کرمان، بهشت معادن ایران و خاورمیانه
کرمان که به بهشت معادن ایران و خاورمیانه شهره است تاکنون آزمایشگاه معدنی مناسبی نداشت، یعنی کوچک بود و تجزیه و تحلیل مواد معدنی مطابق انتظار انجام نمی‌شد، حالا اما معاون اقتصادی استاندار این استان می‌گوید یکی از بزرگترین و بهترین آزمایشگاه‌های معدنی کشور که به عنوان قطب منطقه‌ای و ملی به شمار می‌رود آماده افتتاح شده است. دیار کریمان بیش از نیمی از ارزش معادن کشور را با ۴۲ ماده معدنی در خود جا داده است؛ از جمله بزرگترین معادن مس، آهن، زغال‌سنگ، تیتانیوم و دیگر فلزات در استان کرمان وجود دارد و قطب معدنی کشور و خاورمیانه به شمار می‌رود.
وجود این تعداد سنگ‌های معدنی و معادن فعال و بالقوه، ضرورت آزمایشگاهی مجهز و مناسبِ این قدوقواره را ایجاب می‌کرد که به همت مسئولان استان، آماده شده است زیرا انجام آنالیز مواد معدنی در اکتشاف بسیار نقش مهمی دارد. بخش معدن جایگزین مناسب نفت به شمار می‌رود و مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته که تاکید کرده اند سند معدنی کشور نیز تدوین شود؛ در عین حال سرمایه‌گذاری در بخش معدن مانند دیگر بخش‌ها نیست، هم بسیار پرهزینه‌تر و هم پرریسک(خطر) تر است زیرا ممکن است منطبق با برخی تخمین‌ها از پهنه موردنظر درباره وجود موادمعدنی، سرمایه‌گذاری انجام گیرد اما در عمل در اکتشاف، عیار لازم یا تخمین پهنه، منطبق با برآوردها نباشد بنابراین آنالیز دقیق از سنگ‌های معدنی در این زمینه نقش بسیار مهمی دارد.
ضرورت توجه به حوزه معدن
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان که خود نیز دانش‌آموخته رشته زمین‌شناسی است گفت: آزمایشگاه خصوصی مناسب تاکنون در استان با این ظرفیت‌های کم نظیری معدنی نداشتیم؛ تنها یک آزمایشگاه داشتیم که کوچک بود و انتظارها را برآورده نمی کرد.
امیر حسن‌زاده افزود: طی چندسال اخیر تلاش زیادی برای بروزرسانی و تجهیز آزمایشگاه کوچکی که در استان داشتیم صورت گرفت تا اینکه کمک کردیم و آماده افتتاح شده است.
وی با اشاره به ضرورت ارزیابی‌های اکتشافات معدنی افزود: در حوزه معدنی، از مهمترین الزامات اکتشاف، آنالیز ( تجزیه و تحلیل) مواد معدنی است که اینک هر نوع آزمایش معدنی با هر عنصری با کیفیت مناسب آماده‌سازی میشود.
حسن‌زاده گفت: انواع آنالیزهای معدنی از ۲۰ عنصری تا بالاتر اینک در این آزمایشگاه صورت می‌گیرد و بهترین در نوع خود در جنوب شرق کشور و نیز در سطح ملی به شمار می‌رود.
وی توضیح داد: برای این آنالیز، سنگ‌های معدنی باید ریز و به محلول تبدیل، سپس آنالیز شود و نتایج این تجزیه و تحلیل‌ها نیز در اقدامات مرتبط با اکتشاف و بهره‌برداری بسیار نقش حیاتی دارد؛ لذا کیفیت و دقت آنالیزها بسیار مهم است.
معاون امور اقتصادی استاندار کرمان همچنین با اشاره به ظرفیت‌های معدنی منحصر به فرد ایران از معادن مس و دیگر فلزات گفت: ایران ظرفیت مرجعیت معدنی خاورمیانه را دارد.
وی افزود: دنیا شرکت‌های بزرگ ما همچون مس و گل گهر در استان کرمان را می‌شناسند اما اینکه معادن ما در داخل کشور معرفی نشده جالب نیست.
حسن‌زاده که بر ضرورت توجه به حوزه معدنی، گفتمان سازی و آموزش این عرصه به جامعه از دوران مدرسه تاکید کرد اظهارداشت: مگر چقدر هزینه دارد یک ساختمان را به این کار اختصاص دهیم و داده‌های علمی را جمع آوری کنیم، داده‌های حاصل تجربیات خود را از اکتشاف معدنی و استخراج جمع آوری و در معرض دید عموم و کشورهای خارجی بگذاریم اما این کارها را انجام نداده‌ایم حال آنکه با محور شدن ایران در بین کشورهای منطقه، می‌تواند به عنوان مرجع معدنی منطقه به ایفای نقش بپردازد.
وی یادآور شد: باوجود اینکه بزرگترین معادن مس خاورمیانه، فولاد، تیتانیوم، کرومیت و زغال‌سنگ را از قدیم داریم و کارشناسان کشورهای خارجی روی معادن ما کار کرده‌اند اما نتوانسته‌ایم آنها (دیتاهای حاصل از آنالیز آنها را) را مستندسازی، ثبت و ضبط کنیم و در مورد آنها حرف بزنیم. حسن‌زاده همچنین بر ضرورت تشکیل وزارت معادن تاکید و بیان کرد: با اینهمه ظرفیت‌ها که جایگزین مناسبی می‌تواند برای نفت باشد، باید وزارت تخصصی معادن راه‌اندازی شود تا بتوان انتظارها از این عرصه را محقق کرد.
در سفره مردم کرمان اثری از سود معادن نیست
نماینده مردم در مجلس با بیان اینکه در سفره مردم کرمان از معادن خبری نیست و اثری نمی‌بینیم، گفت: انتظارات و توقع بیش از این است.
شهباز حسن‌پور اظهار کرد: بخش خصوصی استان کرمان باید از ظرفیت معادن بیشتر استفاده کند.
وی با اشاره به مشکلات مطرح‌شده درباره قانون معادن و بلوکه شدن پهنه‌های استان افزود: اعضای کمیسیون معدن را به کرمان دعوت می‌کنیم و امیدواریم بتوانیم استان‌های دیگر را نیز همراه کنیم تا اصلاح قانون صورت گیرد زیرا کار نیازمند هماهنگی و همراهی کامل است.
حسن‌پور با اشاره به اینکه رئیس قوه قضاییه در سفرش به کرمان اختیارات کامل به استان داده، بیان کرد: بسیاری از مشکلات را می‌توان با اختیارات شورای تامین حل کرد.
نماینده مردم در مجلس با بیان اینکه در سفره مردم کرمان از معادن خبری نیست و اثری نمی‌بینیم، تصریح کرد: انتظارات و توقع بیش از این است.
وی اظهار کرد: ۱۰ سال است مس سرچشمه قول داده هزار مگاوات انرژی خورشیدی در استان راه‌اندازی کند که فقط زمان می‌خرند و سایر معادن نیز باید این کار را انجام می‌دادند که قانون اجرا نشده و دستگاه قضا بایستی ترک فعل‌ها را دنبال کند.
حسن‌پور افزود: این شرکت‌ها اخیراً بهانه دارند و برای کوچک‌ترین کار حاضر به همکاری و همراهی نیستند و شورای تامین باید از اختیارات خود استفاده کند.
وی بیان کرد: با توجه به اینکه شرکت‌های بزرگ حساب‌های‌شان در تهران است باید این موضوع دنبال شود کسانی که سود استان را می‌برند، باید بخشی از هزینه‌های استان را هم بپردازند.
محمدمهدی فداکار استاندار کرمان نیز در این نشست با اشاره به اینکه در صورتی که اکتشاف درست صورت بگیرد، سهم معادن استان در اقتصاد بیش از حالا خواهد بود؛ افزود: پهنه‌های بسیاری از استان دست فعالان کنونی معدن است که پهنه را حبس کرده‌اند و بخشی دست ایمیدرو است که پهنه زیادی را اشغال کرده است.
استاندار کرمان تاکید کرد: معتقدم قانون معادن باید اصلاح شود ضمن اینکه در اکتشاف معادن عقب هستیم و نیاز به تجهیزات و فناوری داریم.
سخن پایانی
کرمان به علت دارا بودن منابع غنی و ارزشمند، بهشت معادن ایران و خاورمیانه لقب گرفته است. این معادن، به علت بی‌لطفی‌های صورت‌گرفته از سوی مسئولان، چندان مورد بهره‌برداری مطلوب قرار نگرفته‌اند. نیاز است تا باتوجه بیشتر به معادن کرمان، بهره‌برداری و بهره‌وری را در این معادن بالا برد تا نام بهشت معادن خاورمیانه، همواره باقی بماند.
خام خوری معادن تنها نتیجه اش تخریب ونابودی زندگی مردم ومهاجرت های اجباری از روستا به حاشیه شهرها میشود. از طرفی نابودی وتخریب محیط زیست ومنابع طبیعی وتغییرات اقلیمی وگرم وخشن شدن ونابودی حیات در جنوب کرمان میشود. برداشت از معادن نیازمند مطالعات دقیق زیست محیطی واقلیمی وسکونت وزندگی روستایی وعشایری. ابهای شرب ومسائلی دیکر اما درحال حاضر بدون توجه به منع قانونی عده ایی اقدام به برداشت خام معادن می نمایند که کمترین سود را برای مردم بومی این مناطق ندارد.