اما و اگرهای عبور از چالش‌های صنعت فولاد
در شرایط پرمخاطره اقتصاد ملی، رهبر معظم انقلاب با ارائه مفهومی جدید در حوزه اقتصاد با عنوان «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» مسیری تازه‌ای را پیش‌روی توسعه کشور باز کردند، بدین‌ترتیب ماموریت‌های جدیدی برای پیشرفت ملی بازتعریف شدند.
باتوجه به نقش صنعت فولاد در توسعه کشور، فعالان این زنجیره می‌توانند نقش ویژه‌ای در توسعه اهداف تعیین‌شده از سوی رهبر معظم انقلاب، ایفا کنند، هرچند تحقق اهداف یادشده نیازمند جلب حمایت بیشتر از سوی دولتمردان و سیاست‌گذاران است. باتوجه به نقش صنعت فولاد در توسعه کشور، تاثیر این صنعت در تحقق رشد اقتصاد ملی انکارناپذیر است. در این میان، شرایط پرمخاطره کشور در عرصه بین‌المللی، زنجیره فولاد را از یک‌سو به‌شدت نسبت به سیاست‌گذاری‌های کلان کشور حساس کرده و از سوی دیگر؛ این زنجیره باتوجه به تغییر الگو و آرایش جدیدی که در فضای اقتصاد منطقه‌ای و جهانی پدیدار شده، نیازمند چابکی برای استفاده از فرصت‌ها است.
محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل این شرکت گفت: چالش‌های اخیر در حوزه آب و انرژی، تامین قطعات، تجهیزات و ماشین‌آلات، مشکلات حوزه حمل‌ونقل و کمبود زیرساخت ریلی، صدور بخشنامه‌های محدودکننده و مواردی از این دست، مصائبی هستند که امروز به دغدغه‌های کلیدی زنجیره فولاد تبدیل شده‌اند. باتوجه به دغدغه‌های یادشده، تسهیلگری دولت، راهکاری امیدآفرین و اثربخش برای رفع این دغدغه‌ها است. در این میان، تعارض‌های بین‌دستگاهی مانعی اساسی بر مسیر توسعه متوازن کشور است و ضرورت دارد تا با همگرایی تمامی بخش‌ها، قفل‌های پیش‌روی این بخش گشوده شوند.
به‌گزارش روابط‌عمومی شرکت فولادمبارکه، وی گفت: فولاد و صنایع معدنی از جمله بخش‌های مهم و اثرگذار اقتصاد ایران است که در شرایط سخت و دشوار کنونی، می‌تواند باری جدی به‌لحاظ تامین ارز موردنیاز از دوش کشور بردارد. طیب‌نیا افزود: در چنین شرایطی از دولت انتظار می‌رود باتوجه به اهمیت و اثرگذاری زنجیره فولاد، آن را با نگاهی متفاوت ارزیابی و از صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه که عامل تعارض‌های قانونی و سردرگمی اهالی این زنجیره می‌شوند، اجتناب کند.
بهره‌مندی از تجربه چین در توسعه فولادسازی
وی افزود: زنجیره فولاد ایران، به‌عنوان پیشران اقتصاد غیرنفتی کشور، همواره الگوهای بزرگ جهانی را پیش‌روی خود قرار داده و با بومی‌سازی آنها سعی کرده مسیر تعالی خود را هموار سازد. به‌عنوان نمونه، می‌توان از الگوی کشور چین در مدیریت زنجیره فولاد استفاده کرد. این کشور بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان و یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا است. دولت این کشور در برخورد با صنعت فولاد و زنجیره تامین آن، نگاهی بسیار حساس و دقیق دارد و سعی می‌کند از هرگونه تعارض و ابهام که حساسیت کل زنجیره را به‌دنبال دارد، برحذر باشد. دولت چین برای برقراری تعادل در زنجیره، حتی زمانی به نوع بهره‌برداری از ظرفیت واحدهای تولیدی از ابتدا تا انتهای زنجیره نیز ورود می‌کند تا مبادا قدرت و توانایی یک شرکت باعث شود بخش‌های ضعیف زنجیره حذف شوند. این فعال صنعت فولاد افزود: در مقاطعی که تولیدکنندگان فولاد این کشور دچار مشکل می‌شوند، اقدامات بی‌نظیری را به‌طورجدی در حمایت از صنایع فولاد خود در مقابل برخی کشورهای دیگر دنیا اعمال می‌کند؛ این نشان از همان درجه از بلوغ و سازمان‌یافتگی دارد که از دل زنجیره بزرگ فولاد آن کشور برآمده و حمایت تمام‌قد قوانین و ساختار دولتی را نیز به‌همراهی خود فراخوانده است. وی گفت: صنایع بزرگ، موتور محرکه اقتصاد کشورها و پیشران حرکت صنعتی و رشد اقتصادی آنها هستند. صنعت فولاد ایران در سنوات گذشته همواره توانسته تحولات عمیقی را تجربه کند که دامنه آن، از بومی‌سازی قطعات و تجهیزات موردنیاز خطوط تولیدی گرفته تا مواد اولیه و فناوری‌های موردنیاز برای تولید انواع ورق‌های فولادی کشیده شده است. نتیجه این حرکت رو به رشد صنعت فولاد کشور طی سال‌های گذشته، جلوگیری از واردات و ارزبری برای تامین نیاز خطوط تولیدی و حتی ارزآوری برای تامین نیازهای ارزی دیگر تولیدکنندگان و کارخانه‌های تولیدی بوده است. طیب‌نیا گفت: فولادمبارکه در سال گذشته، قدم اول خود در گام دوم انقلاب را با سرمایه‌گذاری‌های بزرگی همچون سرمایه‌گذاری ۴۰هزار میلیارد تومانی در پروژه‌های کارگروه پیشرانان پیشرفت ایران اسلامی که از دهه فجر سال گذشته در مدار احداث قرار گرفته، محکم برداشت. هدف بزرگ‌تر، سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی است که در زمینه‌های مختلف، مانند تامین زیرساخت‌ها، تکمیل زنجیره تولید، توسعه متوازن و پایدار، به وسعت ایران برنامه‌ریزی شده است. مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه گفت: این ورود محکم، موانعی جدی دارد. تجربه فولادمبارکه در این مسیر نشان داده که تعارض‌های بین‌دستگاهی مانعی جدی پیش‌روی توسعه کشور است. در شرایطی که وزارت نیرو به‌دلیل کمبود نیروگاه و تامین انرژی از صنایع بزرگ دعوت به همکاری می‌کند؛ وزارت نفت با تامین گاز نیروگاه و سازمان محیط‌زیست براساس استانداردهای خود احداث نیروگاه را موردپایش قرار داده و مجوز فعالیت را صادر کند، همچنین وزارت راه، مسیر سرمایه‌گذاری را در تامین زیرساخت حمل‌ونقل و توسعه ناوگان ریلی برای شرکت‌های پیشرویی مانند فولاد مبارکه که امکان سرمایه‌گذاری‌های کلان و اثرگذار را دارند، هموار سازد.
رودررویی با بحران بازار فولاد
وی گفت: مساله دیگر، درک درست شرایط فعلی بازار زنجیره فولاد است. چند ماهی است به‌دنبال رکود جهانی، جنگ روسیه و اوکراین و سیاست‌های بازیگران اصلی مثل چین، روند نزولی داشته و با یک رکود نسبی مواجه است. تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌ها حکایت از تداوم این روند دارد و لزوم هماهنگی بیشتر سیاست‌گذاران و فعالان زنجیره تولید فولاد در این شرایط را می‌طلبد،بنابراین بیش از هر زمان دیگر باید از تصمیمات دفعی و برهم‌زننده نظام کاری شرکت‌های فعال در زنجیره پرهیز کرد. در همین حال با حمایت‌های هدفمند، شرایط را به‌منظور تداوم روند تولید در زنجیره فولاد فراهم کرد. جلوگیری از واردات محصولات فولادی، حمایت در راستای صادرات محصولات نهایی و برقراری تعادل در تنظیم مجدد قیمت‌ها از سنگ‌آهن و کنسانتره در بالادست تا انتهای زنجیره براساس نسبت‌های منطقی و کارشناسی‌شده از مواردی است که لازم است، مدنظر قرار گیرد که منافع همه فعالان زنجیره را از تولیدکننده تا مصرف‌کننده نهایی در بر خواهد داشت.
سخن پایانی
صنایع بزرگ و پیشران کشور، به‌ویژه زنجیره بزرگ صنعت فولاد، سال‌ها است که با تعارض‌های قانونی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بدون تردید رفع این تعارض‌های قانونی، زمینه‌ساز تسهیل فعالیت صنایع است، در همین حال، انتظار می‌رود مسیر تامین زیرساخت صنایع نیز تسهیل تا چالش‌های حاکم بر روند فعالیت این واحدها مرتفع شود.
