به گزارش صمت؛ یکی از بنیادی‌ترین الزامات حکمرانی اقتصادی در هر کشور، تحقق عدالت مالیاتی است؛ یعنی به گونه‌ای مالیات‌ستانی شود که هر فعال اقتصادی، متناسب با توان و درآمد واقعی خود، سهم عادلانه‌ای از تأمین هزینه‌های اداره کشور را بپردازد. در ایران نیز، به دلیل اهمیت مالیات در جایگزینی درآمدهای نفتی، ضرورت کاهش وابستگی به منابع ناپایدار و مقابله با فرار مالیاتی، توجه به سازوکارهای نوین اخذ مالیات از مشاغل به شدت مورد تأکید قرار گرفته است. یکی از ابزارهای کلیدی در این مسیر، ظرفیت تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم است که با رویکردی داده‌محور و هوشمند، امکان مالیات‌ستانی ساده، عادلانه و سریع را فراهم می‌آورد.

اجرای هوشمندانه تبصره ماده ۱۰۰، برای هم دولت و هم فعالان اقتصادی مزایای متعددی دارد که هر یک به تحقق عدالت مالیاتی و کاهش فرار مالیاتی کمک می‌کند. اولین مزیت اخذ مالیات بر عملکرد مشاغل به شکل سیستمی، کاهش بروکراسی و مراجعه حضوری مودیان به ادارات مالیاتی است؛ در این رویکرد، مودی دیگر مجبور نیست چندین بار به اداره مالیات مراجعه کند، در صف‌های طولانی بایستد یا درگیر فرآیندهای فرسایشی تشخیص و رسیدگی شود. کل فرآیند می‌تواند آنلاین و ظرف مدت کوتاهی انجام گیرد. این مسئله علاوه بر صرفه‌جویی در وقت، هزینه‌های جانبی کسب‌وکارها را هم کاهش می‌دهد.

همچنین یکی از مزیت‌های مهم دیگر این مسیر مالیات‌ستانی، عدم نیاز به نگه‌داری دفاتر مالیاتی است. اغلب کسب‌وکارها برای تهیه و نگهداری دفاتر قانونی مجبورند حسابدار یا خدمات حسابداری برون‌سپاری کنند. این هزینه می‌تواند از چند ده میلیون تا صدها میلیون تومان در سال متغیر باشد. همچنین امکان مراجعه دوباره ممیز به دفاتر مالیاتی سال‌های گذشته نیز وجود دارد و اخذ مضاعف مالیات یکی از کژکارکردهای نگه‌داری دفاتر مالیاتی است ولی با تکیه بر مسیر اخذ مالیات مبتنی بر تبصره ماده 100 برای مشاغل، دیگر ممیز حقی ندارد که دفاتر مالیاتی آن سال که مالیات به شکل هوشمند و سیستمی پرداخت شده است را مطالبه کند و دیگر مودیان بخش مشاغل که مالیات خود را در سازوکار تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم پرداخت کردند؛ با ممیزان روبرو نخواهند شد.

در همین رابطه با حمیدرضا صالحی عضو اتاق بازرگانی ایران پیرامون مزیت‌های تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم به گفتگو پرداختیم که در ادامه خواهید خواند.

حمیدرضا صالحی عضو اتاق بازرگانی ایران در رابطه با ضرورت حرکت به سمت هوشمندسازی اخذ مالیات بر عملکرد بخش مشاغل خاطرنشان کرد: ضرورت توجه به نظام مالیاتی هوشمند بسیار بالاست و تحقق نظام مالیاتی سیستمی و داده‌محور کمک بزرگی به اخذ مالیات هوشمند خواهد کرد.

وی ادامه داد: دریافت مالیات ذیل تبصره ماده 100 و به صورت هوشمند به لحاظ کاهش هزینه‌های مالیات‌ستانی برای کشور مزیت دارد. به همین دلیل، امکان ارائه خدماتی مانند تقسط مالیات مودیان به وجود می‌آید. تمامی این روندها در نهایت به نفع مودیان است و زمینه را برای مالیات‌ستانی عادلانه به وجود می‌آورد.

این عضو اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: سازوکارهای سنتی مالیات‌ستانی بسیار هزینه‌ و زمان‌بر بودند و دردسرهایی را برای مودیان به وجود می‌آوردند. با ایجاد سازوکارهایی مانند تبصره ماده 100 برای پرداخت مالیات، اظهارنامه پیش فرض به صورت خودکار صادر می‌شود و مودیان نیازی به طی کردن روند پردردسر ارائه اظهارنامه مالیاتی ندارند.

صالحی گفت: در سازوکارهای قدیمی مالیات‌ستانی، مودیان مجبور بودند دفاتر مالیاتی خود را برای سال‌ها نگه دارند. این امر مشکلاتی را به لحاظ آرشیو دفاتر و نگه‌داری آن‌ها و همچنین اخذ مالیات بیشتر با مراجعه ممیزان مالیاتی به دفاتر سال‌های قبل به وجود می‌آورد. حالا همه چیز به صورت سیستمی و هوشمند پیش می‌رود و نیازی به این روندهای دستی و مالیات‌ستانی مضاعف پردردسر نیست.

وی ادامه داد: اصناف بخش قابل توجهی از اقتصاد کشور را تشکیل می‌دهند و مالیات‌ستانی هوشمند و دقیق از این بخش اهمیت زیادی دارد. باید روندهای مالیاتی به صورت حداکثری به سمت سیستمی شدن پیش برود و از روندهای قدیمی دوری کنیم.

عضو اتاق بازرگانی ایران در پایان تأکید کرد: کشورهای مختلف دنیا به سمت هوشمندسازی روندهای مالیاتی‌‌شان رفته‌اند و ضرورت این امر در کشور ما نیز درک شده است. در همین راستا، اقدامات خوبی توسط سازمان امور مالیاتی به اجرا گذاشته شده است که امیدواریم به درستی پیش برود و جامعه از نتایج مثبت آن بهره‌مند شود.