تولید بنزین با اکتان پایین به‌دلیل جبران ناترازی
یک مقام مسئول گفت: پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس توانایی تولید بنزین با اکتان بالا و بنزین سوپر را دارد که به‌دلیل ناترازی مجبور به تولید بنزین با اکتان ۸۷ و البته نرخ ارزان شدیم.
بابک افقهی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی بااشاره به اینکه شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس بخش عمده‌ای از سوخت کشور را تامین می‌کند، گفت: بیش از ۴۲ میلیون لیتر از مصرف روزانه بنزین در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تامین می‌شود و پالایشگاه تک‌محصولی است.
به‌گزارش مهر، وی بااشاره به اینکه مصوبه دولت درباره آیین خوراک، آسیب بیشتری به این پالایشگاه وارد کرد، خاطرنشان کرد: این آسیب باعث شد که به پیش‌بینی‌ها و هدف‌گذاری‌های انجام‌گرفته برای سال ۱۴۰۲ به‌صورت کامل دست پیدا نکنیم و همه تلاش کردیم که این دستورالعمل و آثار آن را کمتر کنیم. خوشبختانه در اواخر دولت سیزدهم تلاش‌های ما به‌ثمر نشست.
افقهی بااشاره به اینکه دولت به‌دلیل ناترازی بنزین این شرکت را وادار به تولید بنزین با اکتان پایین‌تر کرد، افزود: نفت ستاره خلیج‌فارس توانایی تولید بنزین با اکتان بالا و بنزین سوپر را دارد که به‌علت ناترازی، مجبور به تولید بنزین با اکتان ۸۷ و البته نرخ ارزان شدیم.
وی ادامه داد: تجهیزات موجود در این پالایشگاه فناوری و تکنولوژی تولید با کیفیت بالا و حتی یورو ۵ را دارا هستند. این مسئله خسارت و زیان بسیاری را به نفت ستاره وارد کرد. بماند که پول همین بنزین ارزان هم به ما پرداخت نشده است.
به‌گفته مدیرعامل تاپیکو، شرکت پالایشگاه نفت ستاره خلیج‌فارس هم‌اکنون بیش از ۶۰ همت به‌دلیل فروش بنزین از دولت طلبکار هستیم که فشار سنگینی بر نفت ستاره وارد کرده است.
وی بااشاره به اینکه شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس امکان افزایش ظرفیت تولید بنزین را دارد، خاطرنشان کرد: در صورتی که دولت و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی علاقه‌مند باشند، با تامین مالی مختصر می‌توانیم ظرفیت تولید بنزین را افزایش دهیم و با تامین خوراک و میعانات که دولت در اختیار ما قرار می‌دهد، می‌توانیم در یک فاز توسعه‌ای، میزان تولید را فزایش دهیم.
به‌گفته افقهی، همچنین عدم‌النفع‌هایی در مجموعه ستاره خلیج‌فارس در حال وقوع است؛ مانند فلر کردن هیدروژن، طرح آمونیاک یا طرح‌هایی که واقعا با سرمایه‌گذاری ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون دلاری به‌طورقابل‌توجهی ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند.
چند راه برخورد با مشترکان بدمصرف
۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر مشترک بسیار بدمصرف، ۱۰ درصد از برق کشور را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین می‌توان برای کاهش مصرف، محدودیت‌های جدیدی برای آنها ایجاد کرد.
به‌گزارش مهر، در تابستان جاری افزایش دمای شدید منجر به رشد ۸.۷ درصدی مصرف برق شد؛ یعنی دوبرابر رشد متوسط مصرف در دهه گذشته بود و مصرف برق به ۸۰ هزار مگاوات هم رسید، به‌طوری‌که ۴۷ بار رکورد مصرف برق را پشت‌سر گذاشتیم و همچنان هم باوجود اینکه از نیمه شهریور گذر کرده‌ایم، روند تقاضای مصرف برق، همچنان در محدوده ۷۰ هزار مگاوات قرار دارد.
اما نکته قابل‌توجه آنکه، بخش زیادی از این مصرف بی‌رویه مربوط به مشترکان پرمصرف است، مشترکانی که ۱۰ درصد از برق شبکه برق کشور را به خود اختصاص داده‌اند و تعداد آنها نزدیک به ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر می‌شود.
به‌اعتقاد کارشناسان، یکی از راهکارهای کاهش مصرف برق از سوی این مشترکان، برخورد قهری است.
هشدار؛ مشترکان بدمصرف منتظر قبوض غیرمتعارف باشند
تعرفه مصرف برق برای مشترکان به‌صورت پلکانی است و باتوجه به تعرفه‌های اصلاح‌شده، پلکان‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که سبب ایجاد انگیزه برای کاهش مصرف می‌شوند.
در این زمینه، مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل توانیر در گفت‌وگو با مهر بااشاره به اینکه تعداد مشترکان پرمصرف برق، بسیار کم است، گفت: مشترکان بسیار پرمصرف ۲ درصد کل مشترکان هستند که باوجود ۳۱ میلیون مشترک خانگی ۶۰۰هزار نفر از مشترکان بیش از ۲.۵ برابر الگوی مصرف، مصرف برق دارند و به‌طورمتوسط بین ۱۰ تا ۲۰ برابر مشترکان متعارف مصرف برق دارند.
مشترکان بدمصرف به فکر تامین برق خود برای سال آینده باشند
وی ادامه داد: امسال براساس ضوابط و مقررات موجود 2 اقدام در دستور کار است؛ یکی میزان تعرفه برق برای مصارف مازاد و ۲.۵برابر الگو ۸ برابر تعرفه‌های تامین برق است که معادل نرخ فروش برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر به نیروگاه‌ها یعنی ۲ هزار و ۷۰۰ تومان است.
رجبی‌مشهدی گفت: این گزاره به‌معنای آن است؛ کسانی که مصرفی بیش از ۲.۵ برابر دارند، مازاد مصرف خود را باید از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین کنند. در این حالت، مشترکان پرمصرف یا باید مصرف خود را کاهش دهند یا از نیروگاه‌های تجدیدپذیر یا از طریق تابلوی سبز، برق موردنیاز خود را تامین کنند.
کنتور هوشمند، راهی برای کاهش مصرف
کنتورهای هوشمند و رصد برخط مصرف برق یکی از راه‌های شناسایی سریع مشترکان پرمصرف است؛ مشترکانی که ۱۰ درصد از برق مصرفی کشور را در اختیار خود گرفته‌اند. مدیرعامل توانیر در این رابطه نیز توضیح داد: این مشترکان مجهز به کنتورهای هوشمند می‌شوند و به این مشترکان اطلاع‌رسانی می‌شود که مصرف برق‌شان بیش از الگوی مصرف است و در صورتی که کاهش مصرف نداشته باشند، قبض‌های سنگینی دریافت می‌کنند و در صورتی که مصرف آنها خیلی نامتعارف باشد، پس از تذکر، جرایم سنگین‌تری اعمال خواهد شد.
به گفته این مقام مسئول، ۵۰ درصد مصرف برق مربوط به مشترکان زیر الگو است که ۸۰ درصد مشترکان را شامل می‌شوند. ۵۰ درصد دیگر مربوط به مشترکان پرمصرف است که بیش از الگوی مصرف، مصرف دارند.
مشترکان پرمصرف ۱۰درصد از کل مصرف برق کشور را در اختیار دارند، یعنی در حالی که ۲ درصد از مشترکان هستند،اما ۱۰ درصد از مصرف بخش خانگی را در اختیار گرفته‌اند.
لزوم رفع ناترازی ۲۰ هزار مگاواتی برق
آن‌گونه که سخنگوی صنعت برق اعلام کرده است، در تیر و مرداد این عدد به ۱۸هزار مگاوات رسید و باتوجه به اینکه نیروگاه‌های برقابی برای کشاورزی و شرب هم مورداستفاده قرار می‌گیرند، ناترازی برق به ۲۰ هزار مگاوات نیز رسید.
براساس آمار و ارقام موجود، در حال حاضر ظرفیت اسمی تولید برق در کشور ۹۳هزار و ۳۲۰ مگاوات است که به‌گفته رئیس هیات‌مدیره سندیکای برق دولت در برنامه هفتم توسعه هدف‌گذاری کرده که ظرفیت منصوبه نیروگاهی باید به ۱۲۴ هزار مگاوات افزایش یابد. به‌عبارت دیگر، طی ۵ سال آینده باید ۳۱ هزار مگاوات نیروگاه جدید در کشور احداث شود.
از این مقدار ۲۱ هزار مگاوات مربوط به نیروگاه حرارتی بوده و ۱۰ هزار مگاوات آن نیز مربوط به نیروگاه‌های تجدیدپذیر است که عملا و در مجموع ۲۲ هزار مگاوات نیروگاه جدید ساخته خواهد شد، در حالی که برای رفع نسبی ناترازی تا پایان برنامه هفتم باید حداقل ۳۵ هزار مگاوات نیروگاه ساخته شود. البته برای ساخت نیروگاه، هم به زمان و هم به سرمایه گذاری‌های کلان نیاز است تا بتوان بخشی از این ناترازی را جبران کرد.
براساس این گزارش برخوردهایی که با مشترکان بسیار پرمصرف در نظر گرفته شده است، به‌نظر می‌رسد برای جبران بخشی از ناترازی برق مثمرثمر واقع شود، چراکه این دست از مشترکان ۱۰درصد مصرف برق کل کشور را به خود اختصاص داده‌اند و از این‌رو می‌توان با جایگزین کردن منابع جدیدی برای تامین برق این قشر، باری از دوش شبکه برق کشور برداشته شود.
آیا اوپک بازارهای امریکا را تحت نفوذ دارد؟
تصمیم اخیر اوپک برای توقف افزایش تولید، نرخ نفت را تثبیت کرده و تداوم نفوذ و اثرگذاری این گروه بر بازارهای جهانی را نشان داده است.
به‌گزارش ایسنا، اوپک و شرکایش در گروه اوپک‌پلاس، اوایل امسال اعلام کردند که حذف محدودیت عرضه اضافی را در پاییز آغاز خواهند کرد.
با این حال، نرخ نفت افت چشمگیری یافت و باعث شد این گروه، توقف برنامه‌های مذکور را اعلام کند.
این تصمیم، نگرانی‌ها نسبت به احتمال شکل‌گیری مازاد عرضه با نزدیک شدن به فصل پاییز را کمتر کرد و به معکوس شدن روند کاهش نرخ نفت انجامید. اوپک‌پلاس که شامل کشورهای غیرعضو اوپک مانند روسیه است، در ابتدا قصد داشت تولیدش را به‌میزان ۱۸۰هزار بشکه در روز در اکتبر افزایش دهد.
این برنامه بخشی از استراتژی بزرگ این گروه برای برگرداندن ۲.۲ میلیون بشکه در روز به بازار در سال آینده بود. باوجود تغییرات اندک در عرضه و باتوجه به تقاضای جهانی که حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز است، حجم ۲۰۰ هزار بشکه در روز می‌تواند بر نرخ نفت جهانی تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشد. با افزایش عظیم تولید نفت در امریکا، این سوال پیش می‌آید که چرا باید امریکا به تصمیمات اوپک اهمیت دهد؟
درست است که امریکا، بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در جهان است. طبق بررسی آماری درباره انرژی جهانی، امریکا در سال ۲۰۲۳، حدود ۱۵.۶ درصد از نفت جهان را تولید کرد، اما روسیه و عربستان‌سعودی که به‌ترتیب دومین و سومین تولیدکننده بزرگ در سطح جهان هستند، هر دو عضو اوپک‌پلاس به‌شمار می‌روند. به‌علاوه، بسیاری از ۱۰ تولیدکننده بزرگ جهان در اوپک عضو هستند. با افزودن آنها، سهم اوپک در تولید جهانی در سال ۲۰۲۳، به حدود ۵۰ درصد می‌رسد.
همچنین، بسیاری از اعضای اوپک، شرکت ملی نفتی دارند که قدرت بازارش، بزرگ‌تر از هر تولیدکننده امریکایی است. برای نمونه، آرامکوی سعودی می‌تواند بازارها را تحت‌تاثیر قرار دهد، اما اکسون موبیل، یکی از هزاران شرکت نفتی امریکایی است که هر اندازه هم بزرگ باشد، تصمیماتش تاثیر قابل‌توجهی بر بازارها نخواهد داشت.
علاوه بر تولید نفت، اوپک سهم بزرگی از ذخایر نفت قطعی جهان را در اختیار دارد. کشورهای عضو اوپک، ۷۰ درصد از ذخایر قطعی جهان را در اختیار دارند. روسیه ۶ درصد از این ذخایر را دارد، در حالی که سهم امریکا، 4 درصد است.
به‌همین‌دلیل است که اوپک، همواره در بازارهای نفت نقش کلیدی ایفا کرده است و می‌داند اگر بتواند رونق نفت شیل را دوام بیاورد، شاید مانند دوران قبل از رونق شیل، بار دیگر در موقعیت کنترل‌کننده بازار قرار گیرد.
همچنین، هرچند امریکا موقعیت برتر را در تولید نفت دارد، اما نفوذ اوپک بر بازارهای نفت جهانی به‌دلیل قدرت تولید جمعی و ذخایر وسیع، قابل‌ملاحظه مانده است. تصمیم اخیر اوپک‌پلاس برای توقف برنامه‌های افزایش تولید نفت، توانایی این گروه برای شکل دادن به عرضه و تثبیت قیمت‌ها را بارز می‌کند.
براساس گزارش اویل پرایس، تا زمانی که اوپک حدود نیمی از تولید نفت جهان را کنترل کند و حداکثر ذخایر قطعی را در اختیار داشته باشد، تصمیماتش همچنان بر بازارهای نفت جهان از جمله امریکا اثرگذار خواهد بود. درک این پویایی، برای وقوف بر اهمیت اقدامات اوپک حتی در دوران استقلال انرژی امریکا، کلیدی است.
