منابع رسمی خبر دادند که دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۵ از «طرح تازه افزایش حقوق کارکنان و فرهنگیان» پرده‌برداری کرده است؛ طرحی که بر مبنای رشد حقوق اسمی، بازنگری در معافیت‌های مالیاتی و اصلاح شیوه محاسبه کسورات بازنشستگی تدوین شده و مسئولان آن را گامی مهم برای نزدیک‌تر شدن حقوق فرهنگیان به شرایط تورمی موجود ارزیابی می‌کنند.

افزایش حقوق فرهنگیان در بودجه ۱۴۰۵ چگونه محاسبه می‌شود؟

مطابق لایحه بودجه سال ۱۴۰۵، ضریب ریالی حقوق کارکنان دولت از جمله فرهنگیان با افزایش ۲۰ درصدی همراه خواهد بود. بر این اساس، حداقل حقوق ماهانه کارکنان دولت ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تعیین شده و حداقل حکم حقوق بازنشستگان نیز به ۱۴ میلیون و ۴۰ هزار تومان خواهد رسید.

اگرچه این میزان افزایش کمتر از نرخ تورم رسمی اعلام‌شده است، اما دولت تأکید دارد که با به‌کارگیری سیاست‌های مکمل، اثر واقعی این افزایش بر دریافتی فرهنگیان بیش از رقم اسمی خواهد بود.

جبران فاصله حقوق با تورم از چه طریقی انجام می‌شود؟

حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، اعلام کرده است که دولت برای کاهش اثر فاصله میان افزایش حقوق و تورم، از ابزار «افزایش معافیت مالیاتی» استفاده خواهد کرد. به گفته او، کاهش بار مالیاتی حقوق‌بگیران باعث می‌شود دریافتی خالص فرهنگیان افزایش یابد و فشار تورمی تا حدی جبران شود.

به این ترتیب، اگرچه افزایش حقوق فرهنگیان به‌صورت رسمی ۲۰ درصد اعلام شده، اما کاهش مالیات پرداختی می‌تواند عملاً قدرت خرید بیشتری برای این گروه ایجاد کند.

افزایش معافیت مالیاتی چه تأثیری دارد؟

افزایش سقف معافیت مالیاتی موجب می‌شود بخش بیشتری از حقوق فرهنگیان از شمول مالیات خارج شود. این اقدام چند پیامد مهم دارد: افزایش دریافتی خالص ماهانه، کاهش فشار مالیاتی بر حقوق‌بگیران و ایجاد نوعی افزایش غیرمستقیم حقوق بدون تحمیل بار مالی سنگین به بودجه عمومی.

کارشناسان این سیاست را یکی از روش‌های کم‌هزینه‌تر دولت برای حمایت از کارکنان در شرایط محدودیت منابع می‌دانند.

اصلاح قانون بازنشستگی فرهنگیان

یکی از بخش‌های مهم فرمول جدید دولت، اصلاح ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری است. بر اساس این اصلاحیه، کسورات بازنشستگی علاوه بر حقوق پایه، شامل اضافه‌کار، نوبت‌کاری و برخی مزایای دیگر نیز خواهد شد. این تغییر باعث می‌شود حقوق بازنشستگی فرهنگیان در آینده بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یابد و فاصله قابل‌توجهی که تاکنون میان حقوق شاغلان و بازنشستگان وجود داشته، کاهش پیدا کند.

مقایسه حداقل حقوق گروه‌های مختلف

طبق ارقام اعلام‌شده در لایحه بودجه ۱۴۰۵، حداقل حقوق کارکنان دولت ۱۵.۶ میلیون تومان، حداقل حقوق بازنشستگان ۱۴.۰۴ میلیون تومان و دریافتی برخی گروه‌های حمایتی مانند مددجویان و والدین شهدا نیز با افزایش‌های جداگانه‌ای همراه خواهد بود.

نقش مجلس در تعیین نهایی حقوق فرهنگیان

بر اساس قوانین موجود، تعیین نهایی میزان افزایش حقوق به تصویب مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه بودجه بستگی دارد. هرچند مجلس امکان اعمال تغییر در پیشنهاد دولت را دارد، اما تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که معمولاً افزایش حقوق پیشنهادی دولت بدون تغییر اساسی تصویب می‌شود.

فرمول جدید دولت برای افزایش حقوق فرهنگیان در سال ۱۴۰۵، ترکیبی از افزایش اسمی حقوق، اصلاح نظام مالیاتی و بازنگری در قوانین بازنشستگی است. هدف اصلی این بسته، کاهش فشار معیشتی فرهنگیان و نزدیک‌تر کردن حقوق آنان به واقعیت‌های اقتصادی جامعه عنوان شده است. هرچند این افزایش همچنان فاصله محسوسی با نرخ تورم دارد، اما نسبت به سال‌های گذشته گامی رو به جلو در مسیر متناسب‌سازی حقوق فرهنگیان محسوب می‌شود.