دو گام به پیش، یک گام به پس
بازارهای سرمایهای در تمام کشورهای دنیا از مسائل سیاسی، چه داخلی و چه خارجی تاثیر میپذیرند و نمیتوان اقتصاد و سیاستهای جاری بر آن را حاکم بیقیدوشرط بازارها دانست؛ کما اینکه در چشمگیرترین تحول سیاسی جهان در یک ماه اخیر، یعنی انتخابات امریکا، بورس چه در این کشور و چه در کشورهای دیگر رشد و افتهایی را تجربه کردند، اونس جهانی نزولی شد و دلار قوت گرفت.
بر این مبنا بیراه نیست که با وقوع هر دگرگونی واکنش بازارها را بررسی کنیم. در تازهترین اتفاق سیاسی مربوط به ایران، شامگاه پنجشنبه، اول آذر شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامه ضدایرانی ارائهشده ازسوی فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا را با ۱۹ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و سه رأی مخالف به تصویب رساند که همین امر بازارهای داخلی را در محک تجربهای دیگر قرار داد؛ بهگونهای که دلار دوباره با افزایش نرخ مرز ۷۰ هزار تومان را در نوردید، طلا و سکه صعودی شدند و بورس اندکی منفی شد، اما با گذشت چند روز از این اتفاق حالا بازارها با تجربه کاهش نرخ به حالت عادی بازگشتهاند و هیجانات این اتفاق تا حدودی تخلیه شده است؛ هرچند بعید است این کاهش بهحدی باشد که تمام رشد نرخهای صورتگرفته چند وقت اخیر را جبران کند. بهعبارتی بازارها دو گام به جلو میروند و یک گام به عقب برمیگردند.
صمت در گزارش پیش رو در گفتوگو با کارشناسان وضعیت بازارها در روزها و هفتههای اخیر را با نیمنگاهی به صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران بررسی کرده است.
بازار، پرنوسان اما آرام است
یک فعال و کارشناس بازار ارز و سکه درباره روند قیمتی بازار از هفته گذشته تاکنون بیان کرد: در هفتههای گذشته نرخ طلا در بازارهای جهانی سیر نزولی داشت، اما از روز چهارشنبه هفته گذشته با وقوع برخی دگرگونیها، نرخ اونس جهانی رو به صعود گذاشت، بهگونهای که امروز نرخ هر اونس طلا نسبت به پنجشنبه هفته گذشته ۴۷ دلار افزایش پیدا کرد؛ با این حال در مجموع قیمت هر اونس طلا در هفته جاری نسبت به هفته گذشته ۱۰۷ دلار افزایش داشته که همین افزایش نرخ و همزمان رشد نرخ ارز سبب شده در بازار داخل نیز شاهد روند صعودی قیمت طلا و سکه باشیم.
محمد کشتیآرای در گفتوگو با صمت در تشریح وضعیت فعلی بازار اظهار کرد: تا روز چهارشنبه هفته گذشته بازار در وضعیت آرامی بود و باتوجه به اینکه قیمتها ثبات داشت، معاملات نیز بهصورت عادی و منطقی در جریان بود، اما از روز چهارشنبه و پنجشنبه افزایش حدود ۱۰۰ دلاری نرخ اونس جهانی و نوسان نرخ ارز سبب شد نرخ سکه تا حدود ۲ میلیون تومان رشد کند. بعد از گذشت تعطیلات پایان هفته و آغاز روز کاری هفته جاری، در ساعات ابتدایی معاملات قیمتها همچنان رو به صعود بود، اما حوالی ظهر شنبه تاکنون (بعدازظهر یکشنبه) نرخ کمی تعدیل شد؛ بهگونهای که نرخ سکه حدود یک میلیون تومان کاهش پیدا کرد.
وی در این باره افزود: در ساعات اولیه روز شنبه نرخ سکه تا ۵۳میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافت، اما امروز به ۵۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده که نشان از کاهش نرخ یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومانی آن دارد؛ روندی که نشان از کاهش التهابات و تعدیل قیمتها باتوجه به تعدیل نرخ ارز دارد.
این فعال بازار ارز در ادامه با تاکید بر اینکه تغییرات اخیر اعلامشده متاثر از تحولات داخلی بوده و باتوجه به تعطیلی بازارهای جهانی در روزهای شنبه و یکشنبه نمیتوان نسبتی بین شرایط بازار جهانی و تحولات قیمت در بازار ایران برقرار کرد، توضیح داد: روز شنبه نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار تا ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید، اما اکنون نرخ آن ۴ میلیون و ۶۲۰ هزار تومان است؛ یعنی کاهش نرخ ۸۰ هزار تومانی را شاهد بودهایم. کشتیآرای در پیشبینی روند پیش رو بیان کرد: روز دوشنبه، یعنی آغاز روز کاری در بازارهای جهانی احتمال تغییر قیمتها در اونس وجود دارد؛ برهمین اساس باید منتظر بمانیم و روند بازار را برمبنای آن برآورد کنیم.
قیمتها در بازار
این فعال بازار طلا و سکه در اشاره به قیمت انواع سکه و طلا در بازار اظها رکرد: در حال حاضر نرخ هر اونس جهانی ۲ هزار و ۷16 دلار، هر قطعه سکه طرح قدیم 50 میلیون و 200 هزار تومان، هر قطعه سکه طرح جدید یا امامی ۵۲ میلیون و 400 هزار تومان، هر قطعه نیمسکه ۲۷ میلیون تومان، هر قطعه ربعسکه 17 میلیون تومان، هر قطعه سکه یک گرمی بانک مرکزی 7میلیون و 900 هزار تومان، هر مثقال طلای آبشده که مبنای معاملات بازار است نیز 20 میلیون و 20 هزار تومان، هر گرم طلای ۱۸ عیار ۴ میلیون و ۶2۰ هزار تومان است.
وی درباره حباب قیمت سکه گفت: در هفته گذشته حباب سکه دوباره رشد داشته و تا ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هم رسید، اما از روز گذشته تاکنون (شنبه تا عصر روز یکشنبه) باتوجه به کاهش تقاضا از یک طرف و واگذاری سکه ازسوی بانک مرکزی از طرف دیگر، حباب سکه کاهش یافته و با نزول ۸۰۰ هزار تومانی به ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید.
کشتیآرای در توضیح دلایل رشد نرخ اونس در بازار جهانی گفت: از آنجایی که فعلوانفعالات سیاسی تاثیر مستقیمی بر اقتصاد امریکا و بهتبع آن جهان دارد، با پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا نرخ دلار در بازار جهانی رشد و در مقابل قیمت طلا افت کرد، اما با کاهش هیجانات ناشی از نتیجه انتخابات و اعلام سیاستها و تعیین کابینه احتمالی ترامپ، نرخ دلار تاحدودی کاهش یافت و بازار سهام امریکا هم نزول اندکی را تجربه کرد که پیرو این شرایط شاهد رشد نسبی دوباره طلا در بازار جهانی بودهایم.
این کارشناس در پایان در پاسخ به سوال صمت مبنی بر اینکه آیا میتوان صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران را نیز در وضعیت فعلی بازار موثر دانست؟ گفت: صدور قطعنامه تنها در چند روز ابتدایی انتشار خبر آن اندکی بازار ارز را تحت تاثیر قرار داد و روند قیمتها را صعودی کرد، اما با عادی شدن شرایط و نشست هیجانات بازار به حالت قبل برگشت و نرخها اندکی تحلیل رفت.
آینده بورس روشن است
یک کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت فعلی بورس بیان کرد: روز چهارشنبه هفته گذشته با صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران، از آنجایی که مفاد آن کاملا مشخص نبود، جو منفی در بازار شکل گرفته بود، اما پس از روشنسازی مسئله و اطمینان از اینکه صحبتی از سیاست ماشه و... نیست، روز شنبه بازار با روند مثبت آغاز به کار کرد. در مجموع تاثیر شوکهای سیاسی بر بورس کوتاهمدت است و آنچه وضعیت کلی این بازار را شکل میدهد سیاستهای اقتصادی حاکم و مسائلی چون نرخ ارز، نرخ بهره و... است.
مصطفی صفاری، کارشناس و فعال بورس در گفتوگو با صمت در توضیح روند بازار در چند سال اخیر گفت: در سال ۱۳۹۹ که بازار سرمایه در اوج تاریخی خود قرار داشت، ارزش بازار ۴۳۰ میلیارد دلار بود، اما حالا یعنی حدود ۴ سال بعد، ارزش بازار به ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده که این یعنی بازار سرمایه از همه بازارها جا مانده بود و حالا هم که کمی وضعیت آن بهبود پیدا کرده، ارزش آن به یکچهارم آن زمان رسیده است.
وی با اشاره به عقبماندگی بازار سرمایه از دیگر بازارها بیان کرد: ما اگر شاخص تورم را هم در نظر بگیریم بازار سرمایه نباید چنین افتی را تجربه میکرد. چگونه ممکن است قیمت همه کالاها و خدمات رشد پیدا کند، اما قیمت سهمها کاهش یابد؟!
این کارشناس بازار سرمایه افت بورس را محصول سیاستهای اقتصادی دولت سیزدهم دانست و تصریح کرد: در دولت گذشته بیشترین فشارها به ایپیاس شرکتها وارد و همین عامل کاهش سود شرکتها میشد، اما در دولت جدید با تغییر رویکرد نسبت به بازار سرمایه، وضعیت اندکی بهبود یافته و امید به رشد آن قوت گرفته است.
صفاری با اشاره به سیاستهای دولت چهاردهم گفت: رویکرد مثبت دولت فعلی نسبت به بازار سرمایه و تحقق برنامههایی چون کاهش نرخ بهره تا ۲۵ درصد و اصلاحاتی در زمینه نرخ ارز زمینهساز تقویت بازار سرمایه خواهد شد. اگر هم تغییر شرایط بورس تاکنون ملموس نبوده بهدلیل وجود سایه جنگ بر سر کشور ما بوده و حالا با کاهش این ریسکها میتوان به آینده و حتی رسیدن شاخص به ۳ میلیون واحد تا پایان سال امیدوار بود.
بازار ارز آرام میشود
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه تصویب قطعنامه اخیر تاثیر خاصی بر اقتصاد نخواهد داشت، گفت: بازار ارز آرام خواهد شد.
سید عبدالکریم هاشمی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفتوگو با مهر، گفت: همانطور که در یکی دو سال گذشته بازار ارز ما توانسته باوجود همه فشارهای سیاسی و امنیتی ثبات نسبی خود را حفظ کند، در مورد اخیر هم با موفقیت از این مرحله عبور خواهد کرد. ضمن اینکه خرداد امسال نیز مورد مشابهی داشتیم که بعد از آن بازار طلا و ارز با نوسان بسیار اندکی روبهرو شدند؛ بنابراین این بار هم تاثیری بیش از گذشته را شاهد نخواهیم بود.
وی تاکید کرد: بازار ارز ما در یکی دو سال گذشته توانسته در برابر حوادث و اتفاقات امنیتی منطقه مقاومت و ایستادگی خوبی داشته باشد و نوسانات بازار ارز نسبت به سالهای قبل کاهش یافته است؛ بنابراین بعد از نوسانات موقت کنونی هم به آرامش خواهد رسید. البته این بهمعنای آن نیست که ما در یکی دو سال گذشته افزایش قیمت ارز نداشتیم، اما این افزایش قیمت قابلمقایسه با نوسانات سالهای گذشته نیست.
هاشمی خاطرنشان کرد: در یکی دو سال گذشته پس از اتفاقات امنیتی گرچه افزایش قیمتی را در بازار ارز شاهد بودیم، اما این تکانههای ارزی بسیار اندک بود و دیگر اینکه پس از چند روز با مدیریت مناسب بازار به آرامش میرسید.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در پایان اظهار کرد: نکته مهم این است که افزایش قیمتها و تلاطمها هیچ دلیل و توجیه اقتصادی ندارد و بهخاطر افزایش تقاضا نیست، بلکه به دلیل فضاسازی عدهای اخلالگر و سودجو و قیمتسازی تلگرامی و فضاسازی و جوسازی روانی در فضای مجازی برای قیمت ارز رخ میدهد و اکنون نیز که خبر آغاز مذاکرات هستهای ایران و اروپا در ژنو منتشر شده، نرخ دلار کاهشی شده است.