صدها تانکر ایرانی در افغانستان زمینگیر شدند
تغییر ناگهانی استاندارد سوخت توسط دولت طالبان، صدها تانکر حامل گازوئیل ایران و عراق را در مرزهای افغانستان متوقف کرده است؛ اقدامی که نهتنها صادرات را مختل کرده بلکه ممکن است در فصل زمستان با قبضهای سنگین گاز، پیامدهای داخلی نیز به همراه داشته باشد.
در پی تصمیم ناگهانی وزارت مالیه دولت طالبان مبنی بر کاهش استاندارد مجاز سولفور در سوخت وارداتی، صدها تانکر حامل گازوئیل از ایران و عراق در مرزهای میلک و دوغارون متوقف شدهاند. این تصمیم که بدون اطلاع قبلی اجرایی شده، باعث شده محمولههایی با سولفور ۵ تا ۷ هزار PPM که پیشتر پذیرفته میشدند، اکنون از ورود به خاک افغانستان منع شوند.
سیدحمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی ایران، ضمن تأیید این بحران، اعلام کرد که بیش از ۳ هزار تانکر از چهار ماه پیش در مرزها معطل ماندهاند. وی تأکید کرد که این سوختها بیکیفیت نیستند، بلکه تغییر استانداردها بدون اطلاعرسانی باعث این توقف شده است.
حسینی همچنین به تأثیرات این تصمیم بر بنزین ایرانی اشاره کرد و گفت که سختگیریهای جدید طالبان حتی تولیدات پالایشگاه شازند را نیز با مشکل مواجه کرده است. وی افزود که در صورت کمبود شدید سوخت در فصل زمستان، ممکن است افغانستان مجبور به پذیرش این محمولهها شود.
از سوی دیگر، رقابت تجار افغان و لابی واردکنندگان ترکمنستانی و روسی نیز در ممانعت از ورود سوخت ایرانی بیتأثیر نبوده است. حسینی راهکار مقابله با این بحران را مجموعهای از اقدامات همزمان شامل مذاکره دیپلماتیک، بهبود کیفیت تولید، استفاده از مسیرهای جایگزین صادرات و فشار رسانهای دانست.
در شرایطی که بازار افغانستان برای صادرکنندگان ایرانی اهمیت بالایی دارد، سرمایهگذاری در تولید دیزل کمسولفور و ایجاد توافقهای موقت برای ترخیص محمولههای فعلی، میتواند از تکرار چنین بحرانهایی جلوگیری کند.