها کشت، آبی است، نه مانند خوزستان که دیمی انجام می شود. در دوره وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم، تفاهمنامه ای به امضا رسید که تولید شکر از چغندرقند در خوزستان انجام شود. براساس این تفاهمنامه، احداث ۳ کارخانه پیش بینی شد که البته باید ۵ کارخانه می بود. به این ترتیب در شهرهای شمالی استان خوزستان، کارخانه های تولید شکر از چغندرقند مستقر می شدند. البته در حال حاضر از این ۳ کارخانه فقط یکی از آنها عملیاتی شده و در حال بهره برداری است.
روان بخش درباره اینکه چرا دو کارخانه دیگر احداث نشدند، اظهار کرد: در این باره مشکل سرمایه گذاری وجود دارد و در واقع اعمال تحریم ها، اجرای پروژه ها را به تاخیر انداخت.
این کارشناس صنعت، معدن و تجارت درباره آمار واحدهای صنعتی فعال در تولید شکر استان خوزستان، عنوان کرد: ۹ کارخانه در حوزه تولید شکر از نیشکر در این استان فعالیت دارند و ۲ کارخانه تولید شکر از چغندرقند نیز بخشی دیگر از شکر موردنیاز کشور را تامین می کنند. امیدواریم کارخانه دوازدهم هم تا سال آینده به بهره برداری برسد.
فلاح در ادامه ظرفیت صنایع غذایی استان خوزستان به خرما و محصولات خرمایی اشاره کرد و گفت: سالانه ۲۰۰ هزار تن خرما در این استان کشت می شود که برای تبدیل آنها به کالاهایی با ارزش افزوده، نیاز به صنایع تبدیلی داریم که در این باره سرمایه گذاری های لازم انجام نشده است. شادگان، آبادان و خرمشهر ظرفیت خوبی در صنایع تبدیلی دارند، اما تا کنون به طور موثر به حوزه سرمایه گذاری ورود نکرده اند.
طرح های توسعه ای در شهرک های صنعتی
یکی از گلایه های صنعتگران فعال در شهرک های صنعتی، کمبود زمین برای توسعه فعالیت شان است. این امر سبب می شد طرح های توسعه در چند شهرک پراکنده شده، هزینه های سربار افزایش یابد و مدیریت آنها هم به سختی انجام شود. فلاح در پاسخ به این پرسش که آیا در استان خوزستان کمبود زمین در شهرک های صنعتی وجود دارد یا خیر، گفت: در این استان هم با کمبود زمین مواجه هستیم. در این میان، متقاضی باید نسبت به طرح های توسعه ای خود پیش بینی های لازم را داشته باشد و البته زمین های اطراف یک واحد صنعتی نمی شود که خالی بماند تا شاید ۲ یا ۳ سال دیگر توسعه پیدا کند. بسیاری از طرح ها آینده نگری داشته و فرضا فازبندی می کنند که بهترین راهکار در شهرک های صنعتی به شمار می رود. فلاح تاکید کرد: البته در شهرک های صنعتی، طرح توسعه ای شهرک های موجود در دستور کار قرار دارد و علاوه بر این، ایجاد شهرک های صنعتی جدید از سوی بخش خصوصی هم پیگیری می شود.
صادرات ۴ . ۵ میلیارد دلاری
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان از صادرات ۴ . ۵ میلیارد دلاری از این استان خبر داد و گفت: عمان و عراق، رتبه دار واردات از ایران در ۶ ماه نخست امسال بوده اند.
فلاح با اشاره به فعالیت صنایع بزرگ این استان افزود: ظرفیت تولید سالانه فولاد، حدود ۱۳ تا ۱۴ میلیون تن در سال است البته طرح های توسعه ای، تولید را در این بخش افزایش خواهد داد.
فلاح بحث پایش واحدهای صنعتی و جذب سرمایه گذاران را از جمله طرح های تحولی دانست و افزود: حدود ۱۰۰ طرح صنعتی در قالب طرح های توجیهی تهیه شده که تکمیل کننده زنجیره های تولید هستند و بر مبنای طرح های آمایش صنعتی در مناطق کمتر برخوردار یا کمتر توسعه یافته اجرایی می شوند.
پیش بینی اشتغال
این مقام مسئول استانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه از ابتدای سال تا به امروز حدود ۵۰۰ مجوز کار در این استان صادر شده، اذعان کرد: به نظر می رسد با صدور این تعداد مجوز کار، به زودی شاهد اشتغال ۱۰ هزار نفر در استان خوزستان باشیم. همچنین با بهره برداری ۸۰ واحد صنعتی ظرفیت اشتغال به ۱۶۰۰ نفر می رسد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان در بخشی دیگر از سخنان خود افزود: جذب سرمایه گذار بر مبنای آمایش صنعت، ظرفیت های منطقه و با اولویت های لازم در حوزه صنعت انجام می شود. به این ترتیب در حوزه صنایع کوچک و متوسط، حدود ۱۸۰۰ شرکت در سطح استان وجود دارد که ۴۰۰ شرکت از آنها راکد بوده و در حوزه صنایع بزرگ نیز ۱۵۰ شرکت در سطح استان فعالیت دارند.
فعالیت بازارچه های مرزی
فلاح در پاسخ به این پرسش که از ابتدای امسال چه میزان صادرات از این استان انجام شده، یادآور شد: حدود ۴ . ۵ میلیارد دلار میزان صادرات این استان بوده که با داشتن ۳ اتاق بازرگانی تعاملات بسیار خوبی با مجموعه های همسایگان داریم.
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان با اشاره به تاثیر بازارچه های مرزی بر توسعه صادرات، گفت: در حال ترسیم برنامه هایی هستیم که بتوانیم از ظرفیت این بازارچه ها به نحو احسن استفاده کنیم.
مشکلات تامین انرژی
این مقام مسئول از تدوین دستورالعملی در وزارت صنعت، معدن و تجارت برای رفع مشکلات تولید (در بحث انرژی) خبر داد و گفت: با توجه به پیگیری های انجام شده در حوزه رفع مشکلات تولیدکنندگان به دلیل کمبود انرژی، دستورالعملی در وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال تدوین است تا براساس آن بتوانیم با تعاملات پیش بینی شده، تولیدکنندگان کمترین مشکلات را متحمل شوند، زیرا همچنان کمبود برق در تابستان و کمبود گاز در زمستان، چالش دردسرساز صنایع این استان به شمار می رود.
به گفته فلاح، در زمینه مشکلات ناشی از نبود بازار، با اتاق های بازرگانی استان تعاملاتی در راستای توسعه ارتباطات فراملی داشته ایم و امیدواریم بتوانیم با موفقیت از این دوره نیز عبور
کنیم.
سخن پایانی
استان خوزستان ظرفیت بالایی در صنایع گوناگون دارد که برخی از این ظرفیت ها در حال شناسایی است. قابلیت مهم دیگر پروژه محوری، افزایش تولید بوده که در این راستا، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در حال پیگیری در واحدهای فعال و راکد است. همچنین رونق صادرات و ارزآوری محصولات هدف گذاری شده تا فعالیت های صنعتی توسعه پیدا کنند.
