انحصار در بازار خودرو باید پایان یابد

نماینده مجلس شورای اسلامی با انتقاد از انحصار در صنعت خودرو کشور، بر ضرورت واردات خودرو برای ایجاد رقابت و ارتقای کیفیت تأکید کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، مجتبی یوسفی، نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: در هر کالایی که انحصار وجود داشته باشد، کیفیت کاهش و قیمت افزایش مییابد، در حوزه خودرو نیز همین اتفاق افتاده است؛ نبود رقابت، انگیزه تولیدکننده را برای بهبود کیفیت و کاهش قیمت از بین برده است.
به گفته وی، بخش بزرگی از ناکارآمدی صنعت خودرو بهدلیل سوء مدیریت و حضور مدیران سیاسی است که با تغییر دولتها جابهجا میشوند و هزینه این ناکارآمدی از جیب مصرفکننده پرداخت میشود.
یوسفی افزود: در حال حاضر، قیمت خودروهای داخلی چند برابر قیمت همان مدلها در کشورهای منطقه است. این اختلاف ناشی از نبود رقابت واقعی است.
این نماینده مجلس اضافه کرد: مجلس یازدهم و دوازدهم با تصویب مواد ۴ و ۱۱ قانون حمایت از صنعت خودرو، واردات خودروهای نو و کارکرده را با هدف افزایش رقابت، کاهش قیمت و ارتقای کیفیت به رسمیت شناختند.
وی تأکید کرد: در بودجه سال جاری، مجلس سقف واردات خودرو را از ۲ میلیارد یورو به ۳ میلیارد یورو افزایش داد و پیشنهاد کاهش تعرفه واردات به کمتر از ۶۰ درصد را مطرح کرد؛ هرچند در مجمع تشخیص مصلحت نظام این پیشنهاد رد شد.
از فرسودگی ناوگان تا مصرف سوخت مازاد
وی همچنین به وضع ناوگان حملونقل عمومی اشاره کرد و گفت: امروز بیش از ۵۰ هزار دستگاه خودرو تجاری، اتوبوس و کشنده نیازمند نوسازی هستند این در حالی است که قیمت یک اتوبوس شهری به بیش از ۲۵ میلیارد تومان رسیده و هزینههای گزاف موجب کاهش تعداد ناوگان فعال شده است.
یوسفی مصرف بالای سوخت را از دیگر پیامدهای ضعف کیفی خودروهای داخلی دانست و گفت: در حال حاضر، روزانه بیش از ۶۰ میلیون لیتر گازوئیل و ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین مصرف میشود. خودروهای فرسوده و بیکیفیت سهم قابلتوجهی در این مصرف بالا دارند، اما در عوض فشار افزایش قیمت سوخت بر مردم وارد میشود.
وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره اجرای طرح جوانی جمعیت برای خودروهای وارداتی افزود: اینکه فقط خودروهای داخلی مشمول چنین طرحهایی شوند، نگاه حداقلی است. در شرایط فعلی، بهدلیل محدودیت عرضه و تنوع پایین در بازار، مردم ناچار به شرکت در قرعهکشیها هستند. ما باید به سمتی برویم که مردم حق انتخاب داشته باشند و نه اجبار.
این نماینده مجلس تصریح کرد: واردات خودرو، بهویژه در حوزه خودروهای تجاری و حملونقل عمومی، نه فقط به کاهش مصرف سوخت و آلودگی کمک میکند، بلکه رقابت را به بازار بازمیگرداند. مجلس انتظار دارد دولت به اجرای مصوبات قانونی در این زمینه پایبند باشد.
به گزارش صمت انحصار در صنعت خودرو ایران، که سالها بهواسطه محدودیت در واردات و کنترل شدید بازار به وجود آمده، به بحران کیفیت پایین و قیمتهای نامتعارف دامن زده است. نگاهی به روند کلی بازار و صنعت خودرو طی یک دهه اخیر نشان میدهد که نبود رقابت واقعی، انگیزه تولیدکنندگان داخلی را برای بهبود مستمر کیفیت و کاهش هزینهها بهشدت تضعیف کرده است؛ بهطوریکه قیمت خودروهای داخلی امروز چندین برابر مدلهای مشابه در کشورهای منطقه است که به شکل ملموسی به ضرر مصرفکنندگان نهایی است. این مسئله بهویژه در شرایطی که مدیران کلیدی صنعت خودرو با جابجاییهای سیاسی و دولتی تغییر میکنند، موجب سوءمدیریت و عدمثبات در سیاستگذاریها شده؛ موضوعی که درنهایت بار هزینههای این ناکارآمدی را بر دوش مردم قرار داده و از پویایی و نوآوری در صنعت جلوگیری کرده است.
از سوی دیگر، کاهش سقف و رفع محدودیتهای واردات خودرو، بهرغم تصویب آن در مجلس و حمایت چند دورهای برای افزایش رقابت و ارتقای کیفیت بازار، در عمل با مقاومتهایی مواجه شده که خود مانع خلق فضای رقابتی سالم و کارآمد میشود. این بیتوجهی به خواستهها و نیازهای بازار، به فرسودگی ناوگان حملونقل عمومی و افزایش مصرف سوخت منجر شده که خود هزینههای اجتماعی و زیستمحیطی سنگینی را به کشور تحمیل میکند.
بنابر این، تغییر رویکرد به سمت تسهیل واردات خودرو، کاهش تعرفههای غیرضروری و ارتقای کیفیت رقابت در بازار نهتنها موجب کاهش قیمت و دسترسی بهتر مردم به کالای باکیفیت میشود، بلکه فشار بر منابع انرژی کشور را نیز کاهش داده و به حفظ محیطزیست کمک میکند. این تنها راهکار کوتاهمدت و پایدار برای نجات صنعت خودرو است که هم مردم حق انتخاب واقعی داشته باشند و هم تولیدکنندگان داخلی به رقابت سالم و پیشرو تشویق شوند. انتظار میرود دولت بهصورت جدی در اجرای مصوبات قانونی مجلس پایبند باشد و با اصلاح سیاستهای انحصاری، زمینه تحقق بازار خودرویی کارآمد و عادلانه را فراهم کند.