یکی از اصول اولیه سرمایه‌گذاری، محافظت از اصل سرمایه در برابر پروژه‌های اسکم و کلاهبرداری است. بسیاری از این‌ پروژه‌ها در بازار رمزارزها فعالیت می‌کنند و منتظر فرصتی هستند تا قربانیان خود را پیدا کرده و از آن‌ها سواستفاده کنند. به‌احتمال فراوان سؤالاتی نظیر چگونه چنین طرح‌هایی را شناسایی کنیم؟ آیا بیت‌کوین یک طرح پانزی است؟ و... برای شما ایجاد می‌شود. در این مقاله قصد داریم راهکارهایی را به شما معرفی کنیم تا به‌راحتی چنین پروژه‌هایی را شناسایی کنید و سرمایه خود را از دست ندهید.

طرح پانزی چیست؟

ponzi scheme نوعی طرح است که کلاهبرداران با دادن وعده‌های پوچ نظیر بازگشت سریع سرمایه، افراد را فریب می‌دهند و سرمایه آن‌ها را می‌دزدند. در این روش برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران اولیه از سرمایه افراد جدیدی که به طرح وارد می‌شوند، استفاده می‌شود تا اعتماد آن‌ها را جلب کنند؛ اما به‌محض اینکه میزان ورود سرمایه‌گذار جدید به پروژه کاهش یابد و اسکمرها قادر به پرداخت سود به آخرین حلقه زنجیره نباشند، پروژه را تعطیل کرده و با پولی که باقی‌مانده است فرار می‌کنند.

در این پروژه‌ها کلاهبرداران با استفاده از ترفندهای مختلف، افراد را متقاعد می‌کنند که طرح آن‌ها قانونی است و خطری سرمایه اولیه را تهدید نمی‌کند. برای این منظور در ماه‌های اولیه و به‌صورت مستمر سودهای قابل‌قبولی پرداخت می‌کنند تا افراد بیشتری را وسوسه کنند.

نحوه شناسایی ponzi scheme

شناسایی طرح پانزی کار چندان سختی نیست؛ زیرا تمام این پروژه‌ها ویژگی‌های مشترکی دارند. فقط کافی است زمانی که یک طرح جدید برای سرمایه‌گذاری به شما معرفی می‌شود با حساسیت بیشتری این نشانه‌ها را بررسی کنید. در ادامه برخی از مهم‌ترین آن‌ها را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

سرمایه‌گذاری بدون ریسک با سود بالا

اولین وعده‌ای که کلاهبرداران از آن استفاده می‌کنند بدون ریسک بودن سرمایه‌گذاری است. توجه داشته باشید هرچه میزان سود یک سرمایه‌گذاری بیشتر باشد به همان اندازه ریسک آن نیز افزایش پیدا می‌کند. اگر چنین پروژه‌هایی با وعده‌های این چنینی به شما معرفی شد حتما به آن‌ها شک کنید.

سودسازی مستمر

به‌جرئت می‌توان گفت هیچ طرحی وجود ندارد که به طور مستمر سودده باشد. بزرگ‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری دنیا نیز گاهی مرتکب اشتباه می‌شوند و ضررهایی را به سرمایه‌گذاران تحمیل می‌کنند. اگر پروژه‌ای به شما معرفی شد که طراحان آن وعده پرداخت سود تحت هر شرایط را به شما دادند، به‌هیچ‌عنوان در آن شرکت نکنید. به‌احتمال فراوان طرح پانزی به شما پیشنهاد شده که تنها هدف آن کلاهبرداری است.

مشخص نبودن هویت تیم توسعه‌دهنده

اولین موردی که برای سرمایه‌گذاری در یک پروژه باید به‌صورت ویژه به آن توجه کنید هویت و سابقه تیم توسعه‌دهنده است. اگر این افراد علاقه‌ای به معرفی خود ندارند یا از اسامی مستعار استفاده می‌کنند، باید به‌سلامت طرح شک کنید. یکی از دلایلی که افراد بسیار زیادی بیت‌کوین و برخی از ارزهای دیجیتال را نوعی طرح پانزی می‌دانند همین موضوع است؛ اما نمی‌توان گفت همه پروژه‌هایی که هویت تیم سازنده آن مشخص نیست اسکم و کلاهبرداری است. این تنها یک نشانه است.

پیچیدگی پلن‌ها و طرح‌های سودسازی

اگر بیزینس مدل یا وایت پیپر یک پروژه ارز دیجیتال را مطالعه کردید و متوجه هدف و نیت طراحان نشدید، از سرمایه‌گذاری در آن خودداری کنید. شاید شما با خواندن بخش قبلی به بیت‌کوین شک کرده باشید؛ اما بهتر است بدانید این پروژه یک وایت پیپر بسیار قوی دارد که اهداف طراحی و اجرا را به‌خوبی مشخص کرده، پس دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

مشکل نقدشوندگی

یکی از فاکتورهایی که در هر سرمایه‌گذاری باید به آن توجه کنید نقدشوندگی آن است. هر چه این میزان بیشتر باشد اعتبار طرح افزایش پیدا می‌کند. اگر پروژه‌ای به شما پیشنهاد شد که طراحان سود بالایی به شما پرداخت می‌کردند؛ اما امکان برداشت و نقدکردن دارایی اولیه شما وجود نداشت به‌احتمال فراوان درگیر یک طرح پانزی شده‌اید.

آیا بیت‌کوین یک طرح پانزی است؟

دیدگاه‌های مختلفی در این مورد وجود دارد. برخی اعتقاد دارند رمزارزها را نمی‌توان به‌عنوان یک کالا یا دارایی تعریف کرد و معتقد هستند این دارایی‌ها هیچ ارزش ذاتی ندارند. یکی از کسانی که چنین نظریه‌ای را مطرح کرده خورخه استولفی دانشمند برزیلی است. او به سه دلیل بیت‌کوین را طرح پانزی می‌داند:

1. بیت‌کوین هیچ ارزش‌افزوده‌ای تولید نمی‌کند و دلیل سودده بودن آن، ورود سرمایه‌گذاران جدید است.

2. صرافی‌ها بخش بزرگی از منابع پولی را از بین می‌برند.

3. سرمایه‌گذاران زمانی می‌توانند به سود خود برسند که دارایی خود را به فروش برسانند.

دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که معتقد است، بیت کوین ویژگی‌های ponzi scheme را ندارد. طرافداران Bitcoin با استناد به هدفمند بودن طرح و با توجه به نوسان قیمت این دارایی و فراز و فرودهایی که تجربه کرده است، پانزی بودن را رد می‌کنند. آن‌ها بیت را یک دارایی درآمدزا نمی‌دانند بلکه به آن به چشم یک کوپن دائمی نگاه می‌کنند و اعتقاد دارند طراح یا طراحان این طرح هیچگونه وعده ای مبنی بر پرداخت سود به خریداران این رمز ارز نداده‌اند.

معرفی طرح پانزی در بازار رمز ارزها

در این بخش از مقاله قصد داریم پروژه‌های پانزی که با استفاده از ارزهای دیجیتال از افراد مختلف کلاهبرداری کرده‌اند را به شما معرفی کنیم. این کار موجب افزایش آگاهی مردم و شناسایی پروژه‌های مشابه با موارد گفته شده می‌شود.

بیت کانکت

طرح پانزی که در سال 2016 راه‌اندازی شد و وعده پرداخت سود ماهانه 40 درصدی را به سرمایه‌گذاران داد. برای این منظور اسکمرهای این طرح، شرط سرمایه‌گذاری 100 دلاری و معرفی زیر مجموعه را مطرح کردند. فرض کنید شما 1000 دلار در این پروژه سرمایه‌گذاری می‌کنید؛ در صورتی که سه سال به سرمایه خود دست نزنید، توسعه‌دهندگان باید 50 میلیون دلار به شما پرداخت کنند که یک امر نشدنی است.

بیت کوین ارا

پروژه‌ای که با وعده تبدیل 250 دلار به یک میلیون دلار (در عرض یک سال) فعالیت خود را آغاز کرد. قطعا چنین وعده‌ای افراد بسیاری را وسوسه می‌کند؛ اما چنین وعده‌هایی صرفا جهت جذب سرمایه بیشتر در یک ponzi scheme مطرح می‌شود. جالب است بدانید این وب‌سایت همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد؛ اما به احتمال فراوان در آینده‌ای نزدیک به طور کامل از بین می‌رود.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم نکاتی را با شما به اشتراک بگذاریم که به راحتی یک طرح پانزی را شناسایی کنید و دلایل پانزی نبودن بیت کوین را با شما بررسی کردیم. البته باید به این نکته توجه کنید که ممکن است طرح‌های مختلفی براساس بیت کوین طراحی شود که قصد کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران را داشته باشد. پس بهتر است پروژه‌هایی که به شما معرفی می‌شود را با دقت بررسی کنید تا سرمایه خود را از دست ندهید.