شرکت دانش‌بنیان گهر صنعت اداک گستر با طراحی و ساخت اولین دامپتراک ۱۵۰ تنی تمام‌برقی کشور، تحولی در صنعت ماشین‌آلات معدنی ایران ایجاد کرده است .این پروژه که از سال ۱۴۰۱ آغاز شد، در مرداد ۱۴۰۴ با رونمایی از سامانه کنترل و مانیتورینگ ۱۰۰٪ بومی همراه گردید،این سامانه هسته هوشمند دامپتراک محسوب می‌شود و پیش‌از این به‌طور کامل وارداتی بود.  

گهرصنعت اداک گستر با تمرکز بر توسعه ماشین‌آلات معدنی استراتژیک، اخیراً به موفقیت چشمگیری در بومی‌سازی دامپ‌تراک (کامیون‌های معدنی سنگین) دست یافته ،این پیشرفت نه‌تنها وابستگی به واردات را کاهش می‌دهد، بلکه تحولی در زنجیره ارزش معدن‌کاری ایران ایجاد کرده است. تحلیل‌های میدانی نشان می‌دهد این شرکت با اتکا به فناوری‌های نوین و همکاری با نهادهای پژوهشی، گامی بلند در راستای سیاست‌های «تولید داخل» و «توسعه پایدار معدنی» برداشته است.  

این شرکت با پیوند صنعت، دانشگاه و فناوری‌های روز، الگویی عینی از جهش تولید در بخش معدنی ارائه کرده است. این موفقیت سه پیام کلیدی دارد:  

۱. تمرکز بر نیازهای میدانی معادن به‌جای سیاست‌گذاری‌های انتزاعی 

۲. اولویت‌دهی به زنجیره تأمین داخلی برای کاهش آسیب‌پذیری 

۳. تلفیق نوآوری‌های فنی با مسئولیت اجتماعی (اشتغال‌زایی، محیط‌زیست)

گهرصنعت با ایجاد الگوی کنسرسیوم دانش‌بنیان (متشکل از ۵۰ شرکت فناور) برای تولید دامپ‌تراک‌های معدنی، زیرساختی برای همکاری‌های صنعتی-پژوهشی در زنجیره ارزش معادن ایجاد کرده است. این مدل قابلیت تعمیم به حوزه‌هایی مانند اکتشاف هوشمند و بازیافت باطله‌ها را دارد و می‌تواند با شرکت‌های پیشرویی مانند گل‌گهر (با سابقه همکاری با ۵۰ شرکت فناور) در جهت خودکفایی ساخت دامپتراک همکاری یا ادغام شود. 

تمرکز بر بومی‌سازی قطعات حیاتی مانند گیربکس‌های سنگین و سیستم‌های هیدرولیک، زمینه‌ساز ایجاد خوشه‌های صنعتی در کرمان شده که با برنامه‌های وزارت صمت برای توسعه قطب‌های معدنی مانند منطقه ویژه اقتصادی گل‌گهر (ذخیره ۱.۵ میلیارد تنی سنگ‌آهن) همسوست.  

وزارت صنعت، معدن و تجارت با درک نقش راهبردی شرکت‌هایی مانند گهرصنعت، در قالب تفاهم‌نامه ۵ میلیارد یورویی با گل‌گهر ، چارچوبی برای حمایت عملیاتی تعریف کرده است. محورهای این همکاری شامل: تکمیل زنجیره ارزش از اکتشاف تا تولید محصولات نهایی ، نوسازی ماشین‌آلات معدنی مبتنی بر فناوری‌های دیجیتال (هوش مصنوعی، پلتفرم‌های پایش آنلاین) و بهره‌گیری از طرح‌های تشویقی مانند تأمین مالی زنجیره‌ای برای واحدهای معدنی کوچک و دسترسی به بازار رقابتی برق صنعتی می باشد، با هدایت و راهبری مناسب از این شرکت با برنامه‌های توسعۀ فناوری‌محور، گهر صنعت؛ پتانسیل تبدیل شدن به یکی از ستون های تولید دامپتراک معدنی غرب آسیا را دارد.

گهرصنعت با توسعه دامپ‌تراک‌های الکتریکی (برنامه‌ریزی شده برای ۱۴۰۸)، پتانسیل حضور در بازارهای عراق، افغانستان و ترکمنستان را تحت حمایت سازمان توسعه تجارت دارد. این هدف با استراتژی وزارت صمت برای تبدیل ایران به قطب صادرات ماشین‌آلات معدنی در غرب آسیا همخوانی مستقیم دارد،افزون بر این، همکاری‌های فناورانه این شرکت با سازمان نظام مهندسی معدن در آموزش نیروی انسانی و احیای معادن راکد، می‌تواند به الگویی ملی برای توسعه پایدار معدنی تبدیل شود.  

رضا نوروزی ، رئیس هیئت مدیره انجمن مهندسی معدن ایران در خصوص فعالیت های گهر صنعت افزود:

بومی‌سازی دامپ‌تراک‌های ۱۰۰ تنی با کاهش ۲۵٪ هزینه نگهداری نسبت به مدل‌های Komatsu 730E، نقطه عطفی در زنجیره تأمین معادن است. 

کلید موفقیت، استانداردسازی قطعات بر اساس ISO 13374 برای پایش وضعیت و بهینه‌سازی نرخ بار مفید (Payload Efficiency) به‌میزان ۸۹٪ بوده و چالش پیش‌رو، توسعه مراکز سرویس مبتنی بر Predictive Maintenance در مناطق معدنی محروم است.

همچنین دکتر مریم حسینی مشاور فنی انجمن سازندگان ماشین‌آلات معدنی گفت: 

ادغام سنسورهای Vibro-Analysis با پلتفرم IoT روی دامپ‌تراک‌های گهرصنعت، امکان تشخیص خطای یاتاقان‌های اصلی (Main Bearings) را ۴۰۰ ساعت قبل از خرابی فراهم کرده است. این فناوری با کاهش ۳۵٪ی Downtime، معادل افزایش ۱۷۰۰ تن باربرداری روزانه در معادن روباز دارد.

سجاد محمودی مدیر فنی شرکت سنگ‌آهن سنگان در خصوص دامپتراک 100تنی گهر صنعت افزود:

در آزمون‌های میدانی، نرخ بارگذاری (Load Cycle Time) مدل ۱۰۰ این شرکت به ۸.۲ دقیقه رسید که تنها ۱۲٪ اختلاف با مدل‌های Caterpillar 777F دارد. اما مزیت رقابتی، سازگاری سیستم هیدرولیک با روغن‌های معدنی ایرانی (بر اساس استاندارد ISIRI 786) است که هزینه عملیاتی را به‌ازای هر ساعت کارکرد ۱۸٪ کاهش می‌دهد.»  

در زمینه اقتصادی دامپتراک تولید شده توسط گهر صنعت ؛ دکتر علی مرادی کارشناس ارشد اقتصاد معدنی افزود:

محاسبات نرخ بازگشت سرمایه (ROI) برای این پروژه نشان می‌دهد با توجه به کاهش ۴۰٪ درصدی Capex و افزایش ۱۵٪درصدی عمر مفید شاسی (به‌لطف فولاد ضدسایش Hardox 450)، سرمایه‌گذاری ظرف ۲.۷ سال بازمی‌گردد. این مدل، پارادایم جدیدی در توجیه‌پذیری تولید ماشین‌آلات استراتژیک تحت تحریم ایجاد کرده است.

نتیجه‌گیری  

مجموعه هایی همچون گهر صنعت با تبدیل دانش فنی به دارایی‌های ملموس، الگویی عملیاتی از اقتصاد مقاومتی را ارائه می‌دهند،تمرکز وزارت صمت بر یکپارچه‌سازی نیازهای معدنی و زمان‌بندی تولید داخل، می‌تواند ایران را در افق ۱۴۰۵ به صادرکننده دامپتراک‌های سنگین تبدیل کند،این مسیر با حمایت‌های هدفمند دولت از زنجیره تأمین و توسعه فناوری‌های کلیدی محقق خواهد شد.