واردات خودروهای دست دوم بازار را تکان می‌دهد؟
با گذشت بیش از یک سال و نیم از تصویب لایحه واردات خودروهای کارکرده و ابلاغ آیین‌نامه مربوطه، هنوز هیچ خودرو دست دومی به کشور وارد نشده است. این تأخیر در اجرای قانون، در شرایطی رخ می‌دهد که بازار خودرو ایران به رکود بی‌سابقه‌ای دچار شده و قدرت خرید مردم به‌شدت کاهش یافته است. قیمت‌های نجومی خودروهای صفر کیلومتر و همچنین افزایش روزافزون هزینه‌های زندگی، بسیاری از خانواده‌ها را از خرید خودرو محروم کرده است. در این راستا، سوالی که مطرح می‌شود، این است که آیا عملی شدن واردات خودروهای کارکرده می‌تواند به رونق دوباره این بازار کمک کند؟
در پاسخ به این پرسش که واردات خودروهای کارکرده چقدر باعث تغییر وضعیت بازار خودرو می‌شود، برخی کارشناسان معتقدند واردات خودروهای دست دوم می‌تواند به‌عنوان یک راهکار برای ایجاد رقابت در بازار و کاهش قیمت‌ها عمل کند. با ورود این خودروها، مصرف‌کنندگان گزینه‌های بیشتری برای انتخاب خواهند داشت و این موضوع می‌تواند به کاهش قیمت‌ها و ایجاد تنوع در بازار منجر شود. علاوه بر این، آنها بر این باورند که واردات خودروهای کارکرده می‌تواند به کاهش فشار روی بازار خودروهای صفر کیلومتر کمک کرده و از افزایش قیمت‌های هیجانی جلوگیری کند. با توجه به اینکه بسیاری از مردم به‌دنبال گزینه‌های اقتصادی‌تر هستند، خودروهای دست دوم می‌توانند پاسخگوی نیاز آنها باشند و به نوعی، امید را به بازار بازگردانند.
البته برخی نیز به‌شدت با ورود خودروهای دست دوم کارکرده مخالف هستند و ضمن اینکه آن را راهکار مناسبی نمی‌دانند بر این باورند که ورود این خودروهای در کنار مشکل تامین قطعات و ارائه خدمات در بحث ایمنی و آلایندگی هم جای ابهام دارند. ضمن اینکه معتقدند ارز اختصاص یافته به این خودروها می‌تواند به خودروسازان داخلی تزریق شده و امکان افزایش تولید را فراهم کند. در نهایت هم آیین‌نامه خودروهای دست دوم اوایل آذرماه برای خودروهای برقی و هیبریدی کارکرده به دولت ابلاغ شد.
واردات خودروهای دست دوم پر حاشیه
با تمام این حرف و حدیث‌ها، پس از گذشت بیش از یک سال و نیم از تصویب لایحه خودروهای کارکرده در مجلس و ابلاغ آیین‌نامه واردات خودروهای دست دوم به گمرک در دی ماه امسال، همچنان هیچ خودرو دست دومی وارد کشور نشده، اما در شرایطی که بازار خودرو کشور در ماه‌های اخیر به رکودی بی‌سابقه فرو رفته و کاهش قدرت خرید مردم موجب افت تقاضا در بازار شده است آیا عملی شدن واردات خودروهای کارکرده می‌تواند به رونق بازار کمک کند؟
به گزارش پرشین خودرو، سمت‌وسوی بازار خودرو و آینده قیمت‌ها به یکی از دغدغه‌های مصرف‌کنندگان نهایی تبدیل شده، به نحوی که بسیاری از کارشناسان ادامه وضع موجود را نه‌تنها به صلاح آینده بازار خودرو نمی‌دانند، بلکه این وضعیت را به عاملی برای افزایش قیمت‌ها و برهم خوردن آرامش فعلی بازار خودرو عنوان می‌کنند. البته وضعیت فعلی بازار خودرو از نگاه برخی کارشناسان بازار ریشه در روشن شدن تکلیف نهایی واردات خودروهای دست دوم هم دارد، طرحی که آخرین سنگ‌ها از سوی وزارت صمت دولت چهاردهم در مسیر آن انداخته شد.
در واقع ۶ ماه پیش بود که محمد اتابک، وزیر صمت دولت چهاردهم نسبت به طرح واردات خودروهای دسته دوم ایرادهایی را وارد کرد و خواستار اصلاحیه آیین‌نامه شد. البته اظهارنظر درباره واردات خودروهای کارکرده تنها به وزیر صمت دولت پزشکیان ختم نشد و سخنگوی دولت هم در آغازین روزهای تشکیل دولت در این زمینه اظهارنظری داشت و واردات خودروهای دست دوم را برخلاف شأن مردم مطرح کرد، با این حال وعده داد که دولت در حال برطرف کردن موانع قانون واردات خودروهای کارکرده است.
مخالفت دولت چهاردهم با آیین‌نامه خودروهای دست دوم زمان زیادی طول نکشید و با پیگیری و فشار نمایندگان ملت برای اجرای قانون ساماندهی صنعت خودرو به‌ویژه واردات خودروهای کارکرده در نهایت اوایل آذرماه آیین‌نامه واردات خودروهای برقی و هیبریدی نو و کارکرده به دولت ابلاغ شد و تقریبا پس از گذشت بیش از یک ماه از ابلاغ آن به دولت، آیین‌نامه اجرایی واردات خودروهای کارکرده به گمرکات کشور هم ابلاغ شد که خبر از آغاز رسمی واردات خودروهای کارکرده با عمر کمتر از پنج سال به کشور می‌داد. اما با گذشت حدود ۲ ماه از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی واردات خودروهای کارکرده به گمرکات و نزدیک شدن به روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ هنوز خبری از واردات خودرو دست دوم نیست؛ طرحی که از همان ابتدا مخالفانی مانند خودروسازان داخلی داشت و سیاست‌گذار ارزی هم با قرار گرفتن در صف مخالفان، موضوع تامین ارز را بهانه می‌کرد.
هرچند به نظر می‌رسد عدم‌همکاری مناسب و ناهماهنگی بین بخش‌های مختلف دولتی از جمله وزارت صنعت، معدن تجارت، بانک مرکزی، سازمان استاندارد و گمرک در طولانی شدن اجرای این قانون بی‌تاثیر نبوده است.
اما در شرایطی که بازار خودرو کشور با رکود شدید تقاضا مواجه شده برخی کارشناسان، واردات خودروهای کارکرده را موجب ایجاد رقابت در بازار خودرو و ایجاد هیجان در این بازار می‌دانند و معتقدند واردات خودروهای کارکرده می‌تواند با ایجاد رقابت در بازار خودرو به بهبود کیفیت و کاهش قیمت‌ها کمک کند، این طرح همچنین می‌تواند نقش مهمی در افزایش تنوع و گزینه‌های موجود برای مصرف‌کنندگان و نهایتا بازگشت رونق به بازار داشته باشد.
بسیاری، واردات خودرو کارکرده را مانع از افزایش قیمت هیجانی خودرو در آینده می‌دانند و با توجه به اینکه میزان ارز اختصاصی به خودروها کاهش یافته است، بهترین گزینه برای واردات را خودروهای کارکرده مطرح می‌کنند که نیاز به ارز کمتری دارد.
با توجه به شرایط فعلی، روشن است که نیاز به تغییر رویکردهای اجرایی و سیاست‌های دولت در جهت تسهیل واردات خودروهای کارکرده وجود دارد، این اقدام می‌تواند نقشی کلیدی در بهبود شرایط بازار خودرو، افزایش رقابت و در نهایت بهبود کیفی خودروهای موجود در کشور ایفا کند حتی اجرای این قانون نه‌تنها به‌نفع مصرف‌کنندگان بلکه به‌سود کلی اقتصاد کشور خواهد بود با این حال و با وجود قانون و آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده به نظر می‌رسد وزارت صنعت همچنان انگیزه‌ای برای واردات این خودروها ندارد.
سخن پایانی
در شرایط کنونی اقتصاد و صنعت کشور هر تصمیمی برای ایجاد تغییر در وضعیت بازارها و از جمله بازار خودرو باید با دقت و برنامه‌ریزی شده دنبال شود. انتظار می‌رود نگاه کارشناسانه به مواردی مانند واردات خودروهای کارکرده با توجه به موافقان و مخالفان زیادی که دارد حساب‌شده‌تر باشد. در این روند ضمن اینکه صنعت و تولید داخل باید در اولویت باشد از همه مهم‌تر مصرف‌کننده نهایی است.
