سال‌ها بود که مردم این شهرستان در استان کهگیلویه و بویراحمد پنجه در پنجه محرومیت و توسعه‌نیافتگی روزگار می‌گذراندند، از این‌رو دولت‌های مختلف برای کاهش محرومیت‌ها پروژه‌هایی را شروع کردند. کهگیلویه شهرستانی زرخیز، سرشار از گنجینه‌های ارزشمند است اما از دردهای مزمن گذشته، چالش‌های نهفته و محرومیت‌های عمیق و تاریخی هم رنج می‌برد که با تکمیل برخی پروژه‌های شاخص همچون سد کوهبرد، سد سرپری، سد آبریز، پل رود و پمپاژ رود سمه در دیشموک و جاده تنگ‌چویل می‌توان امیدوار به خروج این منطقه از محرومیت و عبور از تنگناها بود. تلاش‌ها برای رفع مشکلات مردم، ایجاد اشتغال، رفع بیکاری، توسعه زیرساخت‌ها، احداث راه‌ها و جاده‌ها و اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام سرلوحه دولت سیزدهم بوده و امروز نتیجه این تلاش‌ها در شهرستان محروم کهگیلویه با فعال شدن و شتاب‌بخشی در اجرای طرح‌های عمرانی به‌خوبی خود را نشان داده و روند توسعه در این شهرستان را هموار کرده است.

اجرای پروژه‌های متوقف

جاده پاتاوه به دهدشت، سد کوهبرد، سد بندخاکی سرپری، پل رود سمه و سد آبریز از جمله طرح هایی بودند که تعدادی از آنها در دولت گذشته کلنگ زنی ولی با گذشت چند ماه به دلایل مختلف از جمله کمبود اعتبار روند اجرایی آنها متوقف شد یا به‌کندی پیش رفت.

به گفته علی محمد روستا، معاون عمرانی استاندار کهگیلویه وبویراحمد تعداد پروژه‌های بلاتکلیف، نیمه‌تمام و در دست اجرای استان بیش از هزار و ۱٠٠ پروژه است که تکمیل این پروژه‌ها در اولویت است و سعی کردیم از تعریف پروژه جدید جلوگیری کنیم مگر پروژه زیرساختی باشد. معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: در سفر رئیس‌جمهوری به استان، ۲۰ هزار میلیارد ریال به شهرستان کهگیلویه اختصاص یافت. در سفر دوم رئیس‌جمهوری به استان هم اعتبارات بسیار خوبی اختصاص داده شد که منتظر تخصیص آنها هستیم که این اعتبارات می‌تواند بسیاری از گره‌ها و مشکلات مناطق محروم استان را برطرف کند.روستا با بیان اینکه امسال اعتبارات کهگیلویه ۳هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال است، ادامه داد: در سفر دوم رئیس‌جمهوری بیش از ۲۰ هزار میلیارد ریال اعتبار به شهرستان کهگیلویه اختصاص یافت که از نظر ما کافی نیست.وی افزود: بیش از ۳هزار کیلومتر راه روستایی در استان داریم که باید روی آنها کار شود و برای هر کیلومتر بیش از ۳۵۰ میلیارد ریال در استان باید هزینه کرد.

اجرای سد، دوای درد توسعه‌نیافتگی

سد سرپری با هدف آبیاری ۴۵۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی و رونق گردشگری در منطقه کهگیلویه محسوب می‌شود که پس از ۲۵ ماه تعطیلی و رکود، دوباره و از یک سال گذشته با همت دولت سیزدهم روند اجرایی آن شتاب گرفته است.معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: این سد سال ۱۳۹۰ کلنگ‌زنی شده و در یک سال اخیر به اندازه ۱۱ سال کار شد و پیشرفت فیزیکی پروژه از ۲۴ درصد به بالای ۵۰ درصد رسید.

علی‌محمد روستا با اشار به تاثیرگذاری سد سرپری در ۵ روستای پایین‌دست تصریح کرد: تامین آب کشاورزی ۴۵۰ تا ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی، تامین آب حوزه گردشگری و توسعه آبزی‌پروری و پرورش ماهی از مهم‌ترین اهداف این سد است.

وی با بیان اینکه این سد در صورت تامین اعتبار تا شهریور سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد، افزود: از سال ۹۰ تاکنون ۵۰۰ میلیارد ریال تامین اعتبار شده که برای تکمیل آن ۲ هزار میلیارد ریال دیگر اعتبار نیاز است. معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: سد«آبریز» نخستین اولویت توسعه کهگیلویه و دوای درد توسعه‌نیافتگی این خطه است چرا که همه کارشناسان آشنا به طرح‌های ملی و منطقه‌ای و مشکلات این شهرستان به اهمیت و ضرورت این سد اذعان می‌کنند. ابراهیم جعفری اظهار کرد: سد آبریز تاثیرگذار و موثرترین طرحی است که می‌تواند شهرستان کهگیلویه بزرگ را به همراه دیگر شهرستان‌های بهمئی و چرام از محرومیت خارج کند، زیرا در توسعه این سه شهرستان اثربخش است. جعفری تاکید کرد: خواسته مردم کهگیلویه اجرای سد آبریز است حتی زمانی که رئیس‌جمهوری در سفر دوم استان را ترک کرد، تاکید کردند در هر منطقه از استان سفر کردم یکی از دغدغه‌های همگانی پیگیری احداث سد آبریز بود؛ بنابراین این مطالبه بحقی است و امید تحقق داریم. وی با اشاره به نقش‌های موثر کاربردی این سد همانند؛ رونق گردشگری، توسعه اقتصادی، تامین آب شرب، توسعه کشاورزی، جلوگیری از مهاجرت‌ها و مهاجرت معکوس و جلوگیری از فرونشست ها، تقویت سفره‌های زیرزمینی و... تاکید کرد: شهرستان کهگیلویه مشکلات زیادی دارد که احداث این سد نقش اساسی در رفع کمبودها و دشواری‌های آن دارد. معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای تامین آب شرب با‌ EC (شاخص آلودگی یا سلامت آب) کمتر از ۴۰۰ را یکی از اهداف احداث سد دانست، چرا که EC آب آشامیدنی اگر بین ۹۰ تا ۵۰۰ میکروزیمنس باشد، مزه آب مطلوب است اگرچه EC بالاتر باعث بیماری نمی‌شود اما از گوارایی آب آشامیدنی کم می‌کند.

جعفری احداث سد آبریز را علاوه بر تامین برق ۱۶ تا ۳۰ مگاوات به نقش موثر آن در رونق و توسعه گردشگری منطقه اشاره کرد و گفت: دریاچه سد در کنار جاده ملی پاتاوه- دهدشت و در منطقه کوهستانی قرار می‌گیرد و باتوجه به ظرفیت این منطقه به توسعه گردشگری، اشتغالزایی و مهاجرت معکوس به روستاهای اطراف سد منجر خواهد شد. وی بر رونق اقتصادی در پی احداث سد آبریز اشاره کرد و گفت: آب مورد نیاز بیش از ۲۰ هزار هکتار زمین‌های حاصلخیز کشاورزی شهرستان کهگیلویه برای توسعه کشاورزی‌های نوین تامین می‌شود. طبق اعلام حوزه معاونت عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد، سد آبریز پروژه زیرساختی است که به زودی عملیات ساخت این پروژه آغاز می‌شود.

طرح بزرگ پمپاژ رود سمه

رئیس سازمان برنامه و بودجه کهگیلویه و بویراحمد گفت: پمپاژ رود سمه به منظور تامین آب کشاورزی ۱۵۰۰ هکتار از زمین‌های حومه غربی پیش‌بینی شده است. شاهینی ابراز کرد: تمهیدات لازم برای تخصیص اعتبار برای تسریع در روند اجرایی در اولویت برنامه و بودجه است.

وی اضافه کرد: با اجرای این طرح علاوه بر اشتغالزایی، زمینه مهاجرت معکوس و روستانشینی پایدار مردم منطقه فراهم می‌شود. شاهینی اظهار کرد: تمهیدات لازم جهت فعالیت مجدد این طرح اندیشیده شده است و در آینده نزدیک عملیات اجرایی این پروژه بزرگ آغاز خواهد شد. وی تاکید کرد: با توجه به وجود رودخانه پرآب سمه و زمین‌های حاصلخیز پایین‌دست روستا، توسعه کشاورزی علاوه بر اشتغالزایی نقش مهمی در بهبود معیشت اهالی خواهد داشت. نصب پل‌های سیار و موقت روی رودخانه دائمی و پرآب سمه بخش محروم دیشموک در کهگیلویه و بویراحمد تهدیدی بود که هر روز جان اهالی را به خطر می‌انداخت. دولت سیزدهم با هدف محرومیت‌زدایی با احداث پل، این تهدید را برای مردم به فرصتی برای توسعه روستایی تبدیل کرد. پیمانکار پروژه احداث پل روی رودخانه سمه بیان کرد: دلیل اصلی تعطیلی طرح معارضات نهادهای دولتی در عدم جابه‌جایی چند اصله پایه برق، انشعاب آب و گاز در مسیر بوده است.

فرشید پاسیار تصریح کرد: در صورت پرداخت مطالبات و همکاری نهادهای خدمات‌رسان بخش مهمی از پروژه تکمیل خواهد شد.

خروج کهگیلویه‌و بویراحمد از بن بست

عملیات اجرایی جاده ملی پاتاوه به دهدشت در سال ۷۴ آغاز شد و برای سهولت کار به ۴ قطعه تقسیم شد که طول قطعه‌های اول و سوم آن به ترتیب ۲۸ و ۲۶ کیلومتر و قطعه‌های دوم و چهارم آن نیز به ترتیب ۱۸ و ۶۳ کیلومتر است. کمبود اعتبار و البته برخی کم‌کاری‌ها عامل مهمی در حرکت لاک‌پشتی این پروژه حیاتی به حساب می‌آمد و البته پس از حدود ۲۸ سال انتظار در تیرماه امسال در سفر دوم آیت‌الله ابراهیم رئیسی افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفت و زیر بار ترافیک رفت. اما با گذشت سال‌ها این جاده ارتباطی و ملی همچنان کمبودهایی دارد و بر اساس ارزیابی‌ها حدود ۲۰ نقطه حادثه‌خیز و پیچ‌های خطرناک در این محور وجود دارد که بروز تصادفات مرگباری را با افزایش بار ترافیکی به‌ویژه در بهار و تابستان فراهم می‌کند.همچنین تونل‌های نیمه‌تاریک و با روشنایی کم این جاده مهم ترانزیتی خود عامل دیگری در افزایش میزان تصادفات خواهد بود. رئیس‌جمهوری در آیین بهره‌برداری این جاده ارتباطی گفت: طولانی شدن روند اجرایی این جاده بیش از این به صلاح نبود و مردم این منطقه باید پس از سال‌ها انتظار، طعم داشتن یک جاده مهم و با اهمیت را بچشند و دولت سیزدهم از همان ابتدا نیز این طرح را جزو برنامه‌های ویژه خود قرار داد و از جمله ۱۲ ابرپروژه مورد توجه دولت و وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت. معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: این محور جزء اساسی‌ترین پروژه‌های استان در حوزه راه است البته برخی از موارد این پروژه ملی نیاز به بررسی مجدد دارد.

معاون عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به برنامه‌های حمایتی دولت در تخصیص اعتبارات لازم، گفت: با آبگیری سد کوهبرد پس از ۱۱ سال بیش از ۳۵۰ هکتار اراضی دیم شهرستان کهگیلویه به آبیاری تبدیل خواهد شد.عملیات اجرایی سد کوهبرد از سال ۱۳۹۰ با هدف کنترل سیلاب، توسعه گردشگری و آبیاری اراضی کشاورزی دیم حومه غربی دهدشت در شهرستان کهگیلویه آغاز و با تخصیص اعتبارات لازم در سفر رئیس‌جمهوری در سال گذشته و تکمیل آن، در نخستین بارندگی پاییز آبگیری شد.

سخن پایانی

یک دهم از ۷۰ هزار هکتار زمین زراعی شهرستان کهگیلویه آبی است و در سایر اراضی کشت دیم همراه با هزینه‌های گزاف و درآمد حداقلی انجام می‌شود. شهرستان‌های کهگیلویه اکنون با وجود دشت‌های وسیع و اراضی مستعد کشاورزی و ظرفیت‌های بالقوه در بخش‌های مختلف صنعتی و گردشگری به دلیل نبود برخی زیرساخت‌ها توسعه چندانی نیافته است. شغل اغلب ساکنان این شهرستان‌ها کشاورزی آن هم به‌صورت سنتی و فصلی است. آبیاری زمین‌های کشاورزی علاوه بر افزایش درآمد پایدار به شکوفایی بخش کشاورزی این مناطق نیز کمک می‌کند. سد کوهبرد در حومه غربی شهرستان کهگیلویه که از سال ۹۰ عملیات اجرایی آن آغاز شد بارقه‌های امید را در دل کشاورزان‌ این منطقه روشن کرد. روند اجرایی این سد طی یک دهه به دلیل کمبود اعتبار به خوبی پیش نرفت و چند سال نیز تعطیل شد. هرچند دولت‌ها همیشه توسعه کشاورزی و استفاده بهینه از منابع آبی را در اولویت برنامه‌های خود داشتند اما به دلایل مختلف این برنامه‌ها در شهرستان کهگیلویه به خوبی اجرا نشد.