دست درازی، سوداگری، طمع، مدیریت ناصواب، ورود آلاینده‌های فراوان، آتش‌سوزی‌های عمدی و سهوی، همچنین تصرف غیر قانونی تالاب انزلی سبب شده تا این اکوسیستم زنده و حیات بخش، حال خودش نیاز به حیات دوباره پیدا کند و از مسیر حفظ به گردنه «احیا» برسد. تالاب انزلی یکی از نخستین تالاب‌های بین‌المللی ثبت شده در ایران بوده و در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب‌های بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است. تالاب انزلی خواهرخوانده تالاب «کوشیرو» در پارک ملی «کوشیرو شیتسوگن» ژاپن است. تالاب آب شیرین انزلی همچنین توسط سازمان بین‌المللی حیات پرندگان به‌عنوان زیستگاه مهمی برای پرندگان معرفی می‌شود. این تالاب متاسفانه از سال ۱۹۹۳ به‌دلیل مخاطراتی مانند تغییر سطح آب دریای خزر، افزایش رسوبات، آلودگی آب و... در فهرست مونترآل یا مونترو قرار گرفته است؛ یعنی تالاب انزلی برای جلوگیری از خشک شدن، به مراقبت بیشتری نیاز دارد که به معنایی دیگر به آن سیستم «احیا» می‌گویند.

اسدالله عباسی، استاندار گیلان و رئیس ستاد و قرارگاه جهادی احیای تالاب انزلی اظهار کرد: ساماندهی و احیای تالاب از دغدغه‌های اصلی دولت سیزدهم و مجموعه استان گیلان است. وی با تاکید بر لزوم ارزیابی عملکردها در حوزه احیای تالاب انزلی افزود: ارائه گزارشی درست، منسجم و مستمر از عملکردها در حوزه تالاب مورد توجه دستگاه‌ها قرار گیرد.

استاندار گیلان با اشاره به ورودی‌های آلاینده و آلودگی‌های تالاب و با بیان اینکه جلوی ورودی‌های آلوده به تالاب انزلی یکی پس از دیگری گرفته می‌شود، تأکید کرد: شناسایی منشأ آلودگی‌ها در حوزه تالاب در اولویت است و با متخلفان و عوامل نابودگر تالاب انزلی به صورت جدی برخورد شود. وی با اشاره به کاهش جدی آب دریای خزر، افزود: کاهش آب خزر تبعات منفی به تالاب بین‌المللی انزلی گذاشته است.استاندار گیلان با تاکید بر رسوب برداری از ورودی‌های تالاب انزلی اضافه کرد: ساماندهی آبراهه‌های سنتی حاشیه تالاب انزلی در دستور کار است. عباسی با اشاره به اهمیت همپوشانی و همگرایی در حوزه احیا و ساماندهی تالاب انزلی بیان کرد: انسجام فکری و عملی بین دستگاهی روند احیای تالاب را شتاب می‌دهد. وی با تاکید بر ارائه گزارشی طبقه بندی شده از روند احیای تالاب انزلی افزود: کارهای انجام شده از سوی دستگاه‌ها در راستای احیای تالاب انزلی به صورت دسته‌بندی شده و منسجم ارائه شود. استاندار گیلان با تاکید بر اینکه جلوی سودجویی و دست درازی به تالاب انزلی گرفته می‌شود، گفت: تالاب انزلی سرمایه عظیم ملی و بین‌المللی است و در احیا و حفظ آن همه باید بسیج شوند.

احیای تالاب انزلی عزم ملی می‌خواهد

آرزو اشرفی‌زاده، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها در سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به بخش‌های اهمیت دار تالاب انزلی اظهار کرد: تالاب انزلی در کنار ابعاد اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، یکی از تالاب‌های مهم و ارزشمند کشور تلقی می‌شود. وی با اشاره به اینکه احیای تالاب انزلی دارای پیچیدگی‌های خاص است، افزود: برخی کلاف‌های پیچ درپیچ، مسیر احیای تالاب را پر هزینه و زمانبر کرده است. مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها در سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه احیای تالاب انزلی با فدای منافع آنی به منافع ملی و بلند مدت محقق می‌شود، گفت: ورود فاضلاب، پسماند و مباحث آبخیزداری مواردی که در کارگروه احیای تالاب‌ها در کشور پیرامون تالاب انزلی احصاء شده است. اشرفی‌زاده با انتقاد از سرعت کُند احیای تالاب انزلی در گیلان اضافه کرد: در کنار لایروبی تالاب باید جلوی رسوبات و آلایندگی‌ها به داخل تالاب گرفته شود. وی گفت: نگاه ملی به تخصیص اعتبارات کلان در راستای احیای تالاب انزلی بسیار اهمیت دارد. اشرفی زاده با تاکید بر بروز رسانی و دانش پایه کردن احیای تالاب انزلی اضافه کرد: احیای تالاب انزلی بدون پیوست و پشتوانه علمی به بن‌بست می‌خورد. وی با تاکید بر لزوم بروزرسانی و علمی کردن برنامه‌ها در راستای احیای تالاب انزلی افزود: احیای تالاب انزلی با روش سنتی و برنامه‌ریزی گذشته تحقق نمی‌پذیرد.

لزوم کاربری علمی احیای تالاب انزلی

عباس عاشوری، رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب‌های محیط‌زیست گیلان با اشاره به بهبود وضعیت تالاب بین‌المللی انزلی نسبت به سال گذشته، بر لزوم کاربری علمی احیای تالاب انزلی تاکید کرد و افزود: بهره‌گیری از دانش روز برای احیای تالاب انزلی در اولویت قرار دارد. وی با اشاره به خطر جدی سنبل آبی به بزرگ‌ترین زیستگاه زنده جانواران و گیاهان در استان بیان کرد: روند حذف سنبل آبی از بستر تالاب‌های گیلان به‌تدریج در حال انجام است.عاشوری، اقدامات حوزه احیای تالاب را مثبت ارزیابی کرد و گفت: احیای تالاب بین‌المللی انزلی با سرعت و برنامه‌ریزی درست در حال انجام است. وی با اشاره به آلودگی‌های ۲ رودخانه گوهررود و زرجوب رشت، این رودخانه‌ها را منشأ اصلی آلودگی تالاب انزلی دانست و افزود: قصور و کوتاهی در خصوص رودخانه‌های آلوده رشت صورت گرفته است.

کفِ تالاب لایروبی شود

وحید خرمی، مدیرعامل آب منطقه‌ای گیلان با اشاره به اهمیت احیای تالاب‌ها اظهار کرد: ساماندهی و لایروبی کف و بستر تالاب‌ها باید در اولویت قرار گیرد. وی با بیان اینکه سطح آب تالاب انزلی به دریا ارتباط دارد، افزود: به جای تمرکز روی سطح تالاب، ابتدا باید کف تالاب را احیا کرد تا نتیجه مثبت داده شود.

کوروش خلیلی مدیرکل شیلات گیلان با اشاره به نقش آبزی‌پروری در احیای تالاب اظهار کرد: نقش آبزیان در حفظ و احیای تالاب انزلی مغفول مانده است. وی از پرورش ماهیان تالابی در تالاب انزلی خبر داد و افزود: پرورش ماهیان تالابی منجر به احیای زودهنگام تالاب انزلی می‌شود. خرمی تصریح کرد: همپوشانی و همگرایی بین دستگاهی برای احیای تالاب ضروری است.

ساماندهی عرصه‌های شالیزاری

صالح محمدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به بلاتکلیفی اراضی شالیزاری در اطراف تالاب انزلی اظهار کرد: بسیاری از ساکنان و شالیکاران اطراف تالاب انزلی دارای سند مزروعی بوده و سالیان سال به کشت و کار مشغول هستند.

وی با تاکید ساماندهی و رفع تداخلات اراضی کشاورزی و شالیکاری در اطراف تالاب انزلی افزود: رفع تداخلات سند مزروعی کشاورزان و نقشه‌های منابع طبیعی مورد تاکید است. رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به اینکه امنیت غذایی از مولفه‌های اقتدار آفرین است، اضافه کرد: کشاورزان و شالیکاران سربازان و افسران جبهه تولید و اشتغال هستند و باید در این بخش حمایت ویژه صورت گیرد. محمدی با تاکید بر اینکه عرصه‌های شالیزاری کنار تالاب ساماندهی شود، گفت: زیر کشت رفتن اراضی شالیزاری در انزلی ساماندهی و احیای آن بسیار اهمیت دارد. وی ادامه داد: فعالیت زراعی در اراضی شالیکاری تالاب انزلی هیچ منافاتی با احیای تالاب ندارد.