ضرورت توجه به ایمن‌سازی در ساخت‌وساز
چندین‌بار، شاهد آن بودیم که زلزله‌های کوچک، ساختمان‌های زیادی را در شهرهای مختلف کشور ویران کرده است.
چندین بار، شاهد آن بودیم که زلزله های کوچک، ساختمان های زیادی را در شهرهای مختلف کشور ویران کرده است. رعایت نکردن نکات ایمنی در زمان ساخت، یکی از علت هایی است که باعث می شود بسیاری از ساختمان ها در اثر زلزله های کوچک تخریب شوند. بارها توسط سازمان آتش نشانی، برای ساختمان های در حال ساخت، هشدار رعایت نکات ایمنی صادر شده است.
سازندگان ساختمان ها، کمتر به نکات ایمنی توجه کرده و ساخت وساز اصولی را در نظر نمی گیرند. باتوجه به هشدارهای سازمان آتش نشانی و نظارت شان بر ساخت وسازهای اصولی، همچنان شاهد آن هستیم که تعداد ساختمان های پرخطر و در معرض ریزش بسیار هستند. تعدادی از سازندگان، به دلیل هزینه بر بودن ایمن سازی ساختمان ها، توجهی به هشدارهای سازمان آتش نشانی نمی کنند و قوانین ساخت را نادیده می گیرند. همین امر سبب می شود تا با کوچک ترین زلزله، شاهد تخریب ساختمان های ناایمن باشیم.
نقش مسکن در بهبود کیفیت زندگی
در کنار ابعاد مختلف کیفیت زندگی، مسکن یکی از مهم ترین این ابعاد تلقی می شود، زیرا دارای یک نقش اساسی در بهبود وضعیت ساکنان شهرها و تامین کننده حس رضایتمندی برای افراد است، همچنین تاثیر عمیقی بر سلامت، کارآیی، رفتار اجتماعی، رضایتمندی و رفاه عمومی جامعه می گذارد.
موضوع مسکن باکیفیت و ایمن یکی از مهم ترین مسائل کشورهای در حال توسعه از جمله ایران است؛ زیرا اگرچه سرعت گسترش و سرعت در ساخت وسازها تا حدودی جوابگوی نیازهای کمی و مادی شهروندان است، اما بی توجهی به جنبه های کیفی، چالش های فرهنگی و روانی را در پی خواهد داشت.
اگرچه تقسیم بندی کیفیت ساختمان ها و در نظر گرفتن مسکن و مسائل مرتبط با آن، از نظر کارشناسان و صاحب نظران مختلف، متفاوت است، اما این موضوع انکارناپذیر است که یکی از عناصر کلیدی کیفیت زندگی افراد در محیط شهری، همان کیفیت ساختمان ها است.
سرپناه مناسب تنها به معنای وجود یک سقف بالای سر هر شخص نیست، بلکه آسایش و فضای مناسب، دسترسی فیزیکی، امنیت مالکیت ، دوام سازه ای، بهداشت و آموزش است که باید موردتوجه قرار
بگیرد.
صمت در این گزارش نظارت نهادهای ذی ربط را بر ساخت وساز و ساختمان های ناایمن بررسی کرده و بی توجهی سازندگان به نکات ایمنی در ساخت وساز را علت یابی کرده است.
تولید مسکن افزایش یابد
سیدمهدی هدایت، سرپرست سازمان نوسازی شهر تهران در رابطه با این موضوع به صمت گفت: بررسی ها نشان می دهد که در شهر تهران حدود ۲۳۰ هزار پلاک فرسوده و ناکارآمد وجود دارد که البته بافت های تاریخی نیز در این محدوده قرار دارند. متوسط تولید مسکن از یک پلاک فرسوده ۵ واحد است. پیش بینی می کنیم در ۲۳۰ هزار پلاک فرسوده شهر تهران یک میلیون مسکن تولید می شود و در واقع برابر آمارهای موجود ما یک میلیون مسکن در شهر تهران کم داریم.
سرپرست سازمان نوسازی شهر تهران بااشاره به اینکه در حال حاضر دوره انتظار خرید مسکن در تهران به ۶۶ سال رسیده است، ادامه داد: وقتی تولید مسکن افزایش یابد، عرضه و تقاضا در بازار مسکن نیز متعادل می شود. اقدامی که اکنون باید در شهر تهران انجام شود، این است که از ظرفیت ماده ۱۲ قانون جهش مسکن استفاده کنیم که در آن عنوان شده، ساخت ۴ میلیون مسکن در بافت های فرسوده مدیریت شود.
هدایت یادآور شد: با ساخت ۴ میلیون مسکن در بافت فرسوده که در شرایط عادی ایجاد خدمات زیربنایی و روبنایی در آن سخت است، می توان باعث ارتقای کیفیت زندگی در این محدوده ها شد، این در حالی است که در سال های گذشته این امکان را در خارج از شهر تهران با ایجاد شهرک های جدید مسکونی مهیا می کردند که مشکلی از پایتخت حل
نمی کرد.
وی تاکید کرد: در صورتی که این امکانات در داخل بافت فرسوده شهر تهران ایجاد شود و دولت مشوق ها و وام مسکن را حداقل به یک میلیارد تومان با بهره کم برساند و شهرداری نیز پروانه ساختمانی را رایگان در اختیار ساکنان این محدوده قرار دهد، می توان شاهد اقدامی جهادی در این حوزه بود. برآورد هزینه دولت در ایجاد زیرساخت های خدماتی که در شهرک های جدید اطراف تهران انجام می دهد، خیلی بیشتر از وامی است که برای انجام ساخت وساز در داخل بافت فرسوده به مردم اعطا می کند.
سرپرست سازمان نوسازی شهر تهران، در ادامه با تاکید بر اینکه استفاده از ظرفیت ماده ۱۲ قانون جهش مسکن در شهر تهران می تواند اتفاق بزرگی را رقم بزند، گفت: بررسی ها نشان می دهد در دولت هشتم و نهم قرار بود ۴ میلیون مسکن مهر ساخته شود که نیمی از این رقم یعنی ۲ میلیون در روستاها ساخته شد. در روستاها به دلیل اینکه زمین آن متعلق به مردم بود و یک وام خوب کم بهره نیز به متقاضیان پرداخت شد، تمامی ۲ میلیون مسکنی که برنامه ریزی شده بود، ساخته شد.
وی افزود: از ۲ میلیون مسکنی که قرار بود در شهرها ساخته شود، چیزی در حدود یک میلیون و ۱۰۰ واحد مسکونی در بافت فرسوده با دریافت وام ساخته شد، در حالی که کار ساخت ۹۰۰ واحد از خانه ها را دولت خود شروع کرد و هنوز نیز تمام نشده است. تجربه نشان داده که دولت و شهرداری سازنده خوبی نیستند و باید فضا را برای ورود بخش خصوصی هموار کرد.
وی بااشاره به اینکه در حال حاضر هیچ کدام از پروژه های ساخت مسکن در شهر تهران توسط شهرداری و با گرفتن پیمانکار انجام نمی شود، بیان کرد: برای ساخت این پروژه ها، رویکرد این دوره مدیریت شهری گرفتن شریک است که فضا را برای ورود بخش خصوصی آماده می کند. به جرات می گویم بعد از انقلاب تاکنون موفق ترین مدل ساخت مسکن مشارکت بخش خصوصی بوده است.
جان شهروندان در خطر است
مهدی بابایی، عضو شورای شهر تهران به صمت گفت: روند بررسی و رفع خطر ۱۲۹ ساختمان ناایمن و بسیار پرخطر با سرعت کمی در حال انجام است. هر روز در گوشه و کنار این شهر در ابعاد مختلف شاهد رخداد حوادث و آتش سوزی در ساختمان ها و اماکن ناایمنی هستیم که جان و مال بسیاری از شهروندان در پی آنها به خطر می افتد و در مواردی هم اخبار تاسف باری را به دنبال دارد.
رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران افزود: حوادثی همچون فروریختن ساختمان پلاسکو و انفجار کلینیک سینا مهر شمیران که از بی توجهی به اخطارهای مکرر، نبود ضمانت اجرایی و از همه مهم تر نداشتن عزم و اراده راسخ در بین مسئولان ذی ربط برای تحقق دستورالعمل های ایمنی در شهر سرچشمه می گیرد. بابایی ادامه داد: سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران به عنوان کارشناس فنی و در قالب طرح نظام بازرسی ایمنی تا حدودی به تکالیف خود در بازرسی از ساختمان ها، دادن اخطار و دستورالعمل های ایمن سازی براساس وظایف محوله مستند به ماده یکم مصوبه (توسعه و بهبود خدمات ایمنی و آتش نشانی) عمل کرده، از سوی دیگر توجه به این نکته ضروری است که این سازمان ابزار قانونی لازم برای ملزم کردن اشخاص برای تحقق الزامات و ضوابط قانونی ایمنی را در اختیار ندارد،بنابراین اقدامات این سازمان به نتیجه مطلوب نرسیده است.
وی گفت: فهرست ۱۲۹ ساختمان که به عنوان ساختمان های بسیار پرخطر و بحرانی توسط سازمان آتش نشانی شناسایی شده اند که در صورت بروز حریق در آنها به دلیل بار تصرف، بار اشتعال بسیار زیاد، رعایت نشدن اصول ایمنی و آتش نشانی و نداشتن هیچ گونه اقدام پیشگیرانه، تلفات جانی و مالی سنگینی را خواهند داشت، مطابق مفاد دستورالعمل پیوست مصوبه الزام شهرداری تهران به ایجاد سامانه پایش ایمنی ساختمان های موجود شهر تهران در برابر خطر آتش سوزی به تفکیک مناطق به شهرداران مناطق ۲۲ گانه برای ابلاغ اخطار و دستورالعمل به مالکان ارائه شده است.
ضرورت توجه به ایمنی ساختمان
عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: بحث ایمنی ساختمان ها بسیار بااهمیت و جدی است، چرا که با جان و مال مردم طرف است،بنابراین همه لازم است،تلاش کنند ایمنی و امنیت ساختمان ها تامین شود تا شهروندان با خیال راحت در اماکن عمومی و ساختمان هایی که بنا شده است، تردد داشته باشند، به نحوی که ابتدا با نصب پلاکارد خطر، شهروندان را از ناایمن بودن ساختمان مطلع کرده و ارائه خدماتی مانند، آب، گاز و برق با حکم قضایی قطع شود و در آخرین گام نسبت به پلمپ ساختمان اقدام شود.
وی افزود: برای ساختمان های تازه تاسیس، بدون مجوز آتش نشانی پایان کار صادر نمی شود. املاک ناایمن و بحرانی منطقه، به طورمکرر موردبازدید قرار گرفته اند و اخطارهای لازم توسط شهرداران نواحی داده شده است. باتوجه به اینکه بحث مهمی است، از این رو باید در اسرع وقت مشکلات اصلی ابلاغ شود و مالکان متعهد شده اند که نکات ناایمن را برطرف کنند که نتیجه آن، این است که مردم با ایمنی کامل از ساختمان و اماکن عمومی استفاده می کنند. بابایی در پایان گفت: انبارهای آتش نشانی، خالی از تجهیزات است و اگر به قید فوریت به آن رسیدگی نشود تا پایان سال دچار بحران خواهیم شد.
سخن پایانی
ایمنی در ساخت یکی از مهم ترین عوامل در ساخت وساز است. با رشد روزافزون جمعیت، تحولات عظیمی در صنعت ساختمان سازی به وجود آمده است. در برخی پروژه های ساختمانی، کارگران و کارمندان مشغول به کار در ساختمان ها دچار جراحت می شوند. احتمال وقوع حوادث را به کلی نمی توان از بین برد،اما با رعایت بعضی از نکات ایمنی و حفاظتی می توان آن را به مقدار قابل توجهی کاهش داد، بدین معنی که به وسیله مدیریت صحیح و طرح نقشه از قبل و کنترل روش های انجام کار، می توانیم به هدف های حفاظتی خود برسیم. افزایش نرخ مسکن و همچنین کاهش توان خرید مردم، شرایط را برای رونق بازار واحدهای مسکونی بی کیفیت بیش از همیشه فراهم کرده است. این وضعیت موجب شده تقاضای مردم در بازار مسکن به سمت حاشیه نشینی و نیز واحدهای بی کیفیت سوق یابد که این موضوع تا حد زیادی موجب نگرانی در سطح جامعه شده است.
در این میان، مسئولان و دست اندرکاران نیز از ساخت وسازهای شبانه و غیرمجاز در حاشیه شهرها، توسعه سکونتگاه های غیررسمی و خانه سازی های غیراصولی ابراز نگرانی می کنند. در این شرایط ممکن است خریداران کم بنیه از روی شتابزدگی و برای عقب نماندن از افزایش قیمت ها به ناچار دست به خرید واحدهای مسکونی بی کیفیت زده و سرمایه ها را هدر دهند. سیاست های تامین مسکن روشن و شفاف نبوده و قشر ضعیف جامعه اکنون در تامین مسکن با مشکل جدی روبه رو شده اند و در این شرایط امکان رشد و توسعه سکونتگاه های غیررسمی، ممکن است بخشی از نیازها به شکل نادرستی به سمت این سکونتگاه ها هدایت شوند. در این راستا، ضرورت دارد ساخت مسکن باکیفیت، بانظر به نقش حیاتی و مهمی که در زندگی افراد ایفا می کند، موردتوجه قرار بگیرد و فقط جنبه های کمی ساخت وساز در اولویت نباشد.
