پسته مهم ‌ ترین محصول مزیت ‌ دار شهرستان خوشاب، به ‌ عنوان دومین قطب تولید این محصول در خراسان ‌ رضوی به ‌ شمار می ‌ رود که می ‌ تواند با برداشتن گام ‌ های موثر در زمینه توسعه صادرات، تحولی شگرف را در اقتصاد این منطقه رقم زده و خنده را بر لبان فعالان این حوزه بنشاند. پسته به ‌ عنوان طلای سبز، یکی از مهم ‌ ترین محصولات صادراتی و ارزشمند غیرنفتی کشور در سال ‌ های گذشته بوده که علاوه بر ایجاد ارزش ‌ افزوده، اشتغال و کارآفرینی را نیز برای مناطق کاشت و عمل ‌ آوری آن به همراه داشته، هم ‌ اینک سطح باغ ‌ های بارور پسته کشور حدود ۴۲۰ هزار هکتار است که خراسان ‌ رضوی با داشتن ۱۲۰ هزار هکتار از این رقم، رتبه دوم کشور را از نظر سطح زیرکشت پسته در اختیار دارد که این سطح هرساله رو به افزایش است.

شهرستان خوشاب، در غرب استان خراسان ‌ رضوی؛ با اختصاص ۴۰ درصد کشتزارهای خود به پسته و با برخورداری از ۱۲ هزار و ۲۵۰ هکتار باغ پسته، رتبه دوم استان خراسان ‌ ‎ رضوی را به ‌ ‎ لحاظ سطح زیرکشت این محصول دارد و تولید پسته آن نیز پس از شهرستان ‌ های مه ولات و بردسکن در ردیف سوم استان قرار دارد.

یکی از مزایای کاشت پسته، باتوجه به بروز تغییرات اقلیمی، سازگاری و آستانه تحمل بالای آن نسبت به کم ‌ آبی است که البته توسعه روش ‌ های نوین آبیاری، افزایش عملکرد تولید پسته در واحد سطح و برندسازی آن برای صادرات از دغدغه ‌ های اصلی پیش ‌ روی تولیدکنندگان به ‌ شمار می ‌ رود.

باوجود افزایش سطح زیرکشت پسته در ایران، اما میزان تولید این محصول پایین است و لازمه عقب نماندن کشور از رقیبانی چون امریکا در تسخیر بازارهای صادراتی، افزایش عملکرد تولید در واحد سطح با اجرای روش ‌ های مختلف علمی است.

قطب تولید پسته در غرب خراسان ‌ رضوی

مدیر انجمن پسته خوشاب به ایرنا گفت: این شهرستان در سال ‌ های اخیر به قطب تولید پسته در غرب خراسان ‌ رضوی تبدیل شده و به ‌ نوعی اقتصاد این شهرستان با محصول پسته گره خورده است.

فهیمه طاهری با بیان اینکه میزان تولید پسته با سطح زیر کشت همخوانی ندارد، افزود: به ‌ منظور جبران این وضعیت، انجمن پسته خوشاب با رویکرد کار تیمی، انتقال دانش، فناوری و ایجاد همبستگی بین کشاورزان این شهرستان، با هدف افزایش عملکرد تولید در واحد سطح، تشکیل شده است.

وی تصریح کرد: در سال ‌ های اخیر، هزینه کاشت تا برداشت محصولاتی چون پسته افزایش یافته است و درآمد حاصله کفاف هزینه کشاورزان را نمی ‌ دهد؛بنابراین باید به ‌ دنبال کشت هدفمند محصول با بازدهی بالا و میانگین تولید بیشتر باشیم.

مدیر شرکت کشت و صنعت طاهر خوشاب گفت: این شرکت در حوزه فرآوری پسته شامل ضبط، فرآوری و صادرات محصول پسته به کشورهای مختلف اروپایی و آسیای شرقی فعالیت دارد.

طاهری افزود: یکی از مشکلات شهرک صنعتی خوشاب، نبود برخی زیرساخت ‌ ها همچون مخابرات است که باتوجه به اهمیت ارتباطات، این مسئله فعالیت ‌ های تولیدی را با مشکل مواجه کرده است.

وی با بیان اینکه واحدهای فرآوری به ‌ میزان کافی در شهرستان خوشاب وجود دارد، گفت: توسعه سرمایه ‌ گذاری در حوزه پایانه پسته و واحدهای فرآوری بازدهی اقتصاد ندارد، چرا که برای تنها ۲ ماه فعالیت باید کلی سرمایه ‌ گذاری انجام گیرد.

مدیر شرکت کشت و صنعت طاهر گفت: هم ‌ اینک جشنواره پسته در این شهرستان در حال برگزاری است که آشنا کردن پسته ‌ کاران با فناوری ‌ های روز و افزایش میانگین برداشت پسته از اهداف آن است.

باغ پسته ‌ ای به قدمت بیش از نیم قرن

در روستای رباط جز شهرستان خوشاب باغ پسته ‌ ای به قدمت ۵۶ سال خودنمایی می ‌ کند که نخستین و یکی از بزرگ ‌ ترین باغ ‌ های پسته در استان خراسان ‌ رضوی است که مرحوم دکتر میرزامحمد ادیب در دهه ۱۳۴۰ اقدام به ایجاد آن کرده است.

سرپرست باغ دکتر ادیب گفت: این باغ پسته در ابتدا ۲۰ هکتار بود که در دهه ‌ های گذشته گستره آن به ۱۲۰ هکتار افزایش یافته و هم ‌ اینک ۱۰۰ هکتار آن بارده است. جواد خوشابی افزود: این باغ پسته علاوه بر اینکه ظرفیتی برای جذب گردشگران است، می ‌ تواند به ‌ عنوان یک مزرعه الگویی در حوزه تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و باغی مورداستفاده قرار گیرد.

وی تصریح کرد: در این باغ پسته برای ۳۰ نفر اشتغال دائمی فراهم شده و تنها برای اجرای عملیات هرس آن ۴۰ نیروی کار طی مدت 4 ماه و نیز در فصل برداشت محصول به مدت حدود ۲ ماه، ۱۰۰ نیروی کار مشغول می ‌ شوند.

خوشابی افزود: باتوجه به بروز پدیده خشکسالی و کمبود منابع آبی، شیوه آبیاری این باغ از غرقابی به قطره ‌ ای تغییر کرده و درختان پسته آن نیز جوان ‌ سازی شده است که می ‌ تواند به ‌ عنوان الگو موردتوجه و استفاده کشاورزان قرار گیرد.

فرصت طلایی رونق اقتصاد

پسته محصول اصلی کشاورزی خوشاب است، چنان که در فصل برداشت آن رونق اقتصادی در سطح شهرستان ایجاد می ‌ شود و با حرکت و جنب ‌ وجوش بین کشاورزان، چرخ واحدهای فرآوری به ‌ حرکت درمی ‌ آید و شمار زیادی از مردم این شهرستان از عواید آن بهره ‌ مند می ‌ شوند.

مدیر جهاد کشاورزی خوشاب گفت: این شهرستان با برخورداری از ۱۲ هزار و ۲۵۰ هکتار باغ پسته، رتبه دوم استان خراسان ‌ رضوی را به ‌ لحاظ سطح زیرکشت این محصول دارد و امسال از سطح 8 هزار هکتار از باغ ‌ های بارور پسته خوشاب بیش از ۲۵ هزار تن محصول برداشت شده است.

ابراهیم رودسرابی با بیان اینکه محصول پسته، فرصت طلایی برای رونق اقتصادی خوشاب است، افزود: منابع مالی حاصل از تولید این محصول، ظرفیت خوبی برای توسعه کشاورزی و صنایع وابسته به آن همچون ۲۱ واحد فرآوری در این شهرستان ایجاد کرده است.

وی اظهار کرد: گردش مالی تولید، فرآوری و فروش محصول پسته در این شهرستان خراسان ‌ رضوی در امسال ۲۵ هزار میلیارد ریال بوده است و در فصل برداشت پسته ۲۵۰ هزار نفر روز در بخش ‌ های مختلف برداشت و فرآوری این محصول مشغول به کار شده بودند.

صادرات یک ‌ سوم پسته خوشاب

پسته، یک محصول صادراتی مزیت ‌ دار است که شهرستان خوشاب به ‌ عنوان یکی از قطب ‌ های تولید آن در خراسان رضوی، گام ‌ های موثری برای صادرات آن برداشته است. مدیر جهاد کشاورزی خوشاب گفت: یک ‌ سوم پسته تولیدی این شهرستان به کشورهای مختلف صادر می ‌ شود، چنان که در این زمینه ۲ واحد صادرکننده اروپایی و آسیایی به ‌ طور مستقیم محصول پسته را در شهرستان خریداری و از طریق مبادی گمرک صادر کرده ‌ اند. رودسرابی اظهار کرد: پسته مرغوب این شهرستان به کشورهای مختلف اروپایی از جمله روسیه، انگلیس، بلغارستان، مجارستان و کشورهای آسیایی شامل چین، اندونزی، سنگاپور و تایوان صادر می ‌ شود.

فرصتی برای معرفی

فرماندار خوشاب گفت: این شهرستان غربی خراسان ‌ رضوی ظرفیت ‌ های فراوانی دارد که برگزاری جشنواره منطقه ‌ ای پسته، فرصتی مناسب برای معرفی بخشی از قابلیت ‌ های آن است.

محمود شم ‌ آبادی اظهار کرد: برگزاری این جشنواره منطقه ‌ ای، فرصت مغتنمی برای شناساندن ظرفیت ‌ های شهرستان خوشاب در حوزه ‌ های مختلف کشاورزی، باغداری، صنایع، پوشاک و گردشگری است.

وی افزود: همچنین برگزاری جشنواره پسته تلاشی برای بین ‌ المللی کردن این محصول، افزایش بهره ‌ وری و نیز انتقال دانش و شیوه ‌ های نوین مبارزه با آفات پسته به کشاورزان است.

فرماندار خوشاب گفت: دومین جشنواره پسته خوشاب در روزهای ۲۶ تا ۲۹ مهر جاری برگزار شد. در کنار آن، نمایشگاه ماشین ‌ آلات کشاورزی، دام، طیور و شیلات نیز برپا شد که فرصتی برای آشنا کردن کشاورزان با آخرین دستاوردها و دانش ‌ های حوزه مکانیزاسیون بود.

سخن پایانی

شهرستان خوشاب با ۳۶ هزار هکتار کشتزار و باغ، ۲۲۵ حلقه چاه عمیق و نیمه ‌ عمیق، ۲۶۵ رشته قنات و ۲ رودخانه دائمی یکی از قطب ‌ های کشاورزی در غرب خراسان ‌ رضوی است. سلطان ‌ آباد، مرکز شهرستان ۳۸ هزار نفری خوشاب در ۱۷۵ کیلومتری غرب مشهد واقع است. ارقام غالب پسته کشت ‌ شده در شهرستان خوشاب شامل فندقی، کله ‌ قوچی، اکبری، بادامی ‌ سفید، اوحدی و عباسعلی است.