تجارت ما لنگ تعطیلی پنجشنبه یا شنبه نیست
سال‌هاست که بسیاری از فعالان تجاری به‌ویژه فعالان حوزه تجارت بین‌الملل، از تحمیل تعطیلی سه‌روزه به روند کاری‌‌شان گلایه‌‌مند هستند، زیرا اضافه شدن تعطیلی جمعه در ایران به تعطیلات شنبه و یکشنبه اغلب کشورهای دنیا خسارات زیادی را متوجه فعالیت‌های آنها کرده است.
سال هاست که بسیاری از فعالان تجاری به ویژه فعالان حوزه تجارت بین الملل، از تحمیل تعطیلی سه روزه به روند کاری شان گلایه مند هستند، زیرا اضافه شدن تعطیلی جمعه در ایران به تعطیلات شنبه و یکشنبه اغلب کشورهای دنیا خسارات زیادی را متوجه فعالیت های آنها کرده است. علاوه بر این، تعطیلی روز پنجشنبه باتوجه به تعطیلی شنبه و یکشنبه در اغلب کشورهای جهان، مراودات بین المللی کشور را برای ۴ روز متوالی تقریبا تعطیل می کند. روندی که ۱۵ سال پیش عمده کشورهای اسلامی و کشورهای حوزه خلیج فارس را بر آن داشت تا برای کاهش زیان اقتصادی ناشی از این موضوع و بهره مندی بیشتر از تعاملات بین المللی در تصمیمی واحد روزهای تعطیل پایان هفته خود را از « پنجشنبه و جمعه» به «جمعه و شنبه» تغییر دهند؛ بر همین اساس اتخاذ تصمیمی که تعطیلات آخر هفته ایران را با اغلب کشورهای دنیا هماهنگ کند، اقدامی ضروری است. البته هرازگاهی این موضوع در مجلس عنوان و کمی بعد به فراموشی سپرده می شود؛ با این حال مدتی است که این پیشنهاد به طور جدی تر در دست پیگیری است و اهالی خانه ملت روی آن تمرکز بیشتری دارند. شاید یکی از دلایل پیگیری دوباره این موضوع وضعیت بد اقتصادی و در بسته کشور به روی واردات باشد. صمت در این گزارش به بررسی مزیت ها و معایب تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها از نگاه فعالان حوزه تجارت پرداخته است.
نگاهی به نظرات نمایندگان مجلس
نایب رئیس فراکسیون انقلاب مجلس شورای اسلامی تاکید کرد با ارائه اصلاحیه ای بر لایحه دولت، تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها را در کمیسیون اجتماعی مجلس دنبال خواهد کرد. به گزارش ایسنا، محسن پیرهادی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در توئیتر، نوشت: تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها و بهره مندی تمامی نیروهای کار اعم از دولتی و بخش خصوصی، مطالبه بخشی از فعالان اقتصادی و مردم از مجلس است. با ارائه اصلاحیه ای بر لایحه دولت به کمیسیون اجتماعی، پیگیر هر دو مطالبه هستم. این امر به بهره وری، ارتباطات بین المللی و عدالت، کمک خواهد کرد. سید احمد رسولی نژاد، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در این زمینه به همشهری آنلاین گفت: این موضوع از سال ها قبل مطرح است. بسیاری از کشورها با هدف هماهنگی با سیستم اقتصادی و مالی دیگر کشورهای دنیا، تعطیلات خود را به شنبه و یکشنبه منتقل کردند. در کشور ما نیز سال ها این بحث مطرح بوده که پنجشنبه روز کاری باشد و تعطیلات به جمعه و شنبه منتقل شود. رسولی نژاد ادامه داد: حتی برخی از کشورهای عربی نیز برای هماهنگی بیشتر با دنیا این کار را انجام دادند. به هر صورت این لایحه به کمیسیون اجتماعی رفته و مجلس نیز اصلاحیه ای بر لایحه دولت انجام داده است. باید منتظر ماند تا در کمیسیون مربوطه بحث های کارشناسی روی این موضوع انجام شود. نماینده مردم دماوند و فیروزکوه در مجلس افزود: من به خاطر دارم که از مجلس چهارم این مسئله مطرح بود و در سفرهای خارجی سفرای ایران می گفتند اگر پنجشنبه روز کاری و شنبه تعطیل باشد، زمان بیشتری برای ارتباط و کار و هماهنگی بین داخل و خارج کشور وجود دارد. عباس گودرزی، نماینده مردم بروجرد در مجلس درباره جزئیات لایحه تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها در توئیتر نوشت: در این لایحه علاوه بر الزام دستگاه های اجرایی اعم از ستادی و استانی به تعطیلی پنجشنبه ها، نکات حائزتوجه دیگری هم ذکر شده است؛ از جمله اینکه ساعات کار کارکنان دولت از ۴۴ ساعت در هفته به ۴۲ ساعت و ۳۰ دقیقه تقلیل می یابد. همچنین کارمندان می توانند با موافقت دستگاه اجرایی ساعات کار خود را تا یک چهارم ساعات کار روزانه (حداکثر ۱۰ ساعت) تقلیل دهند که البته حقوق و مزایا و محاسبات سوابق خدمتی آنها نیز متناسب با ساعات کار آنها تعیین خواهد شد. این لایحه شامل بخش عملیاتی مراکز و واحدهای خدمات رسانی نظیر واحدهای ذی ربط بهزیستی، بانک ها، بیمارستان ها، مراکز بهداشتی، درمانی، اماکن ورزشی و واحدهای نظامی، انتظامی و امنیتی نخواهد شد. اغلب کشورهای دنیا روزهای شنبه و یکشنبه را تعطیلات پایان هفته خود قرار داده و قاطبه کشورهای مسلمان هم در پیروی از این الگو به صورت مشترک روزهای جمعه و شنبه را تعطیلات پایان هفته اعلام کرده اند که در این الگوی مشخص ما نمی توانیم با تعطیلی روزهای پنجشنبه عملا ۴ روز، خود را از مراودات بین المللی محروم کنیم. در مسائل بین المللی نمی توانیم خلاف موج شنا کنیم و باید در نظر بگیریم تبعات تعطیلی پنجشنبه و جمعه برای اقتصاد چیست؟ حال سوال این است که درباره موضوعی تا این حد بااهمیت و تاثیرگذار در روابط تجاری تاکنون با فعالان حوزه تجاری همفکری شده است؟
موضوعی کم اهمیت با چاشنی سرگرمی؟
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین درباره تغییر روزهای تعطیل آخر هفته از پنجشنبه به شنبه به صمت گفت: اگر قرار است کشور در هفته ۲ روز تعطیل باشد، منطق حکم می کند که آن ۲ روز به تعطیلات بین الملل نزدیک باشد. از سوی دیگر باتوجه به بحث هایی که برای تعطیلی روز جمعه در کشورهای مسلمان وجود دارد، پس روز دوم می تواند شنبه باشد. با این اقدام ۴ روز قطع مراودات تجاری بین المللی به ۳ روز تقلیل می یابد. وی با اشاره به تاثیر تغییر روز تعطیلی از پنجشنبه به شنبه بر روابط تجاری بین المللی اظهار کرد: این موضوع چالش بزرگی برای فعالیت های تجاری نبود؛ اما حالا که قرار است تعطیلی ۲ روز در هفته مصوب شود بهتر است نگذاریم چالش جدیدی ایجاد شود. بسیاری از فعالان تجاری به ویژه آنهایی که در حوزه تجارت بین الملل کار می کنند از اینکه ۴ روز تعطیلی در حوزه تجارت خارجی اختلال ایجاد می کند گله مند هستند. بر این اساس اگر بتوانیم یک روز آن را به چرخه فعالیت برگردانیم، به نظر ایده خوبی است. البته به طور کلی مراودات تجاری ما لنگ پنجشنبه یا شنبه نیست و بسیاری از شرکت هایی در حوزه تجاری فعال هستند خود را با این موضوع تطبیق دادند و شنبه و یکشنبه را در تقویم خود تعطیل محاسبه می کنند.
۳ رکنی که لنگ می زند
حریری ضمن تاکید بر مشکلات فراوانی که در مسیر تجارت خارجی قرار دارد، گفت: ایران باوجود تمامی موانع و مشکلات به اشکال مختلف در حال تجارت با دنیاست، اما این تجارت بسیار سخت، طاقت فرسا و در عین حال نامتوازن با بقیه رقبا در حال انجام است. تجارت ۳ رکن اصلی دارد؛ بانک، بیمه و حمل ونقل. اگر کشوری بخواهد تجارت مفید و دقیقی با دنیا داشته باشد باید زیرساخت های این ۳ رکن در آن کشور بسیار کارآمد باشند. اگر در هر کدام این ۳ مورد ضعف داشته باشید تجارت شما با آنچه در کشورهای دیگر معمول است، متفاوت می شود. متاسفانه تجار و بازرگانان ایرانی در شرایط تحریم از هر ۳ رکن تجارت محروم هستند و این ۳ رکن چندین سال است که مشکلات بسیاری دارند؛ در نتیجه بهتر است اولویت را به تقویت این ارکان اختصاص دهیم.
این موضوع جدی نیست!
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین درباره نظرخواهی از فعالان تجاری در تصمیم گیری ها در این زمینه اظهار کرد: همیشه در جلساتی که با حضور بخش خصوصی و دولت برگزار شده درباره این موضوعات صحبت شده، اما هیچ گاه به این موضوع جدی پرداخته نشده است. حتی در حال حاضر نیز بنده این موضوع را جدی نگرفتم. وقتی درباره یک موضوع بیش از ۲ دهه صحبت می شود و نتیجه ای حاصل نمی شود، خیلی باورپذیر نیست که باز هم به سرانجام برسد.
تعطیلی شنبه و یکشنبه از همه بهتر است
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران درباره تغییر روزهای تعطیل آخر هفته از پنجشنبه به شنبه به صمت گفت: اگر قرار به تصمیم گیری دوباره است که تعطیلی شنبه و یکشنبه از همه چیز بهتر است. تاثیرات مثبت یا منفی این موضوع به طور دقیق قابل محاسبه نیست، اما اکنون عملا پنجشنبه ها در کشور ما تعطیل است و با این روند مراودات بین المللی کشور طی ۴ روز متوالی تقریبا تعطیل است. در حقیقت نتیجه مثبت زمانی حاصل می شود که تعطیلی روزهای پنجشنبه و جمعه به شنبه و یکشنبه منتقل شود. وی با اشاره به تاثیر تغییر روزهای تعطیل از پنجشنبه به شنبه بر روابط تجاری بین الملل اظهار کرد: با این تصمیم، کشور با کل دنیا هماهنگ خواهد شد. بسیاری از کشورهای مسلمان از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس از سال ۲۰۱۲ به بعد روزهای تعطیلی آخر هفته خود را از پنجشنبه و جمعه به جمعه و شنبه تغییر دادند. قطر، عربستان، اندونزی، بحرین، سوریه، عراق، افغانستان و مالزی از جمله کشورهایی هستند که در روزهای جمعه و شنبه تعطیل هستند، اما تعدادی از کشورها هم به طور کامل، با این سیستم جهانی هماهنگ شده اند و شنبه ها و یکشنبه ها را به عنوان تعطیلات آخر هفته در نظر می گیرند که امارات متحده عربی، ترکیه و لبنان از جمله این کشورها هستند.
نظری از ما نمی خواهند
عضو اتاق بازرگانی ایران درباره احتمال اجرایی شدن این طرح بیان کرد: تصمیم گیری در زمینه تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها به نمایندگان مجلس مربوط است. متاسفانه در این موارد که به طور مستقیم بر روابط تجارت بین الملل تاثیرگذار است، هیچ گاه از فعالان این حوزه نظرخواهی نشده و مدت هاست نمایندگان مجلس به جای ما فکر می کنند و تصمیم می گیرند.
سخن پایانی
مشکلات تجاری کشور آنقدر زیاد است که موضوع روزهای تعطیل در آن گم است و حتی اگر آنچنان شود که باید هم، راه به جایی نمی برد. برخی از فعالان حوزه تجارت معتقدند این مسئله چندان مهم نیست و هرازگاهی به بهانه ای مطرح می شود! این گروه مشکل اصلی را در کیفیت روابط بین الملل می دانند، نه تعداد و مطابقت روزهای تعطیل و... واقعیت این است که با حل ریشه ای موانعی که در مسیر تجارت کشور وجود دارد، بخش زیادی از مشکلات اقتصاد کشور حل خواهد شد و روزهای تعطیل و... از موضوعاتی است که در شرایط باثبات تر می توان به طور جدی درباره آنها تصمیم گرفت و برنامه ریزی کرد. به عقیده برخی از فعالان حوزه اقتصاد این موضوع حتی می تواند نشانی از تلاش های مجلس برای بهبود اوضاع اقتصادی باشد.
