تخته‌گاز به‌سمت رشد اقتصادی
هند یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اقتصادهای جهان است که در دهه‌های اخیر به‌طورقابل‌توجهی در زمینه‌های مختلف تجاری و اقتصادی پیشرفت کرده است. باتوجه به جمعیت بالغ بر ۱.۴ میلیارد نفر، هند به‌عنوان یک بازار بزرگ و جذاب برای تجارت جهانی شناخته می‌شود.
علاوه بر این، این کشور با داشتن منابع‌طبیعی غنی، نیروی کار ماهر و هزینه‌های پایین تولید، به یک قطب جهانی در بسیاری از صنایع تبدیل شده است. هند به‌طوراستراتژیک در قلب آسیا قرار دارد و این موقعیت جغرافیایی به این کشور اجازه می‌دهد تا با کشورهای زیادی در شرق و غرب ارتباط برقرار کند. هند با چین، پاکستان، بنگلادش، نپال و دیگر کشورهای آسیای جنوبی مرز مشترک دارد و همچنین در نزدیکی آب‌های آزاد اقیانوس هند قرار دارد که این امکان را برای این کشور فراهم می‌کند تا به‌عنوان یک مسیر مهم تجاری در منطقه عمل کند. این کشور یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان خدمات IT و نرم‌افزار در جهان است و در سال‌های اخیر توانسته است جایگاه خود را در صادرات کالاهایی همچون نفت خام، دارو، ماشین‌آلات و جواهرات تقویت کند. همچنین این کشور از بزرگ‌ترین بازارهای مصرفی جهان است که موجب شده بسیاری از شرکت‌های جهانی برای دسترسی به این بازار به هند توجه ویژه‌ای داشته باشند.
رشد چشمگیر اقتصاد هند در دهه ۲۰۳۰
شرکت خدمات مالی و بانکداری آی‌دی‌بی‌آی بنک هند در گزارشی اعلام کرده است هند در مسیر به‌دست آوردن یک تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی (GDP) در هر ۱۸ماه طی 6 سال آینده قرار دارد. با این شتاب، این کشور تا سال ۲۰۳۲ به یک اقتصاد ۱۰ تریلیون دلاری تبدیل خواهد شد.
در این گزارش آمده که با اضافه شدن یک تریلیون دلار به GDP در هر ۱.۵سال، پیش‌بینی می‌شود که هند طی 6 سال آینده در جایگاه سومین اقتصاد بزرگ جهان قرار بگیرد. این گزارش این نکته را برجسته می‌کند که رشد بسیار سریع هند عمدتا به‌واسطه بخش تولید خواهد بود که پیش‌بینی می‌شود ۳۲ درصد از ارزش‌افزوده ناخالص این کشور را شامل شود. انتظار می‌رود ابتکارات کلیدی مانند طرح موسوم به «در هند بسازید» یک نقش محوری در تقویت قابلیت‌های تولیدی هند داشته باشد و این کشور را به یک قطب جهانی تولید تبدیل کند. گزارش آی‌دی‌بی‌آی بنک همچنین به سرعت بالای گسترش اقتصادی هند اشاره می‌کند. در حالی که هند از سال ۱۹۴۷ تا ۲۰۱۰ یعنی در طول ۶۳ سال توانست ارزش اقتصاد خود را به یک تریلیون دلار برساند، این کشور تا سال ۲۰۱۷ به سطح ۲ تریلیون دلار رسید و 3 سال بعدتر در سال ۲۰۲۰، ارزش اقتصاد خود را به ۳ تریلیون دلار افزایش داد؛ روندی که نشان‌دهنده رشد چشمگیر اقتصادی این کشور در یک دهه اخیر است.
اگرچه همه‌گیری کووید-۱۹ یک تاخیر را در اهداف اقتصادی هند به‌وجود آورد و رسیدن به هدف اقتصاد ۴ تریلیون دلاری را به پایان سال ۲۰۲۴ موکول کرد، این کشور در حال حاضر در مسیر کسب رشد اقتصادی سریع در سال‌های آتی است. پیش‌بینی می‌شود بین سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۲، هند به تولید ناخالص داخلی ۱۰ تریلیون دلاری دست پیدا کند و پیشران این روند، تقاضای مطلوب در بخش تولید، ظرفیت صادرات قوی و سیاست‌های حمایتی از سوی دولت خواهد بود. در این گزارش همچنین آمده هند از اقتصادهای پیشتاز جهان مانند امریکا، چین، آلمان، کره‌جنوبی و ژاپن در «شاخص تولید صنعتی» سبقت خواهد گرفت.
کشورهای هدف هند
هند به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت، در سال‌های اخیر گام‌های قابل‌توجهی در راستای توسعه روابط تجاری و اقتصادی خود با کشورهای مختلف برداشته است. این کشور به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، نیروی کار ماهر، بازار داخلی بزرگ و زیرساخت‌های رو به رشد، به یک شریک تجاری جذاب برای بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است.
چین: شریک تجاری اصلی و چالش‌های رقابتی
چین به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری هند از نظر حجم تجارت، در چند سال گذشته همچنان یکی از کشورهای هدف تجاری هند باقی مانده است. هند و چین روابط تجاری گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف دارند، از جمله فناوری، تولید، انرژی و کالاهای مصرفی. با این حال، روابط دو کشور با چالش‌هایی نظیر اختلافات مرزی و رقابت در بازارهای جهانی همراه است. هند سعی دارد در تجارت با چین توازن ایجاد کند و بیشتر به صادرات کالاهایی نظیر کشاورزی، دارو و ماشین‌آلات صنعتی بپردازد.
ایالات‌متحده‌امریکا: شریک استراتژیک و تجاری مهم
ایالات‌متحده‌امریکا یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری هند است و حجم تجارت دوجانبه این دو کشور در حال افزایش است. هند محصولات مختلفی مانند خدمات فناوری اطلاعات، دارو، محصولات شیمیایی و نساجی به امریکا صادر می‌کند و در عوض از این کشور محصولات صنعتی، هواپیما، نفت و گاز طبیعی وارد می‌کند. علاوه بر این، روابط استراتژیک میان این دو کشور در زمینه‌های امنیتی و اقتصادی نیز در حال گسترش است.
کشورهای اتحادیه اروپا: همکاری‌های چندجانبه
اتحادیه اروپا به‌عنوان یک بلوک اقتصادی بزرگ، یکی دیگر از مقاصد تجاری مهم برای هند است. کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و انگلستان در فهرست کشورهای هدف تجاری هند قرار دارند. این کشورها به‌ویژه در زمینه فناوری، خودرو، داروسازی و انرژی‌های تجدیدپذیر با هند همکاری‌های گسترده‌ای دارند. هند همچنین به‌دنبال گسترش روابط تجاری خود با اتحادیه اروپا از طریق مذاکرات برای توافقات تجاری آزاد (FTA) است.
کشورهای جنوب‌شرق آسیا: مرکز رشد و توسعه
کشورهای جنوب‌شرق آسیا، به‌ویژه کشورهای آسیای جنوب‌شرقی مانند اندونزی، مالزی، سنگاپور و تایلند، به‌عنوان مقاصد تجاری مهم برای هند شناخته می‌شوند. این منطقه به‌دلیل نزدیکی جغرافیایی، فرهنگ مشترک و توافقات تجاری منطقه‌ای مانند RCEP (شراکت اقتصادی جامع منطقه‌ای) برای هند از اهمیت بالایی برخوردار است. هند در پی تقویت روابط تجاری خود در این منطقه است و در این راستا، صادرات محصولات کشاورزی، دارویی، قطعات خودرو و تکنولوژی اطلاعات را افزایش داده است.
کشورهای خاورمیانه: منابع انرژی و فرصت‌های تجاری
کشورهای خاورمیانه مانند عربستان‌سعودی، امارات‌متحده‌عربی و قطر به‌عنوان منابع مهم انرژی برای هند و همچنین بازارهایی برای محصولات غیرنفتی هند شناخته می‌شوند. هند به‌شدت به واردات نفت و گاز از این کشورها وابسته است، در حالی که به صادرات کالاهایی مانند لوازم الکترونیک، محصولات کشاورزی و دارو به این منطقه می‌پردازد. امارات‌متحده‌عربی باتوجه به موقعیت استراتژیک خود به‌عنوان یک مرکز تجاری جهانی، نقشی کلیدی در روابط اقتصادی هند با کشورهای دیگر ایفا می‌کند.
کشورهای افریقایی: فرصت‌های نوین در بازارهای نوظهور
قاره افریقا به‌ویژه کشورهای جنوب صحرای بزرگ افریقا به‌عنوان مقصدی رو به رشد برای تجارت هند در حال ظهور است. هند در این قاره به‌دنبال گسترش تجارت خود در بخش‌های مختلفی از جمله زیرساخت‌ها، کشاورزی، انرژی، داروسازی و فناوری اطلاعات است. کشورهایی مانند نیجریه، افریقای‌جنوبی و کنیا، از جمله مقصدهای مهم صادرات هند به افریقا هستند. هند همچنین در راستای کمک به توسعه افریقا از طریق سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری در این قاره فعال است.
ژاپن: شریک تجاری با چشم‌انداز بلندمدت
ژاپن یکی از شرکای تجاری هند است که در سال‌های اخیر روابط خود را با این کشور گسترش داده است. این کشور به‌ویژه در زمینه فناوری، خودرو و زیرساخت‌ها با هند همکاری می‌کند. هند به‌دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌های ژاپنی برای پروژه‌های زیرساختی و فناوری پیشرفته است. در عوض، صادرات هند به ژاپن شامل محصولات شیمیایی و کشاورزی و قطعات خودرو است.
تجارت ایران و هند در دوماهه ۲۰۲۴
جدیدترین آمار منتشرشده از سوی وزارت بازرگانی و صنعت هند نشان می‌دهد کل مبادلات تجاری این کشور با ایران در دوماهه نخست امسال میلادی به ۳۷۷ میلیون دلار رسیده است.
مبادلات تجاری ایران و هند در ماه‌های ژانویه و فوریه ۲۰۲۴ با رشد ۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. ارزش تجارت دو کشور در دوماهه نخست سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۳۵۸ میلیون دلار اعلام شده بود.
صادرات هند به ایران در دوماهه نخست ۲۰۲۴ با رشد ۲۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۲۶۹ میلیون دلار رسیده است. هند در مدت مشابه سال قبل ۲۲۴ میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود.
اما واردات هند از ایران در ماه‌های ژانویه و فوریه امسال میلادی افت ۱۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته و به ۱۰۸ میلیون دلار رسیده است. هند در ماه‌های ژانویه و فوریه سال قبل ۱۳۴ میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود.
برنج، میوه و کنجاله دانه‌های روغنی مهم‌ترین کالاهای صادراتی هند به ایران در دوماهه امسال بوده است. هند در این دوره ۱۳۴میلیون دلار برنج، ۶۰ میلیون دلار کنجاله، ۱۸میلیون دلار میوه و ۷ میلیون دلار چای به ایران صادر کرده است. میوه، مواد خام تولید رنگ و فرآورده‌های نفتی نیز مهم‌ترین کالاهای وارداتی هند از ایران در دوماهه نخست ۲۰۲۴ بوده‌اند. هند ۵۸ میلیون دلار میوه، ۱۷میلیون دلار مواد خام تولید رنگ و ۱۱میلیون دلار فرآورده‌های نفتی از ایران در این مدت وارد کرده است.
چالش‌های تجارت با هند
مشکلات زیرساختی: باوجود پیشرفت‌های زیادی که هند در زمینه‌های مختلف داشته است، هنوز مشکلات زیرساختی زیادی در این کشور وجود دارد. ترافیک سنگین، کمبود امکانات حمل‌ونقل مناسب و نوسانات برق از جمله چالش‌های عمده‌ای هستند که شرکت‌ها در هنگام فعالیت در هند با آن مواجهند.
مقررات و قوانین پیچیده: سیستم قانونی و مقررات تجاری هند ممکن است برای سرمایه‌گذاران خارجی پیچیده و سخت باشد. این مسائل ممکن است مانعی برای ورود برخی از شرکت‌ها به بازار هند شود.
موانع فرهنگی: هند کشوری با فرهنگ‌های مختلف است و درک و تطبیق با این تفاوت‌های فرهنگی می‌تواند برای شرکت‌های خارجی چالش‌برانگیز باشد. همچنین، زبان‌های مختلف و تفاوت‌های مذهبی و اجتماعی در هند می‌تواند تاثیر زیادی بر استراتژی‌های تجاری و ارتباطات شرکت‌ها داشته باشد.
سخن پایانی
هند به‌عنوان یکی از اقتصادهای بزرگ و در حال رشد جهان، در حال گسترش روابط تجاری خود با کشورهای مختلف است. این کشور با تنوع در اهداف تجاری خود، سعی دارد به بازارهای مختلف در آسیا، اروپا، امریکا، افریقا و خاورمیانه دست یابد؛ به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند فناوری اطلاعات، داروسازی، انرژی، کشاورزی و زیرساخت‌ها، هند فرصت‌های زیادی برای توسعه روابط تجاری خود دارد و با استراتژی‌های مختلف، نقش خود را در تجارت جهانی تقویت می‌کند.
تجارت خارجی هند یکی از ارکان مهم اقتصاد این کشور است که تاثیر زیادی بر رشد و توسعه آن دارد. باتوجه به موقعیت استراتژیک و تنوع منابع، هند توانسته است در بسیاری از زمینه‌ها به یک بازیگر کلیدی در عرصه تجارت جهانی تبدیل شود. با این حال، برای افزایش بهره‌وری و موفقیت در عرصه جهانی، هند نیاز به رفع چالش‌های داخلی خود دارد و باید بر توسعه زیرساخت‌ها، کاهش وابستگی به واردات انرژی و گسترش صادرات خدمات و فناوری‌های نوین تمرکز کند.
