زهرا احمدی در گفت‌وگویی با اشاره به وضعیت حریم شهر تهران بیان کرد: موضوع حریم شهری در سال‌های گذشته و در قالب طرح‌هایی نظیر ساماندهی، طرح جامع و سایر برنامه‌های مرتبط همواره مورد توجه بوده است. وی افزود: از سال ۱۳۸۶ که طرح جامع تهران توسط شورای عالی شهرسازی و معماری کشور به تصویب رسید، وسعت حریم شهر تهران از ۱۹۳۳ کیلومتر مربع به ۵۹۱۸ کیلومتر مربع افزایش یافت. این گسترش قابل توجه در محدوده حریم، موجب بروز چالش‌ها و ابهاماتی در اجرای سیاست‌هایی نظیر تمرکززدایی و سایر راهبردهای کلان نظام در حوزه مدیریت شهری شده است.

وی افزود: بر اساس حریم ۵۹۱۸ کیلومتر مربعی تعیین‌شده در طرح جامع، تصریح شده بود که اجرای عملی این طرح مستلزم انجام اصلاحات تقسیماتی است؛ چرا که این محدوده علاوه بر شهر تهران، هشت شهرستان دیگر را نیز در بر می‌گرفت. با این حال، به دلیل ملاحظات امنیتی، اجتماعی و سیاسی، این اصلاحات اجرایی نشد. در همین راستا، رئیس وقت شورای عالی شهرسازی و معماری کشور در سال ۱۳۹۶ اعلام کرد که این طرح قابلیت اجرا ندارد. از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ نیز این طرح هرگز به‌طور رسمی ابلاغ نشد و در همان سال ۹۶، بار دیگر بر توقف اجرای آن تأکید شد. در نتیجه، این موضوع برای مدت‌زمانی طولانی در وضعیت تعلیق باقی ماند.

شهرداری تهران بر اساس قانون حریم مصوب‌نشده، اقدام کرد

مشاور استاندار تهران در امور حریم و محدوده‌های شهری اضافه کرد: با وجود عدم ابلاغ رسمی طرح، شهرداری تهران بر اساس همان حریم مصوب‌نشده اقداماتی را در این محدوده انجام داد؛ به عبارت دیگر، اقدامات شهرداری مبتنی بر محدوده‌ای صورت گرفت که به تصویب نرسیده و ابلاغ نشده بود.

وی با بیان این‌که در سال ۱۴۰۲، استاندار وقت، آقای فخاری، حریم را به شهرداری تهران ابلاغ کرد، خاطرنشان کرد: این اقدام در حالی که اصلاحات تقسیماتی مربوط به آن هنوز انجام نشده بود. در سال ۱۴۰۳، با آغاز به کار دکتر معتمدیان استاندار تهران و بنا بر نظر معاونت سیاسی وزارت کشور مبنی بر اینکه شهرداری نمی‌تواند در حوزه نفوذ دیگر نهادها فعالیت کند، این مسئولیت از شهرداری سلب شد.

احمدی اضافه کرد: شهرداری تهران و شورای اسلامی شهر تهران اعلام کردند که تهران عملاً فاقد حریم مشخص است. به همین علت، شورای عالی شهرسازی و معماری با همکاری استانداری تهران و وزارت کشور در سال ۱۴۰۴ حریم جدیدی را برای شهر تهران تعریف کرد که به تصویب این شورا نیز رسید.

حریم تهران کوچک شد؛ از تجریش تا شهر ری

وی با بیان این‌که بر اساس این مصوبه، محدوده قانونی شهر تهران در بخش شمالی شامل منطقه یک و محدوده تجریش است که زیرمجموعه فرمانداری شمیرانات محسوب می‌شود، گفت: همچنین حریم در بخش جنوبی تا منطقه ۲۰ (شهرری) نیز زیر نظر فرمانداری شهرستان ری اداره می‌شود. با توجه به این گستردگی و وضعیت تقسیماتی جدید، شورای عالی شهرسازی و معماری حریم شهر تهران را در قالب محدوده‌ای شامل شهرستان تهران، بخش مرکزی شهرستان ری و بخش مرکزی شهرستان شمیرانات تعیین و ارائه کرده است.

متولی تمام زمین‌های واقع در حریم شهر وزارت جهاد کشاورزی و منابع طبیعی است

مشاور استاندار تهران در امور حریم و محدوده‌های شهری خاطرنشان کرد: در خصوص ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم پایتخت نیز باید گفت که بر اساس مواد قانونی، متولی تمام زمین‌های واقع در حریم شهر وزارت جهاد کشاورزی و منابع طبیعی است. در جلساتی که به‌ منظور بررسی و تصمیم‌گیری درباره حریم تهران برگزار شد، نمایندگان شورای اسلامی شهر تهران نیز حضور داشتند و مقرر شد برای ایجاد هماهنگی‌های بیشتر، جلسات بعدی نیز برگزار شود.

وی ادامه داد: بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، برای تدوین نقشه‌های پهنه‌بندی، مهلتی سه‌ ماهه (تا پایان آبان‌ماه) به استانداری تهران داده شده است تا با همکاری شورای شهر و شهرداری، موضوع را به سرانجام برسانند.

احمدی خاطرنشان کرد: مدیریت شهری دسترسی کامل به حریم خود را دارد و هیچ نهادی این حق را از شورای شهر و شهرداری سلب نخواهد کرد؛ اما در محدوده‌هایی که خارج از حیطه مدیریت شهری است، دستگاه‌های متولی مشخصی وجود دارند. هر فرمانداری حوزه استحفاظی معینی دارد و شهرداری و شورای شهر نیز چنین هستند. هنگامی که یک محدوده تحت مدیریت دو یا سه نهاد مختلف قرار گیرد، طبیعی است که آن منطقه دچار نابسامانی می‌شود و این نابسامانی می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات و سوءاستفاده‌های مختلف شود.

هدف استانداری ساماندهی حریم و تمرکز مدیریتی است

وی تصریح کرد: هدف استانداری از این روند، ساماندهی و تمرکز مدیریتی است تا محدوده حریم تنها تحت نظارت یک نهاد قرار گیرد و مدیریت یکپارچه در آن اعمال شود تا امکان حفظ حریم شهر فراهم شود. ان‌شاءالله تا سه ماه آینده نقشه پهنه‌بندی آماده خواهد شد و وضعیت هر قطعه زمین و کاربری آن مشخص می‌شود. بر این اساس، امید است که موضوع به نتیجه نهایی برسد. هدف آقای استاندار نیز ساماندهی وضعیت موجود و رهایی از نابسامانی‌ها و آشفتگی‌های فعلی است.

تصویب یک آرامستان جدید در پایتخت

مشاور استاندار تهران در امور حریم و محدوده‌های شهری خاطرنشان کرد: استانداری و مدیریت شهری همچنین در حال بررسی موضوع آرامستان‌ها هستند. یکی از این آرامستان‌ها در کارگروه زیربنایی به تصویب رسیده است. هدف این است که تمامی اقدامات مرتبط با محدوده‌های حریم در قالب کارگروه زیربنایی و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان بررسی، تصویب و سپس اجرا شود.

وی در پایان تاکید کرد: هیچ اقدامی لغو یا متوقف نمی‌شود، بلکه سلسله‌ مراتب قانونی آن تحت کنترل قرار می‌گیرد. کارگروه زیربنایی و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان باید هرگونه اقدام در حریم را تصویب کنند. اقدامات ادامه خواهد داشت، اما در مسیر قانونی و از طریق مجاری رسمی خود انجام می‌شود؛ چرا که رعایت مسیر قانونی، شرط اصلی برای شکل‌گیری صحیح و منظم رویدادها و تصمیمات است.