معاملات خودروهای وارداتی شفاف می‌شود
عرضه خودرو در بورس کالا پس از چند سال صحبت و وعده بالاخره امسال اجرایی شد و براساس آمارها تا به امروز سهامداران استقبال خوبی از عرضه‌های بورس کالا داشته‌اند.
مدتی پیش خودروی شاهین نیز در بورس عرضه شد اما استقبال چندانی از آن نشد. برخی از کارشناسان بی اعتمادی، بی نقدینگی و تفاوت قیمتی کم با بازار آزاد را علت عدم استقبال می دانستند.
برخی از عقیده دارند که نرخ بورس کالا همان نرخ قرعه کشی هاست با این تفاوت که در بورس با شفافیت می توان خودرو خرید اما در قرعه کشی روند مشخص نیست ممکن است پس از ده ها بار ثبت نام شما در این قرعه کشی برنده شوید. در نتیجه می توان گفت خرید خودرو از بورس کالا با شفافیت و نرخ واقعی رخ می دهد و خریدار می تواند با قیمتی معقول و به صرفه و در زمان درست صاحب خودرو شود. این درحالی است که به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت به دلیل عدم واردات خودرو در سال های گذشته، اگر خودرو در شرایط غیرحرفه ای و بدون برنامه عرضه شود شاهد افزایش قیمت ها خواهیم بود و به همین دلیل با عرضه اتومبیل های وارداتی در بورس، به دنبال شفافیت در معاملات هستیم.
صمت در این گزارش به نظر برخی از کارشناسان برای ورود خودرو به بورس پرداخته است.
5مزیت از نگاه کارشناسان
عرضه خودرو در بورس همچنان موافقان و مخالفان خود را دارد. به گفته سید رضا فاطمی امین عرضه در بورس کالا چند ویژگی دارد، یکی از این ویژگی ها فضای کاملا شفاف بورس و کشف نرخ ها براساس مکانیسم عرضه و تقاضا است. این شفافیت در اعلام میزان عرضه، تقاضا و نرخ پایانی فروش کمک می کند که بتوان وضعیت را به صورت دقیق تر رصد و برای بهبود شرایط بازار برنامه ریزی و اقدام کرد.
در همین حال اغلب کارشناسان و فعالان اقتصادی عقیده دارند که عرضه خودرو در بورس کالا پنج مزیت دارد. نخست از بین رفتن تقاضای سرمایه ای، جلوگیری از قیمت سازی، بسته شدن درب پشتی کارخانه ها، فراهم شدن امکان افزایش تولید خودرو و کاهش نرخ تمام شده آن، فراهم شدن امکان توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی
از بین رفتن تقاضای سرمایه ای یعنی اختلاف قیمتی زیادی بین خودرو در بازار آزاد و درب کارخانه وجود دارد. دلالان با خرید از کارخانه و فروش در بازار آزاد سود بسیار زیادی می کنند که با عرضه خودرو در بورس کالا رانت این حوزه کاهش و دلالان از چرخه معامله خودرو حذف می شوند. در نهایت خودرو با نرخ واقعی و به طور مستقیم به دست مصرف کننده می رسد.
اغلب بازارها خصوصا خودرو در حالت رکود به سر می برد و گاها بازار خودرو به طور کامل راکد می شود. دلالان به واسطه حضور کم خریداران و فروشندگان قیمت های کاذب و بالایی اعلام می کنند و به نوعی قیمت سازی می کنند که این موضوع روند معاملات بازار خودرو را بر هم می زند. اما با عرضه در بورس کالا خودرو به واسطه کشف نرخ و با تعادل به فروش می رسد. بسته شدن درب پشتی کارخانه ها نیز به عملکرد دلالان باز می گردد. برخی از این افراد با حضور در درب کارخانه و نفوذ به آن خودرو با نرخ واقعی می خرند و پس از آن با چند برابر نرخ در بازار آزاد به معامله این می پردازند.
فراهم شدن امکان افزایش تولید خودرو و کاهش نرخ تمام شده آن نیز به بورس کالا باز می گردد. صورت مالی تمامی شرکت های خودرویی زیان ده است و این شرکت ها می توانند با فروش و عرضه محصولات خود در بورس از مزایا آن نیز برای افزایش تولید و پرداخت بدهی های خود استفاده کنند.
بخش بسیار بزرگی از ناوگان حمل ونقل عمومی کشور فرسوده است و قابلیت استفاده ندارد. جایگزینی یا تعمیر ناوگان عمومی به هزنیه میلیاردی نیاز دارد و با فروش خودرو در بورس کالا طی یک تا سه سال می توان هزینه تعمیر و جایگزینی این ناوگان را تامین کرد. البته این تامین با استفاده از فروش خودرو به دولت و اقتصاد کشور نیز کمک شایانی می کند.
گامی در جهت واقعی شدن نرخ
یک کارشناس صنعت خودرو گفت: ورود خودرو به بورس کالا، گامی در جهت آزادسازی و واقعی شدن قیمت ها است.
سعید مدنی کارشناس صنعت خودرو در گفت وگو با ایرنا افزود: آزادسازی نرخ خودروها در سال ۹۱ نیز انجام شده بود که در ادامه متوقف شد، اما وزارت صمت با این تصمیم نشان داد که با احتیاط در حال حرکت به سمت آزادسازی قیمت هاست.
مدیرعامل اسبق سایپا خاطرنشان کرد: ورود خودروها به بورس با رقابتی که ایجاد می کند، منجر به کاهش قیمت ها در بازار آزاد نیز خواهد شد؛ موضوعی که در عرضه های اخیر خودروها در بورس شاهد آن بودیم و با کاهش تدریجی حباب موجود بین نرخ کارخانه ای و بازاری، نرخ ها به سمت واقعی شدن پیش می رود.
وی تصریح کرد: عرضه خودرو در بورس حرکت بسیار خوبی است، به شرطی که عرضه ها به صورت هفتگی و حتی روزانه ادامه دار باشد تا در نهایت به آزادسازی قیمت ها منجر شود.
مدنی در عین حال بیان داشت: عرضه حجم بالایی از خودروها در بورس به ویژه خودروهای پرتیراژ دردسرهای خاص خود را خواهد داشت و حتی ممکن است به دخالت دولت نیز منجر شود. وی تاکید کرد: بهترین حالت این است که پس از ورود خودروها به بورس کالا، مابه التفاوت نرخ کارخانه ای و بازاری که در بورس کشف می شود، نصیب خودروسازان شود. در ادامه از خودروسازها برنامه گرفته شود تا آن را مصروف طرح های توسعه ای کنند.
مدنی معتقد است: به کارگیری این شیوه در کنار واردات خودرو به کشور، می تواند بازار این کالا را از شرایط بغرنج فعلی خلاص کند، همچنین به رفع تدریجی مشکلات ایران خودرو و سایپا که بیش از ۸۰ درصد تولیدات و بازار خودرو کشور را در اختیار دارند منجر شود.
وی ادامه داد: مردم نیز به جای آنکه در صف خرید خودرو باشند، به تدریج به صف بازار سرمایه و خرید سهام خودروسازان سوق می یابند؛ به این ترتیب هم مردم و بانک ها منتفع شده و هم خودروسازان برنامه های توسعه ای خود را اجرا خواهند کرد. این کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: اگر قرار باشد عرضه خودرو در بورس کالا همچون اکنون که به صورت محدود است ادامه یابد، اثر خاصی در بازار و کاهش قیمت ها نخواهد داشت.
وارداتی ها هم در بورس کشف نرخ شوند
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اگر خودرو بی رویه و بی برنامه وارد شود تولید داخل آسیب خواهد دید، برای خودروهای وارداتی، منطقی این است که خودرو را به بورس ببریم تا کشف نرخ شود.
به گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار، الله وردی دهقانی با بیان اینکه مسائل و مشکلات مربوط به صنعت خودرو در ایران مربوط به سال های گذشته است، به رادیو گفت وگو گفت: کشور حدود ۴ سال با واردات خودرو مواجه نبوده و عرضه و تقاضا هم با یکدیگر همخوانی نداشته است.
وی افزود: طی سال های اخیر شاهد بازاری انحصاری در داخل کشور بودیم که رهایی از آن نیازمند تدبیر دقیق و جدی است. مشکل خودرو چیزی نیست که با یک تصمیم دستوری بتوان آن را حل کرد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با تاکید بر اینکه همه مسائل مربوط به صنعت خودرو را باید مورد بررسی قرار دارد تا به نتایج بهتر دست پیدا کرد، اظهار کرد: جلسات متعددی در کمیسیون صنایع با مسئولان و صاحب نظران بخش خصوصی برگزار شده تا بتوان به مشکلات این صنعت بیش از پیش رسیدگی کرد.
این نماینده مجلس تصریح کرد: اگر خودرو بی رویه و بی برنامه وارد شود تولید داخل آسیب خواهد دید بنابراین، بهتر است هم زمان با واردات خودرو، تکنولوژی و خدمات پشتیبان آن هم وارد کشور شود.
دهقانی بیان کرد: آیین نامه و بخشنامه های مربوط به واردات و افزایش ظرفیت تولید خودرو تدوین و در حال اجراست. امیدواریم با واردات و افزایش تولید در داخل کشور عرضه به میزان تقاضا تأمین و شاهد افزایش نرخ نباشیم.
سخن پایانی
روز سه شنبه ۲۱ تیرماه امسال، شورای عالی بورس و اوراق بهادار، عرضه خودرو در بورس کالا را با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت مصوب کرد. کارشناسان معتقدند: با عرضه خودرو در بورس، قیمت های کاذب موجود در بازار تعدیل شده و همچنین نرخ کارخانه ای خودروها اصلاح می شود. همچنین این شیوه در میان مدت نیز با شکل دهی رقابت در بورس، موجب ارتقای کیفی خودروهای تولیدی، متنوع تر شدن تولیدات و افزایش تیراژ خواهد شد.
