قراضه آهن چیست و چرا اهمیت دارد؟

قراضه آهن شامل ضایعات فلزی مانند خودروهای فرسوده، ماشین‌آلات قدیمی، سازه‌های تخریب‌شده و ضایعات تولیدی کارخانجات است که پس از جمع‌آوری، بازیافت و فرآوری به‌عنوان ماده اولیه در کوره‌های ذوب فولاد استفاده می‌شود. بر اساس گزارش‌های انجمن فولاد ایران، بیش از 50 درصد فولاد تولیدی در جهان از طریق بازیافت قراضه آهن تولید می‌شود. در ایران نیز، با توجه به محدودیت منابع سنگ‌آهن و هزینه‌های بالای استخراج، قراضه آهن به‌عنوان منبعی اقتصادی و پایدار برای تولید فولاد اهمیت زیادی دارد.

قیمت قراضه آهن به‌طور مستقیم بر هزینه‌های تولید فولاد تأثیر می‌گذارد، زیرا این ماده اولیه بخش قابل‌توجهی از ورودی‌های کارخانجات فولادسازی را تشکیل می‌دهد. نوسانات قیمت قراضه به دلیل عوامل داخلی و خارجی، می‌تواند قیمت روز محصولات نهایی مانند قیمت روز تیرآهن و ورق فولادی را تحت تأثیر قرار دهد.

عوامل مؤثر بر قیمت قراضه آهن

قراضه آهن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنعت فولادسازی، نقش کلیدی در زنجیره تولید محصولات فولادی ایفا می‌کند. قیمت این ماده تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله عرضه و تقاضا، نرخ ارز، هزینه‌های فرآوری و سیاست‌های زیست‌محیطی قرار دارد و نوسانات آن به‌طور مستقیم بر هزینه‌های تولید و قیمت نهایی محصولاتی مانند  ورق فولادی و پروفیل تأثیر می‌گذارد.

عرضه و تقاضا در بازار داخلی و جهانی

میزان عرضه قراضه آهن به عواملی مانند نرخ تخریب سازه‌ها، تعداد خودروهای فرسوده و تولید ضایعات صنعتی بستگی دارد. در ایران، بر اساس گزارش‌های منتشرشده توسط پایگاه خبری فولاد ایران، کاهش عرضه قراضه به دلیل محدودیت‌های جمع‌آوری و بازیافت، در سال‌های اخیر باعث افزایش قیمت آن شده است. از سوی دیگر، تقاضای بالای کارخانجات فولادسازی، به‌ویژه در دوره‌های رونق ساخت‌وساز، قیمت قراضه را بالا می‌برد. این افزایش مستقیماً بر قیمت آهن آلات تأثیر می‌گذارد.

نرخ ارز و بازارهای جهانی

با توجه به اینکه بخشی از قراضه آهن موردنیاز ایران از طریق واردات تأمین می‌شود، نرخ ارز نقش مهمی در قیمت‌گذاری آن دارد. بر اساس تحلیل‌های منتشرشده در وب‌سایت آهن‌پرایس، نوسانات نرخ دلار می‌تواند هزینه‌های واردات قراضه را افزایش دهد و در نتیجه، قیمت ورق فولادی و سایر محصولات را بالا ببرد. همچنین، قیمت جهانی قراضه آهن که تحت تأثیر بازارهای بزرگ مانند چین و ترکیه است، بر بازار داخلی ایران نیز اثر می‌گذارد.

هزینه‌های جمع‌آوری و فرآوری

جمع‌آوری و فرآوری قراضه آهن فرآیندهای هزینه‌بری هستند که شامل حمل‌ونقل، نیروی انسانی و تجهیزات تخصصی می‌شوند. طبق گزارش‌های مرکز پژوهش‌های صنعت فولاد ایران، افزایش هزینه‌های سوخت و لجستیک در سال‌های اخیر، قیمت قراضه را تحت فشار قرار داده است. این هزینه‌ها به‌طور غیرمستقیم بر قیمت انواع محصولات فولادی مانند قیمت ورق سیاه، تیرآهن، و... اثر می‌گذارند.

سیاست‌های زیست‌محیطی و بازیافت

دولت ایران در سال‌های اخیر سیاست‌هایی برای تشویق بازیافت و کاهش ضایعات فلزی وضع کرده است. با این حال، نبود زیرساخت‌های کافی برای بازیافت مدرن، باعث شده که تأمین قراضه با چالش‌هایی مواجه شود. بر اساس مقاله‌ای در ماهنامه دنیای فولاد، کمبود قراضه با کیفیت بالا، کارخانجات را مجبور به استفاده از مواد اولیه گران‌تر کرده که این امر بر قیمت تیرآهن و سایر محصولات اثر گذاشته است.

تأثیر قیمت قراضه آهن بر محصولات فولادی

قیمت قراضه آهن تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله عرضه و تقاضا، نرخ ارز، هزینه‌های فرآوری و سیاست‌های زیست‌محیطی قرار دارد و نوسانات آن به‌طور مستقیم بر هزینه‌های تولید و قیمت نهایی محصولاتی مانند تیرآهن، ورق فولادی و پروفیل تأثیر می‌گذارد. در ایران، با توجه به وابستگی صنعت فولاد به قراضه آهن داخلی و وارداتی، درک عوامل مؤثر بر قیمت آن برای فعالان صنعت و تصمیم‌گیران اقتصادی حیاتی است. 

تأثیر بر قیمت تیرآهن

تیرآهن یکی از مهم‌ترین محصولات فولادی در صنعت ساختمان‌سازی است که تولید آن به فولاد مذاب وابسته است. افزایش قیمت قراضه آهن، هزینه‌های ذوب و تولید فولاد را بالا می‌برد و به تبع آن، قیمت تیرآهن افزایش می‌یابد. به گزارش وب‌سایت آهن‌بان، در سال 1403، نوسانات قیمت قراضه باعث شد که قیمت تیرآهن در برخی ماه‌ها تا 10 درصد افزایش یابد.

تأثیر بر قیمت پروفیل

پروفیل‌های فولادی که در ساخت درب، پنجره و سازه‌های سبک استفاده می‌شوند، به دلیل نیاز به ورق‌های نازک‌تر، حساسیت بیشتری به تغییرات قیمت قراضه دارند. طبق تحلیل‌های وب‌سایت آهن آنلاین، افزایش قیمت قراضه در بازار داخلی، قیمت پروفیل را به‌ویژه در پروژه‌های ساختمانی تحت تأثیر قرار داده و هزینه‌های ساخت را بالا برده است.

تأثیر بر قیمت ورق فولادی

ورق فولادی، به‌ویژه ورق سیاه و گالوانیزه، در صنایع مختلف از جمله خودروسازی و ساخت مخازن کاربرد دارد. با توجه به اینکه تولید ورق نیازمند فولاد با کیفیت بالاست، افزایش قیمت قراضه آهن مستقیماً بر قیمت ورق های فولادی مانند قیمت ورق گالوانیزه  اثر می‌گذارد. بر اساس داده‌های منتشرشده توسط شرکت فولاد مبارکه، در دوره‌هایی که قیمت قراضه بالا می‌رود، هزینه‌های تولید ورق تا 15 درصد افزایش می‌یابد.

تأثیر بر سایر آهن‌آلات

محصولات دیگری مانند میلگرد، نبشی و ناودانی نیز به دلیل وابستگی به فولاد تولیدی از قراضه، از نوسانات قیمت آن متأثر می‌شوند. بر اساس گزارش‌های انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در سال 1402، افزایش 20 درصدی قیمت قراضه باعث شد که قیمت آهن آلات در بازار داخلی به‌طور متوسط 8 تا 12 درصد رشد کند.

راهکارهای مدیریت تأثیر قیمت قراضه آهن

برای کاهش تأثیر نوسانات قیمت قراضه آهن بر محصولات فولادی، چند راهکار پیشنهاد می‌شود:

• تقویت زیرساخت‌های بازیافت: سرمایه‌گذاری در فناوری‌های مدرن بازیافت می‌تواند عرضه قراضه با کیفیت را افزایش دهد و وابستگی به واردات را کاهش دهد.

• تنوع‌بخشی به منابع تأمین: استفاده از ترکیب قراضه و سنگ‌آهن در تولید فولاد می‌تواند هزینه‌ها را متعادل کند.

• کنترل نرخ ارز: سیاست‌های ارزی پایدار می‌تواند نوسانات قیمت قراضه وارداتی را کاهش دهد.

جمع بندی

قیمت قراضه آهن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده هزینه‌های تولید فولاد، تأثیر مستقیمی بر قیمت محصولات فولادی دارد. عوامل مختلفی مانند عرضه و تقاضا، نرخ ارز، هزینه‌های لجستیک و سیاست‌های بازیافت بر قیمت قراضه اثر می‌گذارند.با توجه به نقش حیاتی فولاد در اقتصاد ایران، مدیریت بهینه زنجیره تأمین قراضه آهن و تقویت زیرساخت‌های بازیافت می‌تواند به کاهش نوسانات قیمت محصولات فولادی کمک کند.  برای مشاوره و استعلام قیمت روز آهن آلات در بازار  و کارخانه، با شماره ۶۷۱۴۵-۰۲۱ تماس بگیرید. کارشناسان کارآهن (karahan.ir) آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستند.