ماجرا از نیمه آبان‌ با خاموشی‌های گسترده برق در کشور آغاز شد که موجب اعتراض و نارضایتی مردم، فعالان اقتصادی و کسب‌وکارها شد. در این مدت، بازار ارز نیز نوسانات زیادی را تجربه کرد، به‌طوری‌که با اجرای سیاست‌های جدید ارزی دولت، دلار نیمایی به بازار ارز تجاری منتقل شد و نرخ آن از حدود ۴۰ هزار تومان به ۶۶هزار تومان افزایش یافت. همچنین، نرخ دلار در بازار غیررسمی نیز از ۶۰ هزار تومان به ۸۰ هزار تومان رسید.

افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر قیمت‌ها گذاشت و نرخ کالاها در این مدت افزایش یافت. همچنین بازار مسکن در حال یک ثبات نسبی بود که با افزایش نرخ ارز، دوباره ملتهب شد.

به‌علاوه، دولت مصوبات جدیدی برای افزایش نرخ برخی کالاها مانند لبنیات و روغن صادر کرد. این موضوع، باتوجه به کاهش قدرت خرید خانوارها در یک دهه اخیر به‌دلیل تورم‌های بالا، باعث شد معیشت مردم دشوارتر شود و آنها از نمایندگان خود در حوزه انتخابیه در این زمینه سوال کنند. از این‌رو برای شفاف‌سازی چنین مسائلی صمت با نمایندگان مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.

تنها به همدلی و هم‌صدایی برای پیشرفت نیاز داریم

در شرایطی که کشور با مشکلات و چالش‌های جدی مانند گرانی مسکن، تورم بی‌رویه، ناترازی انرژی، آلودگی هوا و... به‌دلیل عدم‌اجرای صحیح قوانین و برنامه‌های توسعه‌ای مواجه است، در دولت وفاق ملی، همگرایی و تعامل خوبی میان قوا ایجاد شده است. دولت آقای پزشکیان که خود از نمایندگان مجلس به‌شمار می‌رود، از زمان ورود به پاستور و قبول مسئولیت ریاست دولت با همکاران سابق خود در مجلس، ارتباط نزدیکی برقرار کرده است. بهارستان‌نشینان نیز به‌سرعت و به‌طورمستقیم با اعضای دولت در ارتباط هستند و دغدغه‌ها و مسائل خود را با آنها در میان می‌گذارند.

این همکاری و ارتباط سازنده روشن می‌کند که وفاق حاصله تا به اینجا با ریاست مسعود پزشکیان نتایج خوب و ارزنده‌ای به‌همراه داشته است.

با این حال، همدلی و هم‌صدایی برای پیشرفت کشورمان ایران نباید با رویکردهای سیاسی و اهداف خاص، دیده شود، چراکه این موضوع مانع از پیشرفت دولت شده و حرکتی را که تنها هدفش اعتلای کشور و حل مشکلات مردم است را مختل کنند، در حالی که دولت و شخص رئیس‌جمهور بر این نکته تاکید دارند که دعواها و جدال‌های سیاسی هیچ کمکی به مردم نمی‌کند، زیرا اگر چنین بود، وضعیت کشور امروز به این شکل نبود. بنابراین، همه باید دست به‌دست هم دهیم تا گام‌های موثری برای پیشرفت و موفقیت کشورمان برداریم.

از طرفی محمدباقر قالیباف در نطق پیش از دستور خود در صحن مجلس در تاریخ ۱۱دی، به درخواست‌ها برای استیضاح برخی اعضای کابینه پاسخ منفی داد و تاکید کرد، باید به این نکته توجه شود که مردم تنها به‌دنبال کنترل نرخ ارز هستند. وی افزود: تا زمانی که جلسات نظارتی در سطوح مختلف مجلس و پیگیری‌ها در جلسات هماهنگی بین قوا به بن‌بست نرسد، اقداماتی مانند استیضاح در اوج بحران نرخ ارز نادرست است، هرچند چنین تصمیمی ممکن است برای مجلس منافع سیاسی به‌همراه داشته باشد، اما در عمل به اقتصاد و زندگی مردم آسیب می‌زند، زیرا بازار ارز را برای چند ماه بدون نظارت می‌گذارد و مسئولان اجرایی به‌راحتی توجیهی برای رها کردن نرخ ارز پیدا خواهند کرد.

تزریق ارز باید حساب‌شده انجام شود

صدیف بدری، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، درباره شائبه‌های استیضاح وزرای اقتصادی و تاثیری که این موضوع بر بازار مسکن دارد، به صمت توضیح داد: بحث استیضاح وزرا چند وقتی مطرح است و در این زمینه باید به یک جمع‌بندی نهایی برسیم. بحث ما در مجلس این است که دولت باید نظارت و کنترل بر مسائل مختلف، به‌ویژه کنترل نرخ ارز را داشته باشد؛ چراکه نه‌تنها بازار مسکن، بلکه تمام ابعاد زندگی افراد و اقتصاد ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

باید رئیس بانک مرکزی به‌عنوان مسئول قانونی کنترل و تنظیم بازار ارز و همچنین سیاست‌های پولی کشور، مسئولیت‌های خود را درست و حساب‌شده انجام دهد.

نماینده مردم اردبیل در مجلس تاکید کرد: تزریق ارز باید حساب‌شده انجام شود و لزوما نباید به بازارهای آزاد و غیررسمی تعلق گیرد. در برهه‌هایی از زمان ما به واردات مواد اولیه نیاز داریم یا بسیاری از افراد خارج از کشور تمایل به وارد کردن ارز دارند، از این‌رو نیاز است محدودیت‌ها از سر راه برداشته شود و ارزآوری شکل جدیدی به خود بگیرد. ما چندین سال است می‌گوییم بازار توافقی ارز و طلا باید تقویت شود، نه صادرکننده در این بازار ارزی وارد می‌کرد و نه واردکننده موفق به تامین ارز می‌شد.

مسکن متاثر از شرایط و سیاست‌های اقتصادی کشور

وی تاکید کرد: اکنون سامانه نیمایی حذف شده و سامانه ارز تجاری راه‌اندازی شده است تا تمام ارزها در این بازار قرار گیرد. حال سوال اینجاست که آیا تمام شرکت‌های وابسته به دولت ارزهای خود را در این سامانه ارائه می‌دهند یا خیر؟ سرانجام باید تمام سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌ها با کنترل و نظارت پیش بروند. اگر هر بازار به حال خود رها شود، دچار آشفتگی می‌شود. مسلما بازارهای غیررسمی بازارهای رسمی را به‌دنبال خود می‌کشند. فرقی ندارد، این بازار می‌تواند مسکن یا هر بازار دیگری باشد.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوال خبرنگار صمت مبنی بر تاثیر سیاست‌های انقباضی آقای همتی بر بازار مسکن گفت: متاسفانه ما در کشور با ضعف سیاست‌های راهبردی اقتصادی مواجهیم و این موضوع مشخص نیست تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. دولت‌ها براساس سلیقه و شعارها با مسائل برخورد می‌کنند. چه بخواهیم، چه نخواهیم مسکن متاثر از شرایط و سیاست‌های اقتصادی کشور است. بازار مسکن از این بابت که بازار امن و مطمئنی است، نقش بزرگی در سرمایه‌گذاری و اقتصاد کلان کشور ایفا می‌کند.

این نماینده درباره حمایت از مستاجران نیز مطرح کرد: به‌همت مجلس در ابتدای امسال قانون ساماندهی اجاره مسکن به‌تصویب رسید. هدف این قانون، کنترل اجاره‌ها و حمایت از مستاجران و فراهم کردن زمینه‌ای برای خانه‌دار شدن آنها در آینده بود؛ اما متاسفانه این قانون دارای نقایصی است که اجرای آن را با چالش‌هایی مواجه کرده است. برخی از مشکلات در فرآیندهای اجرایی این قانون به‌وضوح قابل‌مشاهده است. برای کمک به مستاجران، لازم است این قانون اصلاح شود تا دولت بتواند آن را به‌نحو موثری اجرا

کند. بدری با بیان اینکه مجلس تلاش‌های متعددی برای ساماندهی بازار مسکن در نظر گرفته است، به صمت گفت: دولت بار کارشناسی بالایی دارد و می‌تواند این قوانین را تحلیل کند که هرکدام چه حسن و ایرادی دارد.

دولت باید با اصلاحات متعدد و استفاده از تجارب دنیا، لایحه کاملی درباره ساماندهی بازار مسکن تبیین کند. در دنیا تجارب متعددی وجود دارد که می‌توانیم از آنها بهره‌برداری کنیم. در بحث همکاری‌ها، مجلس کم نمی‌گذارد و همه تلاش خود را برای احیای اقتصاد کشور انجام می‌دهد.

التهاب اقتصادی در سایه افزایش نرخ ارز

رضا سپهوند، نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس شورای اسلامی درباره تاثیر التهابات اقتصادی و سیاسی کشور بر بازار مسکن به صمت توضیح داد: اکنون درگیر بسیاری از مسائل مختلف اقتصادی در کشور هستیم و تنها مسکن مشکل ما نیست. همان‌طورکه در روزهای گذشته شاهدش بودیم، بحث ناترازی انرژی بسیار پررنگ‌تر جلوه کرده است و همه دولتمردان با تلاش و کوشش مضاعف، سعی در حل این مشکل دارند و امید است هرچه سریع‌تر با تدابیر اندیشیده‌شده از این بحران بگذریم. وی در ادامه خاطرنشان کرد: مشکلات فعلی ما در بحث اقتصادی، بازارهای مالی را تحت‌الشعاع قرار داده و افزایش نرخ ارز، التهاب سنگینی در فضای اقتصادی کشور ایجاد کرده است. اگر بخواهم صریح بگویم، بنده فکر می‌کنم که اکنون خیلی زود است که ما بخواهیم وزیری را استیضاح کنیم. مگر چقدر از عمر دولت چهاردهم گذشته است که بخواهیم این اتفاق را رقم بزنیم؟ اکنون خیلی زود است که ما به چنین اقداماتی فکر کنیم.

ارز چندنرخی رانت‌آفرین است

این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه مردم مطمئن باشند که دولتمردان ما همه تلاش خود را می‌کنند تا بهترین تصمیم گرفته شود؛ به صمت توضیح داد: البته ناگفته نماند که اقتصاد ما باید از روال چندنرخی شدن ارز فاصله بگیرد. چرا ما باید در کشور چند نرخ ارز متفاوت داشته باشیم که دست سودجویان را برای رانت باز بگذاریم؟ من به شما می‌گویم همین افراد رانتی که در حال سوءاستفاده از منابع مالی کشور هستند، یک‌صدا علیه وزرای اقتصادی شمشیر برداشته‌اند و می‌گویند این وزرا ناتوانند و نمی‌توانند برنامه درستی برای اداره امور اقتصادی ارائه دهند. در چنین مواقعی باید گوش به زنگ اتفاقات باشیم و بهترین تصمیم را بگیریم. مسلما هر تصمیم اشتباهی به ضرر مردم است. ما باید هر اقدامی که به‌نفع کشور و مردم عزیزمان هست را انجام دهیم.

سپهوند درباره فضای عمومی مجلس برای استیضاح وزرا توضیح داد: علم این موضوع توسط عده‌ای که همه‌چیز را سیاسی می‌نگرند، برداشته شده است؛ بنابراین اکثریت مجلس با آن موافق نیستند و استیضاح زودهنگام وزرا را رد می‌کنند. مسلما زمانی که وزرا اقدام به توضیح و شفاف‌سازی می‌کنند، دوستان علاقه‌مند به استیضاح، قانع می‌شوند، زیرا همه ما می‌دانیم بسیاری از مسائل دست وزرا نیست و جنبه‌های دیگری دارند.

وی در خاتمه عنوان کرد: ما چاره‌ای جز یک جراحی سخت اقتصادی نداریم. هیچ دولتی به‌دلیل تبعاتی که این موضوع داشت به آن ورود نکرد؛ اما دولت چهاردم با عزم جدی و توان مضاعف در این مسیر پا گذاشته و ما امیدواریم که بتواند موفق شود تا همه از آن بهره ببریم.

سخن پایانی

استیضاح وزرا در حال ‌حاضر به یکی از موضوعات داغ تبدیل شده است.

برخی از حامیان دولت با این ادعا که استیضاح‌ها جنبه سیاسی دارند، بر این نکته تاکید می‌کنند که دولت چهاردهم بار مشکلاتی را به ارث برده که بیش از دو دهه به‌طول انجامیده و این دولت کمتر از ۵ ماه است که فعالیت خود را آغاز کرده است. به همین دلیل، به نظر آنها، زمان مناسبی برای ارزیابی عملکرد وزرا و طرح استیضاح نیست و مجلس نباید در این شرایط اقتصادی به این موضوع بپردازد. اگر عادلانه بخواهیم از این شرایط فعلی نتیجه‌گیری کنیم، این استیضاح‌ها به مسائل جناحی و سیاسی مربوط نمی‌شود و نمایندگان نگران حل مشکلات اقتصادی مردم هستند و در این راستا از هیچ تلاشی برای کمک به دولت دریغ نخواهند کرد. نمایندگان تاکید می‌کنند، قصدی برای استیضاح وزرا ندارند و همان‌طور که در جلسه رأی اعتماد به کابینه پیشنهادی دولت همکاری کردند، همچنان در کنار دولت برای حل مشکلات خواهند بود.