پشت پرده گرانی میوه افشا شد | مقصر اصلی کیست؟
با افزایش بی‌سابقه قیمت میوه، بسیاری از خانواده‌ها ناچارند برای خرید چند عدد میوه ساده، محاسبات دقیقی انجام دهند. گرانی افسارگسیخته موجب شده است که میوه از سفره مردم دور شود.
در خیابان‌های تهران، مشهد، اصفهان و سایر شهرهای بزرگ، بازارهای میوه این روزها حال‌وهوای عجیبی دارند. مغازه‌داران پشت ترازوی خود ایستاده‌اند، اما اغلب خریداران، تنها با نگاهی کوتاه به قیمت‌ها، بدون خرید، راهشان را کج می‌کنند.
قیمت هر کیلو گیلاس در برخی مناطق به ۳۲۰ هزار تومان رسیده است؛ زردآلو و هلو نیز بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان نوسان دارند. حتی موز وارداتی که زمانی میوه‌ای نسبتاً در دسترس محسوب می‌شد، حالا با قیمت بالای ۱۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود. سیب و پرتقال، که روزگاری میوه‌های عمومی و همگانی بودند، حالا برای برخی خانواده‌ها تبدیل به «کالای خاص» شده‌اند.
نرگس عباسی، معلم بازنشسته‌ای از تهران، می‌گوید: «قبلاً با ۵۰ هزار تومان یک کیسه میوه می‌خریدیم، حالا همان مقدار پول فقط برای چند عدد میوه کافی است. نوه‌هایم می‌پرسند چرا میوه نداریم، چه باید بگویم؟»
دلایل گرانی میوه چیست؟
کارشناسان حوزه کشاورزی و بازار دلایل متعددی را برای جهش قیمت میوه عنوان می‌کنند. خشکسالی‌های پی‌درپی، کاهش تولید به دلیل کمبود آب، هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، افزایش نرخ نهاده‌های کشاورزی و بسته‌بندی، نبود نظارت بر دلالی‌ها، و سیاست‌های ناپایدار ارزی، همگی در شکل‌گیری این بحران نقش دارند.
رضا صادقی، کارشناس بازار کشاورزی، در گفت‌وگو با ما می‌گوید: «مشکل اصلی، عدم توازن بین عرضه و تقاضاست. محصولات عمدتاً در اختیار دلال‌ها قرار می‌گیرند و کشاورز سهم ناچیزی از سود فروش دارد. در این میان، مصرف‌کننده نهایی بیشترین فشار را متحمل می‌شود.»
چه باید کرد؟
برای کنترل وضعیت، بسیاری از متخصصان بر ایجاد زنجیره تأمین شفاف از تولید تا مصرف تأکید دارند. راهکارهایی همچون کاهش هزینه تولید، حذف واسطه‌ها، توسعه فروش مستقیم از باغداران به مردم از طریق بازارچه‌های محلی، تنظیم دقیق‌تر واردات و صادرات، و حمایت از کشاورزان در تأمین تجهیزات و آب، از جمله پیشنهادهای کارشناسان است.
همچنین، نظارت دولت بر قیمت‌گذاری و توزیع، ایجاد سامانه‌های شفاف قیمت‌گذاری و تشویق به تولید میوه‌های بومی و مقاوم به خشکسالی، از دیگر راهکارهای مطرح‌شده است.
پایان داستان یا آغازی دیگر؟
میوه، زمانی بخشی جدایی‌ناپذیر از سفره ایرانی بود؛ نه کالایی لوکس. اما امروز، بسیاری از خانواده‌ها ناچارند بین خرید میوه یا دیگر اقلام ضروری، یکی را انتخاب کنند. اگر روند کنونی ادامه یابد، فاصله میان مردم و تغذیه سالم بیش از پیش خواهد شد. در این میان، پاسخگویی نهادهای مسئول و سیاست‌گذاری مبتنی بر عدالت و شفافیت، نه‌تنها لازم، بلکه ضروری است—پیش از آن‌که «میوه» تنها تصویری در حافظه نسل آینده باقی بماند.
