درست زیر همین آسمان که با عملکرد مسئولان دیگر خرید یک خانه آرزو شده، عده ‌ ای تا ۵ میلیارد تومان هم برای خرید خانه ابدی خود یا عزیزان ‌ شان هزینه می ‌ کنند. این روزها قبر در اطراف تهران از بسیاری از خانه ‌ ها گران ‌ تر است و فرقی هم نمی ‌ کند، کجا باشد. نمی ‌ دانیم که دولت چه توجیهی برای قیمت ‌ های غیرمعقول قبرها دارد؛ شاید این هم از تحریم یا نوسانات نرخ دلار نشأت می ‌ گیرد! گرانی مسکن را شاید بتوان امری عادی در ایران به حساب آورد اما گرانی خانه آخرت دیگر خیلی عجیب است. صمت در این گزارش به بررسی هزینه ‌ های لازم برای خرید قبر در پایتخت پرداخته است.

خریدوفروش خانه آخرت

همسایه غسالخانه و بخش اداری بودن، قدیمی ‌ بودن قطعه، فضای سبز، نبش ‌ بودن، دسترسی به ورودی ‌ های اصلی، همجواری با مترو، نزدیکی به انشعابات آب و برق، دکه تنقلات، گل ‌ فروشی و... مواردی است که قبرها را گران می ‌ کند؛ درست مانند زمانی که به دنبال محله مناسبی برای خرید خانه می ‌ گردید که دسترسی به مراکز خرید و مترو بسیار اهمیت دارد. نکته جالب ‌ تر این است که درست مانند زندگی شهری، بهشت زهرا نیز به ‌ نوعی بالا شهر و پایین شهر دارد و برخی از قطعات آن مخصوص ازمابهتران است. همچنین برخی افراد دوست دارند در مقبره ‌ های خانوادگی خود دفن شوند که آن نیز بنا بر موقعیت مکانی قیمت ‌ های بالایی دارد.

سال گذشته مدیرعامل وقت سازمان بهشت زهرا (س) اعلام کرد: مقبره ‌ های ۵۰ متری مسقف و دارای ۴۰ قبر به نرخ یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به فروش می ‌ رسد و اکنون با تورمی که شامل حال خانه ابدی نیز می ‌ شود می ‌ توان گفت نرخ آن به بیش از ۲ میلیارد تومان رسیده است.

علاوه بر این سازکار پیش ‌ فروش مسکن به مردگان هم رسیده و اخیر سازمان بهشت زهرا (س) شرایط جدید پیش ‌ فروش قبر را اعلام کرده که بر این اساس هزینه ۲ طبقه از یک قبر ۳ ‌ طبقه پیش ‌ فروش شده، در زمان فروش دریافت خواهد شد و هزینه یک طبقه دیگر در زمان نخستین دفن، به نرخ مصوب از خانواده متوفی دریافت خواهد شد. کمی عجیب به ‌ نظر می ‌ رسد؛ اما در تهیه خانه ابدی نیز در برخی موارد چشم ‌ وهم ‌ چشمی وجود دارد و دیگر مهم نیست چقدر پول خرج می ‌ شود.

تنها این مهم است که بگویند «قبر فلانی میلیاردها تومان ارزش دارد». نکته موردتوجه این است که قیمت ‌ های اعلامی ازسوی مدیران بهشت زهرا (س) اصلا نزدیک به قیمت ‌ های حقیقی نیست.

دلالان که از هیچ بازاری برای کسب درآمد نمی ‌ گذرند به این بازار نیز وارد شدند و اینجا برای مردگان خریدوفروش می ‌ کنند. ظاهرا تورم بخش مسکن زندگان به خانه مردگان هم سرایت کرده و قیمت ‌ های نجومی برای قبرها تعیین می ‌ شود.

خانه ‌ های ابدی لاکچری

امروزه خرید قبر در تهران مانند خرید مسکن هزینه ‌ بر و پرچالش است. در گذشته انتشار آگهی فروش قبر در فضای مجازی مجاز بود و در مقطعی تعداد آگهی ‌ ها به ‌ شدت زیاد شده بود؛ بازاری که بیشتر شبیه بازار سیاه بود که خریدوفروش در آن به ‌ صورت زیرزمینی و قاچاقی انجام می ‌ شد. قبر در قطعات قدیمی که خوش آب ‌ وهوا هستند و درختان کهنسال بر سر مزارها سایه انداخته ‌ اند و دسترسی به آنها آسان است، قیمت ‌ های سرسام ‌ آوری دارد؛ به ‌ طوری که بهای یک قبر در این قطعات از هزینه خرید مسکن در بسیاری از نقاط تهران گران ‌ تر است.

سری به سایت ‌ های اینترنتی که آگهی ‌ های فروش قبر در آنها منتشر شده، زدیم. محدوده قیمتی عنوان ‌ شده در این آگهی ‌ ها از ۲۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان بود.

در نگاهی به آگهی ‌ های فروش قبر به آگهی ‌ های جالبی برمی ‌ خوریم؛ مثلا در یکی از این آگهی ‌ ها ذکر شده بود: قبر برای پدرم است که ۴۰ سال پیش فوت شده؛ تنها فروشنده واقعی تماس گیرد. یا فروشنده ‌ ای دیگر نوشته بود: می ‌ توانید ماشین خود را کمی جلوتر از مزار پارک کنید.

برای اطلاع بیشتر با یکی از فروشندگان قبر تماس می ‌ گیریم. آقای فروشنده با لحنی محکم از موقعیت مکانی خوب قبر می ‌ گوید؛ گویی بهترین ملک در شمال تهران را به ما می ‌ فروشد. این فروشنده اظهار می ‌ کند: این قبر سه ‌‌ طبقه است و در بهترین قطعه بهشت زهرا قرار دارد. دسترسی آسان به مترو و سرویس بهداشتی و همچنین رمپ برای ویلچر دارد. مهم ‌ تر از همه محیط آن آرام و دنج است. چون واقعا قصد فروش دارم با تخفیف ۸۰۰ میلیون تومان به شما می ‌ دهم.

فروشنده بعدی خانمی است که قبر قدیمی یکی از بستگان خود را می ‌ فروشد و اکنون در شمال زندگی می ‌ کند. با لحنی آرام ماجرای افراد دفن شده را در کنار موقعیت خوب قبر بیان می ‌ کند. او می ‌ گوید: این قبر ۲ خواهر من است که در هشت ‌ سالگی در اثر آتش ‌ سوزی از دنیا رفتند. جای بسیار خوبی در بهشت زهرا قرار دارد و با قدمت ۴۳ ساله آماده سه ‌ طبقه شدن است، به همین این قبر را به قیمت ۲۰۰ میلیون تومان می ‌ فروشم.قیمت ۲۰۰ میلیون تومان به ‌ نسبت مبالغ نجومی دیگر آگهی ‌ ها کمی منطقی ‌ تر به ‌ نظر می ‌ رسد.

همه خانه ‌ های ابدی یکسان و دارای یک نرخ هستند

باوجود تجربیات ذکرشده خبرنگارصمت، معاون مجتمع عروجیان سازمان بهشت زهرا (س) تهران با تاکید بر اینکه خانه ابدی لوکس و خاصی در این سازمان وجود ندارد، درباره افزایش نرخ خرید خانه ابدی در سال جاری در گفت ‌ وگو با شهر اظهار کرد: در سال ‌ های گذشته قبور در 3 ناحیه با ۲۵ درصد افزایش نرخ واگذار می ‌ شد، اما امسال برای رعایت حال هموطنان، این افزایش با شیبی ملایم ‌ تر اتفاق افتاد و در ناحیه یک، با ۱۰ درصد افزایش، در ناحیه 2 با ۲۰ درصد و در ناحیه 3 با ۲۵ درصد افزایش نرخ روبه ‌ رو بودیم و خدمات نیز با ۲۵ درصد افزایش نرخ به مردم شریف و داغدار ارائه می ‌ شود.

روح ‌ الله محسنی درباره برخی حواشی در زمینه خرید خانه ابدی با بیان اینکه از مردم می ‌ خواهیم اخبار را از مبادی رسمی دریافت کنند، اظهار کرد: قیمت ‌ ها تابع تصمیمات شورای اسلامی شهر تهران است. خانه ابدی لوکس و خاصی در این سازمان وجود ندارد و در هر 3 ناحیه این سازمان، خانه ‌ های ابدی یکسان هستند.

نرخ قبر در سال ۱۴۰۰

معاون مجتمع عروجیان با اشاره به نرخ خرید خانه ابدی در سال گذشته یادآور شد: سال گذشته در ناحیه یک که قطعه یک تا ۱۱۲ را در بر می ‌ گیرد، نرخ هر خانه ابدی ۲۵ میلیون تومان بود که امروز ۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. در ناحیه 2 که از قطعه ۲۰۰ تا ۲۵۸ است، قیمت هر طبقه قبر ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و در ناحیه 3 که از قطعه ۳۰۰ تا ۳۲۸ است، حدود ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است. از قطعه ۳۰۰ تا ۳۲۸ ، قطعات عمومی داریم ( ۳۰۳ ) که برای رعایت حال شهروندان است و یک طبقه به ‌ صورت رایگان و ۲ طبقه فوقانی با نرخ ۶ میلیون تومان واگذار می ‌ شود.

محسنی بخشی تامین بودجه این سازمان را به ‌ دلیل درآمدزا بودن برعهده خود سازمان ذکر کرد و این را هم گفت که نرخ خانه ‌ های ابدی سازمان بهشت زهرا (س) تهران با سایر آرامستان ‌ های تهران قابل ‌ مقایسه نیست.

معاون مجتمع عروجیان سازمان بهشت زهرا (س) تهران افزایش نرخ خدمات را از جمله علل افزایش قیمت ‌ ها در این سازمان دانست و اظهار کرد: ۲ هزار نفر به ‌ صورت مستقیم و غیرمستقیم در این سازمان در حال خدمت ‌ رسانی هستند و افزایش حقوق سالانه باعث می ‌ شود هزینه خدمات افزایش یابد.

تفاوت نرخ نداریم

محسنی تاکید کرد: همه خانه ‌ های ابدی یکسان و دارای یک نرخ هستند و خانه ابدی لوکس و خاصی وجود ندارد و اگر هر یک از شهروندان مراجعه کنند، در صورت وجود می ‌ توانند در هر قسمت از بهشت زهرا (س) خانه ابدی خریداری کنند.

باتوجه به صحبت ‌ های معاون مجتمع عروجیان سازمان بهشت زهرا (س) که در ابتدای سال جاری بیان شده، هیچ خریدوفروشی با قیمت ‌ های نجومی وجود ندارد؛ در نتیجه مسائلی چون همجواری با شیر آب و غسالخانه و... مواردی است که هیچ دخالتی در تعیین نرخ قبرها ندارد. در هر حال اگر زیر سایه اطلاع مسئولان بهشت زهرا این خریدوفروش ‌ های عجیب انجام می ‌ شود بد و اگر ایشان از این خریدوفروش ‌ ها بی ‌ اطلاع هستند بدتر است.

آخرین کار بازماندگان برای یک عزیز

از موقعیت مکانی قبر که بگذریم، خرید سنگ قبر و ظاهر مجلل آن برای برخی بسیار اهمیت دارد. به این منظور سراغ سایت ‌ های فروش سنگ مزار می ‌ رویم. با یک گذر محدوده قیمت ‌ ها دست ‌ مان می ‌ آید. در سایت ‌ های اینترنتی نرخ سنگ مزار از ۵ میلیون تومان شروع و به ۱۸۰ میلیون تومان می ‌ رسد.

برای تکمیل اطلاعات به سراغ یکی از فروشندگان سنگ مزار رفتیم.

آقای فروشنده درباره قیمت ‌ سنگ قبرها بهصمت گفت: نرخ سنگ مزار بستگی به جنس سنگ و ضخامت آن دارد. نرخ سنگ ‌ های مزار از ۳ میلیون و ۵۰۰ تومان شروع می ‌ شود و سقف مشخصی ندارد و به بیش از ۲۰۰ میلیون تومان می ‌ رسد. برخی از افراد خرید سنگ قبر را آخرین کار برای عزیزی می ‌ دانند که آن را از دست دادند؛ پس منطقی است که همه تلاش خود را برای خرید بهترین سنگ قبر انجام دهند.

وی درباره متراژ سنگ موردنیاز بیان کرد: ابعاد استاندارد سنگ مزار ۱۸۰ در ۶۰ است که باتوجه به فضا و سلیقه افراد میزان سنگ به کار رفته متفاوت است. نصب سنگ مزار نیز برعهده سازمان بهداشت زهرا (س) است ک Aa ه برای این کار پیمانکار دارد و هزینه ‌ ای برای مشتری ندارد.

آقای فروشنده با اشاره به کاهش تقاضای سنگ ‌ های گرانقیمت در سال جاری اظهار کرد: قدرت خرید مردم مانند سال ‌ های گذشته نیست. در گذشته حدود ۷۰ درصد متقاضیان میل به خرید سنگ مزار گرانقیمت داشتند، اما اکنون این آمار به کمتر از ۳۰ درصد رسیده و بیشتر افراد به ‌ دنبال سنگ قبرهای ارزان هستند.

سخن پایانی

هزینه دفن اموات و نرخ قبور چند سالی است که خبرساز شده و متاسفانه دلالان حسابی در این بازار جولان می ‌ دهند و از موقعیت ‌ های ناب قبر با نرخ نجومی درآمد کسب می ‌ کنند. اما نکته جالب این است که این همه سال چرا جلوی این خریدوفروش ‌ های غیرقانونی گرفته نشده است؟ نرخ ‌ های اعلامی ازسوی سازمان بهشت زهرا (س) با بازار خریدوفروش قبر بسیار متفاوت است.

در ابتدای سال جاری معاون مجتمع عروجیان بهشت زهرا اعلام کرد در قطعات قدیمی، قیمت هر طبقه قبر ۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ۳ ‌ طبقه قبر در این قطعات ۸۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است، اما آگهی ‌ ها چیزی غیر از این را نشان می ‌ دهد. ظاهرا تورم تاثیر خود را بر خانه مردگان نیز گذاشته که اکنون شاهد خرید قبر با قیمت ‌ های میلیاردی هستیم. متاسفانه زیر سایه بسیاری از قوانینی که وضع می ‌ شود عده ‌ ای به اجبار یا برای کسب سود بیشتر اقدام به فروش خانه ‌ های ابدی با قیمت ‌ های میلیاردی می ‌ کنند و عده ‌ ای دیگر از سر عیانی قبری با موقعیت مکانی عالی می ‌ خرند که نرخ آن در دخل ‌ وخرج ‌ شان ذره ‌ ای اهمیت ندارد. آنچه عجیب است بی ‌ خبری مسئولان امر از این معاملات است.

خبرنگارصمت برای پیگیری بهتر این موضوع با چند تن از مدیران سابق سازمان بهشت زهرا (س) تماس گرفت اما هیچ یک حاضر به پاسخگویی به سوالات حتی از نگاه کارشناسی نیز نبودند. با این حال آماده شنیدن جواب ‌ ها یا توضیحات تکمیلی آنها خواهیم بود.