بازار خودرو همچنان در انتظار واردات است

ریزش قیمت‌ها در بازار خودرو تیرماه به مرداد نیز سرایت کرده و با شیب ملایم‌تری ادامه دارد. فراز‌ونشیب‌های بازار خودرو در یکی دو ماه اخیر متاثر از ادامه‌دارشدن فعالیت سامانه یکپارچه فروش و جدی‌‌تر شدن روند ازسرگیری واردات کمتر شده است. البته کمبود خودرو در بازار، تکاپوی خریداران و فروشندگان را به حداقل رسانده و شرایط تا حدودی برای مصرف‌کنندگان واقعی مساعد است تا برای خرید خودرو اقدام کنند. در ظاهر ثبات و آرامش موقتی بر بازار خودرو حکمفرما شده، اما واقعیت این است که این بازار هنوز با مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کند و چندان نمی‌توان به تداوم این وضعیت امیدوار بود. البته این روند فعلا بر بازار خودرو حاکم است و پیش‌بینی می‌شود جریان رکود و ثبات نرخ خودروها در ماه آینده هم ادامه یابد. در این میان، برخی مسئولان هم مدعی شده‌اند که نرخ خودروها تا پایان سال، بیش از این کاهش خواهد داشت. با قانونی شدن واردات خودروهای کارکرده، بسیاری از خریداران هم منتظر عرضه این خودروها هستند که به‌طور قطع هم بر نرخ خودروهای داخلی و هم ‌مونتاژی تاثیر خواهد گذاشت. صمت در این گزارش درباره وضعیت بازار خودرو و پیش‌بینی روزهای آینده این بازار با فعالان بازار خودرو گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌آید.

بازار خودرو در آرامش موقتی

برخی از صاحب‌نظران حوزه خودرو روند محسوس و چشمگیر کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو در یکی دو ماه گذشته که به‌طور متوسط بین ۳۵ تا ۴۵ درصد در خودروهای گوناگون داخلی و مونتاژی بوده را نشان‌دهنده نتیجه‌بخش بودن برنامه‌های تحولی دولت سیزدهم در حوزه تولید و تنظیم بازار خودرو می‌دانند. به‌گزارش ایرنا، بررسی نرخ محصولات پرتیراژ خودروسازان نشان می‌دهد به‌طور متوسط نرخ خودروهای تولید داخل از ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ (زمان افزایش نرخ خودروهای تولید داخلی) تا پایان خرداد حدود ۳۵ درصد و نرخ خودروهای مونتاژی حدود ۴۵ درصد کاهش داشته، این در حالی است که در این مدت، نرخ دلار فقط ۴ درصد کاهش یافته است.

بررسی نرخ برخی از خودروهای منتخب داخلی و مونتاژی نشان می‌دهد در ۳ ماه نخست امسال، قیمت‌ها از حداکثر ۵۸ درصد در جک تی ۸ گروه کرمان موتور تا حداقل ۲۹ درصد در آریزو ۵ مدیران خودرو با کاهش مواجه شده است. این کاهش نرخ در دیگنیتی پرایم ۴۸ درصد، فیدلیتی هفت‌نفره ۴۶ درصد، لاماری ۴۵ درصد، جک جی ۴ حدود ۴۳ درصد، تیگو ۷حدود ۴۲ درصد و ام‌وی‌ام ایکس ۲۲ پرو ۳۳ درصد بوده است. همچنین بررسی نرخ خودروهای منتخب داخلی نشان‌دهنده کاهش ۳۸ درصدی نرخ سورن پلاس (تیپ ۱)، ۳۷ درصدی دنا‌پلاس توربو، ۳۷ درصدی شاهین، ۳۶ درصدی پژو ۲۰۷ پانوراما، ۳۵ درصدی راناپلاس، ۳۴ درصدی تارا، ۳۲ درصدی کوئیک اس، ۳۱ درصدی پژو پارس با موتور تی‌یو ۵، ۳۱ درصدی ساینا اس و ۳۱ درصدی کوئیک‌آر در مدت یادشده است. در این زمینه، عبدالله توکلی‌لاهیجانی، مدیرکل صنایع خودرو وزارت صنعت، معدن و تجارت به افزایش تولید خودرو در ۳ ماه نخست امسال اشاره کرد و گفت: سیاست‌های افزایش تولید و شفاف‌سازی عرضه از طریق سامانه یکپارچه جواب داده و در عمل با کاهش قیمت‌ها مواجهیم. وی با اشاره به تولید حدود ۳۲۵ هزار دستگاه خودرو از ابتدای امسال تا پایان خرداد، گفت: تولید این تعداد خودرو به‌صورت عبور مستقیم و بدون ناقصی انجام شده و شاهد به ثمر نشستن برنامه‌های تحولی دولت سیزدهم در حوزه تولید و تنظیم بازار خودرو هستیم. توکلی‌لاهیجانی همچنین خاطرنشان کرد: روندی که درباره افزایش تولید از سال گذشته آغاز شده بود، در ۳ ماه نخست امسال نیز با شدت بیشتری تداوم یافته و برنامه افزایش عرضه خودرو و توسعه صنعت خودرو کشور در دستورکار است. وی معتقد است این روند در نهایت منجر به رقابتی شدن بازار خودرو کشور می‌شود. رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران نیز درباره وضعیت بازار خودرو در هفته‌های اخیر گفت: بازار خودرو در رکود کامل است، مشتری کمتر مراجعه می‌کند و معاملات تقریبا صفر شده است. سعید موتمنی درباره دلایل رکود بازار خودرو عنوان کرد: درحال‌حاضر باتوجه به اینکه بحث واردات خودروهای نو و کارکرده داغ است، خیلی‌ها منتظر تاثیرات این طرح هستند. موتمنی درباره تاثیر واردات خودروهای خارجی نو و کارکرده بر بازار خودروهای داخلی نیز عنوان کرد: زمانی که واردات خودرو انجام شود، تاثیر خود را بر بازار خودروهای داخلی هم خواهد گذاشت که البته نخست روی خودروهای مونتاژی تاثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، خودروهای مونتاژی که درحال‌حاضر در بازار ۵۰ هزار دلار فاکتور و ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان بالاتر از نرخ مصوب فروخته می‌شوند، زمانی که واردات به‌صورت واقعی انجام شود، حتی اگر نرخ مصوب آنها هم پایین نیاید، اتوماتیک‌وار در بازار ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان زیر نرخ فروخته می‌شوند.

کاهش چشمگیر فروش خودرو

علی خسروانی، تحلیلگر و فعال بازار خودرو درباره وضعیت این بازار در هفته نخست مرداد به صمت گفت: وضعیت ریزشی نرخ خودروها در تیرماه به مرداد نیز سرایت کرده و ما همچنان شاهد ریزش قیمت‌ها در بازار خودرو هستیم. بازار خودرو آرامش ندارد و آنچه در این بازار شاهدیم تداوم ریزش نرخ به‌ویژه در خودروهای مونتاژی و خارجی است. شیب ریزش نرخ خودروها هم ادامه‌دار و ملایم است. موضوع دیگری که درحال‌حاضر در بازار خودرو به چشم می‌خورد، انتظار متقاضیان خودرو برای تعیین‌تکلیف نهایی واردات خودرو است که به‌تازگی هم واردات خودروهای دست‌دوم‌ قانونی شده و به‌طور جدی‌تر از سوی متولیان امر دنبال می‌شود. بخشی از متقاضیان بازار برای خرید خودرو منتظر ابلاغ آیین‌نامه واردات خودرو هستند تا براساس نرخ تمام‌شده خودروهای وارداتی تصمیم بگیرند.

خسروانی ادامه داد: به‌نظر من روند ریزشی قیمت‌ها در بازار خودرو تا اعلام آیین‌نامه واردات خودرو و روشن شدن نرخ تمام‌شده این خودروها ادامه‌دار خواهد بود.

سرمایه‌ها در حال خروج از بازار

این فعال بازار خودرو درباره عوامل اصلی وضعیت کنونی بازار خودرو اظهار کرد: یکی از اصلی‌ترین عوامل ریزشی بودن نرخ خودروها این است که پول‌هایی که به قصد سرمایه‌گذاری و با هدف حفظ ارزش سرمایه وارد این بازار می‌شد، به‌دلیل ریزش ادامه‌دار نرخ خودروها در بازار به‌نوعی در حال خروج از آن است. اغلب کسانی که خودروهایی را برای کسب سود در بلند‌مدت خریداری و دپو کرده بودند با مشاهده وضعیت کنونی بازار خودرو اقدام به عرضه خودروهای خود کرده‌اند.

خسروانی در پاسخ به این پرسش که چرا درحال‌حاضر باوجود روند کاهشی قیمت‌ها در بازار خودرو، خریدار چندانی در این بازار وجود ندارد، خاطرنشان کرد: وقتی روند ریزش قیمت‌ها در چند ماه متوالی ادامه‌دار باشد، طبیعتا خریداران منتظر کاهش بیشتر قیمت‌ها می‌مانند و به همین دلیل درحال‌حاضر با وجود اینکه ریزش قیمت‌ها با شیب ملایمی ادامه دارد و کفه عرضه نسبت به تقاضا سنگین‌تر است، متقاضیان خودرو برای خرید اقدام نمی‌کنند.

وی با اشاره به وضعیت عرضه و تقاضا در بازار خودرو ادامه داد: خریدوفروش در بازار خودرو به‌شدت کاهش یافته و می‌توان گفت فروش در بازار خودرو به یک‌پنجم سال گذشته کاهش پیدا کرده است. کسانی که درحال‌حاضر خریدار خودرو هستند، به قصد سرمایه‌گذاری اقدام به خرید خودرو نمی‌کنند و برای استفاده به‌دنبال خرید خودرو موردنظر خود هستند. به‌نوعی می‌توان گفت بازار خودرو برای مصرف‌کنندگان واقعی مساعد است.

بازار در انتظار واردات خودرو

خسروانی در پیش‌بینی وضعیت بازار خودرو در ماه‌های آینده نیز اظهار کرد: نمی‌توان وضعیت بازار خودرو را به‌طور قطعی پیش‌بینی کرد. درحال‌حاضر بازار منتظر اعلام آیین‌نامه واردات خودرو است و اگر جزییات واردات خودرو اعلام و به‌درستی شروع شود، حباب بازار خودرو کاهش پیدا می‌کند و نرخ داخلی این خودروها مجموع نرخ خارجی خودرو و تعرفه واردات و هزینه‌های قانونی است. با این شرایط می‌توان امیدوار بود در آینده حباب قیمتی بازار خودرو تا حدی کم شود.

خسروانی در پایان با اشاره به اینکه کاهش قیمت‌ها نشان از کاهش حباب نرخ در بازار خودرو دارد، گفت: در برخی خودروها کاهش قیمت‌ها تا ۳۰ درصد و در اعداد و ارقام قابل‌توجهی بوده است. ریزش قیمت‌ها از فروردین تاکنون ادامه‌دار بوده و مونتاژی‌ها و خارجی‌ها بیشترین میزان ریزش نرخ را داشته‌اند.

بازار همچنان در رکود است

فریدون عطارد، فعال بازار خودرو درباره وضعیت این بازار در هفته نخست مرداد به صمت گفت: بازار خودرو در شرایط نسبتا خوبی به‌سر می‌برد و میزان عرضه و قیمت‌ها مناسب است. البته باوجود روند کاهشی نرخ خودروها همچنان بازار در رکود است. در این وضعیت فروشنده زیاد، اما خریدار خودرو بسیار کم است. موضوع مهمی که منجر به ادامه یافتن وضعیت حاکم بر بازار تیرماه در مرداد شده به ثبات نسبی نرخ ارز برمی‌گردد و اینکه در این مدت اگر هم نرخ ارز نوسان داشت در محدوده‌ای مشخص و البته کم بود. عطارد درباره عوامل تاثیرگذار بر بازار خودرو که شرایط کنونی آن را رقم‌زده اظهار کرد: عرضه خودرو در یک ‌روند مناسب، عدم‌ورود تقاضاهای سرمایه‌ای در نتیجه شروع ریزش قیمت‌ها و اینکه تعداد خریداران خودرو در بازار کم شده و کمتر شدن دپو خودرو برای عرضه آن با سود بیشتر، از مهم‌ترین عواملی هستند که دست‌به‌دست هم داده و باعث شده‌اند بازار آرام شده و روند قیمت‌ها کاهشی باشد. در این میان، خریداران واقعی هم با آرامش بیشتر به‌دنبال خودرو موردنظر خود هستند. تمام اینها به ثبات نسبی شاخص‌های گوناگون در بازار خودرو منجر می‌شود. این فعال صنعت خودرو در پاسخ به این پرسش که متقاضیان بازار خودرو درحال‌حاضر بیشتر از چه دسته‌ای هستند، اظهار کرد: بیشترین متقاضیان و خریداران خودرو در بازار مصرف‌کنندگان واقعی هستند که خودرو را برای مصرف روزانه و شخصی نیاز دارند. یکی از اصلی‌ترین دلایل کم شدن تعداد خریداران خودرو، وضعیت ریزشی قیمت‌ها است. وقتی قیمت‌ها در بازار خودرو روند صعودی دارد، افراد با هدف حفظ دارایی و ارزش پول و اینکه خودرو کالایی است که به‌سرعت تبدیل به پول می‌شود، تمایل بیشتری برای خرید خودرو دارند و از آنجایی که اکنون قیمت‌ها ریزشی و در برخی موارد ثابت‌شده کسانی که با نگاه سرمایه‌ای به این بازار نگاه می‌کنند، کنار رفته‌اند. تاکید می‌کنم آزاد شدن واردات خودرو، به‌ویژه واردات خودروهای دست‌دوم و ثبات نسبی نرخ دلار از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر وضعیت بازار خود کشور است. عطارد در پاسخ به اینکه این ریزش قیمت‌ها تا کی ادامه‌دار خواهد بود، اظهار کرد: اگر نرخ دلار نوسان نداشته باشد و در محدود کنونی بماند و عرضه خودروها در یک روند مشخص انجام شود، احتمال ادامه روند کاهشی نرخ خودروها وجود دارد و در نهایت هم قیمت‌ها در یک سطح مشخص ثابت می‌ماند.

سخن پایانی

بازار خریدوفروش خودرو به‌طور تقریبی از ابتدای سال با رکود روبه‌رو شده و معاملات در این بازار به حداقل ممکن رسیده، این در حالی است که شاهد ریزش محسوس قیمت‌ها در این بازار هستیم. فعالان بازار خودرو قانونی شدن واردات خودروهای کارکرده، خبر ترخیص خودروهای وارداتی و ثبات نسبی نرخ دلار را عامل روند نزولی قیمت‌ها در بازار خودرو می‌دانند و این‌گونه اذعان می‌کنند که این روند ریزشی شامل تمام خودروها می‌شود اما در محصولات خارجی و مونتاژی کاهش قیمت‌ها قابل‌توجه و چشمگیر بوده است. در این میان، روند نزولی قیمت‌ها عاملی شده تا خریداران دست از خرید کشیده و منتظر ثبات وضعیت بازار بمانند. البته دستور رئیس‌جمهوری مبنی بر تغییر نرخ خودروهای مونتاژی نیز در توقف خرید این خودروها بی‌تاثیر نبوده و مشتریان به‌نوعی همچنان متاثر از آن در انتظار کاهش بیشتر نرخ خودروها هستند.