برگ برنده چینی‌ها در تهاتر با ایران
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: نفت را به چین صادر می‌کنیم اما آنها به بهانه fatf و هزاران دلیل دیگر، دارایی ما را نگه می‌دارند. در نهایت هم در برابر نفت، کالای بی‌کیفیت به ایران می‌دهند.
تهاتر واژه‌ای نام‌آشنا در اقتصاد دنیاست. در روزهای اخیر رسانه‌ای شدن صحبت‌های یکی از اعضای اتاق بازرگانی درباره کم و کیف تهاتر نفت، مردم را شوکه کرد: تهاتر نفت با چای رسانه. سریلانکا کشوری است که جز چای دارایی دیگری برای پرداخت طلب ما ندارد. نگرانی‌ها زمانی بیشتر می‌شود که فهمیدیم چین هم همین‌گونه با ایران تهاتر انجام می‌دهد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، رهاورد تهاتر آن است که کالاهای بنجل چینی نصیب مردم ایران می‌شود. برای بررسی بیشتر این موضوع گفتگویی با یکی از اعضای اتاق بازرگانی ایران داشتیم. در ادامه همراه ما باشید.
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با گسترش نیوز گفت: تهاتر در مفاهیم بازرگانی به معنای حمایت دولت‌ها از یکدیگر است. تهاتر با انعقاد قرارداد بین دولت‌ها و مشخص شدن کالاهای تهاتری انجام می‌شود. کشورها برای تهاتر خوب فضای رقابتی ایجاد می‌کنند. با این روند کالاها در کشورها، مورد تقاضای مردم قرار می‌گیرد. به موازات این فضای رقابتی، کاهش قیمت نیز از سوی طرفین پیشنهاد می‌شود.
دانشمند اظهار کرد: بازرگان‌ها با یکدیگر نیز تهاتر دارند. تهاتر بین بازرگان‌ها به واسطه بانک عامل میان کشورها انجام می‌شود. روندی فعلی بین ایران، چین و خیلی از کشورها تهاتر نیست. در حقیقت این تهاتر ادعایی، برای اقتصاد کشور آسیب‌زاست. نفت را به چین صادر می‌کنیم اما آنها به بهانه fatf و هزاران دلیل دیگر، دارایی ما را نگه می‌دارند. در نهایت هم در برابر نفت، کالای بی‌کیفیت به ایران می‌دهند.
کالای تهاترشده، قابل پیش‌بینی نیست
وی افزود: قابل پیش‌بینی نیست که چه جنسی، با چه کیفیتی و در چه شرایطی برای ما ارسال می‌شود. تهاتر فعلی به واسطه التزام است؛ یعنی ایران نفت را صادر می‌کند اما در مقابل، هر کالایی آنها گفتند باید دریافت شود. این‌گونه تهاتر حتما به زیان کشور است.
این عضو اتاق بازرگانی ایران ضمن اشاره به سرنوشت کشورهایی مثل سریلانکا بعد از توافق با چین گفت: چینی‌ها رفتارشان را در حوزه اقتصاد تغییر نخواهند داد. همان رفتاری را خواهند داشت که در این سال‌ها با آنگولا و سریلانکا داشته‌اند. چینی‌ها منافع خودشان را در اولویت قرار می‌دهند.
۵۰ ماه واردات چای!
دانشمند تاکید کرد: کشوری مثل سریلانکا در برابر طلب ایران هیچ دارایی جز چای ندارد. در برابر ۲۵۰ میلیون دلار چای برای ایران می‌فرستند. ماهی ۵ میلیون دلار چای ارسال می‌کنند تا طلب ما تمام شود. چین وضعیت ایران را می‌بینند و با توجه به شرایطی که ایران دارد جنس بی‌کیفیت را با هر شرایطی در برابر پول نفت به ایران می‌فرستد.
وی در پایان گفت: تهاتر باید با استانداردهای بازرگانی انجام شود. هر زمان با استاندارهای جهانی تهاتر انجام شود، اقتصاد کشور آسیب نخواهد دید. اگرچه چین تهاتر استاندارد را قبول نخواهد کرد اما ایران باید در این مسیر تلاش کند.
چرا باید نگران تهاتر غیراصولی باشیم؟
اگر نگاهی به تاریخ کشورهایی مثل سریلانکا و اوگاندا داشته باشیم با زنگ خطر «تله چینی‌ها» در این سال‌ها روبه‌رو می‌شویم. مهم‌ترین دردسر چینی برای سریلانکا در پروژه بندر هامبانتوتا بود. این بند در سال ۲۰۱۷ برای ۹۹ سال در برابر ۱/۱ میلیارد دلار به چینی‌ها اجاره داده شد. در حقیقت سریلانکا قادر به پرداخت بدهی‌هایش نبود و پای چینی‌ها به این بندر باز شد. اوگاندا هم دیگر قربانی چین است. تنها ۲ سال از توافق برد برد بین چین و اوگاندا گذشته بود که در سال ۲۰۲۱، خبر مصادره فرودگاه بین‌المللی عنتبه از سوی چین در صدر اخبار قرار گرفت. چین بعد از ناتوانی اوگاندا برای بازپرداخت وام‌هایش فرودگاه اوگاندا را مصادره کرد. شاید در ظاهر چینی‌ها نقاب دوستی برای خیلی از کشورها داشتند اما تجربه سریلانکا و اوگاندا این نقاب را کنار زده است و شاید روزی نقاب دوستی با پاکستان به واسطه بحث مسکن‌سازی در این کشور برداشته شود. گفته می‌شود که این احتمال نیز وجود دارد که دست دوستی با طالبان هم گزینه بعدی چینی‌ها باشد تا افغانستان هم در تله چین قرار بگیرد. در نگاه همراه با تردید شاید ایران هم طعمه بعدی چینی‌ها باشد.
