فرونشست ۱۰۶ دشت ایران
تحقیقات مشترک دانشگاههای ویرجینیا تک و لیدز نشان میدهد بیش از ۳۱ هزار کیلومتر مربع از اراضی ایران دچار فرونشست فعال شدهاند؛ پدیدهای که در ۱۰۶ دشت کشور ثبت شده و بخش عمده آن غیرقابل بازگشت است. این بحران، میلیونها نفر را در معرض خطر کمبود آب، تخریب زیرساختها و ناپایداری شهری قرار داده است.

بر اساس دادههای ماهوارهای Sentinel-1، زمین در برخی مناطق ایران با سرعتی بیسابقه در حال فرورفتن است؛ از جمله در رفسنجان که سالانه تا ۳۴ سانتیمتر نشست زمین ثبت شده است. این نرخ در مقایسه با اروپا، که معمولاً بین ۵ تا ۸ میلیمتر است، بسیار بالاست.
نکات کلیدی تحقیق:
-
۱۰۶ منطقه فرونشستی در سراسر ایران شناسایی شدهاند
-
۶۵۰ هزار نفر در معرض خطر مستقیم فرونشست و کمبود آب شیرین قرار دارند
-
۷۷٪ از مناطق فرونشستی در مجاورت اراضی کشاورزی هستند
-
در کرج، بیش از ۲۳ هزار نفر در مناطق با خطر بالا زندگی میکنند
-
ظرفیت ذخیره آب زیرزمینی در بسیاری از مناطق برای همیشه از بین رفته است
پیامدهای فرونشست:
-
ترکخوردگی و تخریب سازههای شهری
-
ناپایداری خطوط حملونقل و جادهها
-
تشدید بحران آب در دورههای خشکسالی
-
کاهش تابآوری اقلیمی و امنیت غذایی
مقایسه جهانی: ایران اکنون در کنار مکزیک، چین، آمریکا و ایتالیا در میان شدیدترین نقاط فرونشست زمین در جهان قرار دارد. پژوهشگران هشدار دادهاند که این پدیده در صورت بیتوجهی، میتواند به فجایع انسانی مشابه سقوط مترو مکزیکوسیتی در سال ۲۰۲۱ منجر شود.