نگاهی به روند نرخ ارز در ۶ ماه گذشته

در تاریخ ۲۰ فروردین، نرخ ارز نیمایی ۴۳ هزار و ۵۰۰ تومان و نرخ حواله دلار نیما با مبلغ ۴۰ هزار و ۲۸۲ تومان به‌فروش رسید. در اول اردیبهشت نیز، نرخ حواله دلار نیما به مبلغ ۴۰هزار و ۶۴۵ تومان و همچنین نرخ دلار نیما با مبلغ ۴۳ هزار و ۵۶۵ تومان معامله شد و به‌فروش رسید. در این روز دلار در بازار آزاد با نرخ ۶۴ هزار و ۷۰۰ تومان معامله شد.

در روز ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در تالار مرکز مبادله ارز ایران، دلار با نرخ ۴۴ هزار و ۸۶۸ تومان مورد مبادله قرار گرفت. حواله دلار نیز با نرخ ۴۱ هزار و ۸۹۴ تومان مورد معامله قرار گرفت. در این روز دلار با نرخ ۵۸ هزار تومان در بازار آزاد معامله شد.

در دوم تیر، مرکز مبادله ارز شاهد مبادله اسکناس دلار با نرخ ۴۶ هزار تومان بود. حواله دلار نیز در این روز با نرخ ۴۲ هزار و ۹۵۲ تومان معامله شد. در این روز دلار با نرخ ۵۹ هزار تومان در بازار آزاد معامله شد.

در نخستین روز مرداد، اسکناس دلار با نرخ ۴۶ هزار و ۹۸۳ تومان در مرکز مبادله خریداری و حواله دلار نیز با نرخ ۴۳ هزار و ۸۶۹ تومان، خریداری شد. در این روز نرخ دلار در بازار آزاد در محدوده ۵۷ هزار و ۵۰۰ تومان قرار داشت.

روز ۲۹ مرداد اسکناس دلار در مرکز مبادله با نرخ ۴۹هزار تومان و حواله آن با نرخ ۴۵ هزار و ۱۶۶ تومان، خریداری شد. در این روز دلار با نرخ ۵۸ هزار و ۵۰۰ تومان در بازار آزاد، معامله شد.

همچنین در ۲۱ شهریور اسکناس دلار با نرخ ۴۹ هزار و ۳۸۴ تومان و حواله آن با نرخ ۴۵ هزار و ۸۵۳ تومان در مرکز مبادله ارز و طلا، همچنین در این روز دلار با نرخ ۵۹ هزار و ۵۰۰ تومان در بازار آزاد خریداری شد.

 روز ۹ مهر نیز اسکناس دلار در مرکز مبادله ۴۹ هزار و ۷۳۹ تومان قیمت‌گذاری و حواله آن با نرخ ۴۶ هزار و ۷۴۷ تومان تومان خریداری شد. در این روز دلار با نرخ ۶۰ هزار الی ۶۰ هزار و ۵۰۰ تومان در بازار آزاد معامله شد.

لزوم تعدیل نرخ‌های ارز

عبدالناصر همتی در حاشیه آخرین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی در جمع خبرنگاران اظهار کرد: فاصله نرخ ارز نیمایی و آزاد باید در حدی که توجیه داشته باشد، به‌حداقل برسد و به هم نزدیک شود؛ چراکه این اختلاف در حال‌ حاضر توجیه ندارد و بسیار زیاد است.

سکاندار وزارت اقتصاد چندی پیش نیز در همایش بانکداری اسلامی گفته بود، نمی‌توانیم همزمان هم سیاست تثبیت نرخ ارز و هم سیاست رها کردن نرخ بهره را داشته باشیم؛ چراکه این دو موضوع با یکدیگر در تناقض هستند و همخوانی ندارند.

در این شرایط است که تورم ما تداوم دارد و شبکه بانکی نیز نمی‌تواند جوابگوی این مشکل باشد. سیاست ما این است که نرخ ارز نیما به بازار آزاد نزدیک شود؛ به‌عبارت‌دیگر در تلاش هستیم تا نرخ نیمایی را افزایش داده و نرخ بازار آزاد را کاهش دهیم.

همتی همچنین در مراسم تکریم و معارفه وزیر اقتصاد که با حضور رئیس‌جمهوری برگزار شده بود، به موضوع چندنرخی بودن ارز اشاره کرد و گفت: تعداد نرخ‌های ارز را کاهش می‌دهیم که این خود یک سیگنال مثبت برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان و بازار سرمایه است.

تاکید بر لزوم کاهش تعداد نرخ‌های ارز

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز پس از ارائه گزارش رئیس کل بانک مرکزی از سیاست‌های ارزی این بانک، به موضوع چندنرخی بودن ارز اشاره کرد و گفت: عرضه و تقاضا در بازار ارز تنظیم نیست و با شرایط ما، باید این امر اصلاح شود. عرضه و تقاضا مشخص است و باید اصلاحاتی انجام گیرد نه اینکه همچون سالیان گذشته ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به کالاهایی داده شد که مشمول آن نبودند. چند نرخی بودن ارز برمبنای 4 یا 5 نرخ را قبول نداریم. انتظار می‌رود که سیاست‌های ارزی اصلاح شود.

سخن پایانی

به‌عقیده برخی کارشناسان اقتصادی، اگر فاصله میان نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد کاهش یابد و میانگین این دو نرخ به یکدیگر نزدیک شود، بی‌شک در جلوگیری از رانت و فساد و ثبات قیمت‌ها در بازار نقش مهمی ایفا می‌کند. علاوه بر این به نظر بسیاری از فعالان اقتصادی در صورت به‌تعادل رسیدن فاصله میان نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد، بسیاری از صادرکنندگان در بازه‌های زمانی کمتری نسبت به شرایط فعلی، ارزهای خود برای رفع تعهد ارزی را اظهار می‌کنند. آنچه امروز از شواهد مربوط به نرخ ارز در امسال پیداست، بر نزدیک شدن روند تدریجی نرخ ارز نیمایی به بازار آزاد از ابتدای سالی جاری تا امروز دلالت دارد و این روند بی‌شک با راه‌اندازی و آغاز فعالیت تالار ارز توافقی و رسیدن به مرحله کشف نرخ واقعی، مسیر سریع‌تری را طی می‌کند.