ابعاد یک رکوردشکنی
تامین گوشت قرمز همواره یکی از دغدغههای اصلی خانوار ایرانی بوده است، بازار گوشت قرمز در سال گذشته فراز و نشیبهای فراوانی را پشتسر گذاشت؛ مسیری که باوجود افزایش تولید دام در کشور و افزایش واردات نتوانست تاثیری در قیمتها داشته باشد، اما با این وجود فعالان این حوزه سعی دارند تا در تامین این محصول در بازار خللی ایجاد نشود. با بررسی آمارهای گمرک از واردات گوشت قرمز به کشور مشاهده میشود که میزان واردات گوشت قرمز در سال ۱۴۰۳ در ۱۴سال گذشته بیسابقه و معادل خروج ۳.۱ میلیارد دلار از کشور است. بر همین اساس در این گزارش از صمت به بررسی زوایای این مورد پرداختهایم که در ادامه میخوانید.

رکوردشکنی ۱۴ساله واردات گوشت قرمز در سال ۱۴۰۳
براساس دادههای گمرک ایران، واردات گوشت قرمز در ۱۲ماهه سال ۱۴۰۳ به ۲۲۹ هزار تن رسیده که 5.77 درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ نشان میدهد. این میزان واردات در حالی است که بین سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ بالاترین میزان واردات مربوط به سال ۱۳۹۸ با ۱۷۲هزار تن بوده، همچنین میزان واردات گوشت قرمز در حالی سال گذشته به ۲۲۹ هزار تن رسیده که این مقدار در سالهای ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بهترتیب ۳۶، ۳۱ و ۴۸هزار تن بوده است.
قابل ذکر است، واردات ۲۲۹ هزار تن گوشت قرمز رقم یک میلیارد و ۳۰۸ میلیون دلار ارز از کشور خارج کرده است.
افزایش واردات بهدلیل رشد واحدهای فرآوری گوشتی
منصور پوریان، رئیس شورای تامینکنندگان دام کشور در گفتوگو با صمت، درباره افزایش میزان واردات در سال گذشته گفت: یکی از دلایل این موضوع این است که در این مدت، شاهد رشد پرمصرفها بودهایم که یکی از آنها واحدهای تولیدی سوسیس و کالباس یا دیگر فرآوردهها بوده است. در مطالعات و بررسیهایی که در این زمینه انجام گرفته، مشاهده شده است که حجم این واحدهای تولیدی یا کارخانجات در سال گذشته، افزایش چندین برابری داشته است که همه آنها نیازمند گوشت هستند و اغلب گوشت موردنیاز آنها از طرق واردات تامین میشود. بر همین اساس، این موضوع موجب افزایش مصرف شده است، در حالی که اگر نیاز آنها از طریق واردات تامین نمیشد، میتوانست موجب فشار بر بازار گوشت تولید داخل و در نتیجه اختلال در بازار گوشت شود.
وی ادامه داد: همچنین باید توجه داشت که جامعه مصرفی ما افزایش داشته است، بهمعنایدیگر افزایش ۴ تا ۵ درصدی را در جمعیت مصرفی مشاهده میکنیم.
بهگفته پوریان؛ واردات گوشت قرمز توانست در تثبیت نرخ و تامین گوشت موردنیاز کمککننده باشد.
رئیس شورای تامینکنندگان دام کشور در ادامه بااشاره به افزایش تولید داخلی نیز گفت: باتوجه به اینکه ۸۰ تا ۸۵ درصد نیاز بازار از طریق تولید داخل انجام میگیرد، بنابراین تولید داخل نیازمند توجه بیشتری از سوی مراجع است.
وی درباره رکوردشکنی جدید واردات گوشت قرمز نیز گفت: باتوجه به اینکه ما در یک مقطع زمانی در سالهای گذشته در تولید دام دچار آسیب شدیم، سپس تغییر در ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و وضعیت نهادهها و نرخ آن، دلیل آسیب به صنعت دام کشور و در چنین مواقعی، نیازمند واردات از طریق مبادی دیگر شد تا بتواند خلأها را پوشش دهد. اما به هر حال امروزه شاهد بهبودی در تولید دام سبک و سنگین و حتی مرغ بودهایم و این رشد بهدلیل تامین بهموقع نیاز گوشتی بازار داخل بوده است. اما اینکه بخواهیم بگوییم افزایش واردات تنها بهمنظور واردات است، درست نیست.
بهگفته وی؛ اغلب گوشتهایی که وارد کشور میشود، همزمان توزیع و موجب تامین بازار میشود. گرچه این میزان بالا بوده، اما باید توجه داشت که نیاز بازار ما نیز افزایش یافته است.
پوریان بااشاره به سرانه مصرف ۷ تا ۸ کیلوگرمی گوشت قرمز ادامه داد: در حال حاضر کسری نیاز کشور از طریق واردات تامین میشود و در کنار آن باید به تولید داخل پرداخت و برای صادرات برنامهریزی کرد.
رئیس شورای تامینکنندگان دام ضمن اشاره به افزایش جمعیت دام کشور نسبت به سال قبل، گفت: باتوجه به آنکه سطح دام کشتاری نسبت به سال قبل افزایش داشته، بنابراین میزان واردات گوشت در امسال نسبت به سال قبل کمتر خواهد بود. همچنین اینکه جمعیت مناسب دام کشتاری موجب شده، تقاضا برای گوشت وارداتی کم شود و بر همین اساس، حفظ شرایط تولید رو به جلو، امری ضروری است.
پوریان با بیان اینکه نرخ دام زنده نوسانی نداشته، درباره نرخ دام زنده نیز گفت: نرخ کنونی هر کیلو بره نر در محدوده ۲۷۰ تا ۳۰۰ هزارتومان و گوساله نیز ۱۸۵تا ۱۹۰هزار تومان است.
بهگفته رئیس شورای تامینکنندگان دام؛ جمعیت دام سبک معادل ۶۲ میلیون رأس دام سبک و دام سنگین بیش از ۹ میلیون رأس است.
تغییرات در بازار گوشت قرمز
علیرضا رفیعیپور، معاون وزیر جهاد کشاورزی درباره وضعیت صادرات گوشت قرمز بااشاره به افزایش تولید و تعداد جمعیت دامی کشور، اعلام کرد؛ در صورت صدور مجوز از سوی معاونت امور دام، سازمان دامپزشکی آمادگی دارد نقش خود را در صادرات ایفا کند. این موضوع میتواند نویدبخش تحولی در صنعت دامپروری و صادرات گوشت قرمز باشد، اما باید دید که این تغییرات چه تاثیری بر نرخ و دسترسی مصرفکنندگان خواهد داشت.
وی درباره واردات گوشت قرمز نیز توضیح داد: «بین ۵ تا ۱۰ درصد از نیاز داخلی بهمنظور حفظ ذخایر استراتژیک از کشورهای مبدأ وارد میشود. این روند باتوجه به برنامهریزیهای انجامشده برای تامین سریع گوشت قرمز از کشورهای صادرکننده، تداوم خواهد داشت.»
بهگفته رئیس سازمان دامپزشکی کشور، برنامهریزیها برای تامین مواد خام دامی موردنیاز کشور در حال انجام است. این برنامهها شامل اقدامات نظارتی و مدیریتی برای تامین احتیاجات داخلی و واردات از کشورهای مبدأ در صورت لزوم خواهد بود.
رفیعیپور بااشاره به برنامههای صادراتی و وارداتی محصولات دامی افزود: «برخی محصولات مازاد کشور همچون شیر خام، پس از تبدیل به محصولات لبنی و فرآوردههای آبزیان، پس از صید و بستهبندی، بهشکل کنسرو به کشورهای دیگر صادر میشوند. همچنین کشور در بخش عسل و تخممرغ نیز صادرات قابلتوجهی دارد.»
مقایسه جمعیت ایران از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۳
براساس آمارهای مرکز آمار ایران جمعیت کشور در سال ۱۳۹۰ بیش از ۷۵ میلیون نفر بوده است. همچنین طبق آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، جمعیت ایران نیز بیش از ۷۹ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر بوده است. این جمعیت در سال ۱۴۰۰ به ۸۴ میلیون نفر رسید، اما در سال ۱۴۰۳، براساس تخمینهای آماری که سازمان ملل متحده جمعیت ایران در سال ۲۰۲۴ حدودا برابر با ۸۹، ۳۸۵، ۲۹۰ نفر بوده است که این میزان در سال ۱۴۰۳ به گزارش مرکز آمار ایران بیش از ۸۶ میلیون نفر اعلام شد.
در مقایسه جمعیت ایران در سال ۱۳۹۰ و ۱۴۰۳ با افزایش جمعیت بیش از ۱۱میلیون نفری مواجه خواهیم بود، با این تفاوت که سیل ورود مهاجران غیرقانونی بهویژه در چند سال گذشته در این آمار موردتوجه قرار نگرفته است. اگر در این بین رانتهای اخذ رأی برای واردات بیشتر وجود نداشته باشد، احتمالا این تفاوت جمعیتی نیز میتواند یکی از دلایل افزایش مصرف و در نتیجه واردات گوشت قرمز باشد.
آغاز ثبتسفارش واردات گوشت قرمز برای ۱۴۰۴
بهگزارش تسنیم، طبق اطلاعیه سامانه متمرکز مجوزهای تجارت خارجی وزارت جهاد کشاورزی، فرآیند ثبتسفارش واردات گوشت منجمد گاو، گوساله و گوسفند از یکم اردیبهشت آغاز میشود و تا پایان شهریور ادامه خواهد داشت.
در این اطلاعیه، مدت اعتبار ثبتسفارش گوشت منجمد گوسفند سهماهه و برای گوشت منجمد گاو و گوساله ششماهه اعلام شده است. همچنین سهمیههای وارداتی در قالب سقفهای خرد و غیرخرد بهصورت تفکیکشده تخصیص داده شده است.
قیمت گوشت قرمز ـ ۹ اردیبهشت ۱۴۰۴
نیاز روزانه ۲ هزار تنی استان تهران به گوشتقرمز و مرغ
مدیرکل دامپزشکی استان تهران بااشاره به نیاز روزانه گوشت قرمز و مرغ در این استان، گفت: متوسط نیاز روزانه به این محصولات در تهران بیش از ۲ هزار تن است.
بهگزارش مهر، مسعود محمدیان، صبح شنبه، در نشستی با سیداصغر تقوی، فرماندار ملارد با ارائه گزارشی از اقدامات دامپزشکی در زمینه صدور مجوزها و نظارت بر دامپروریها و کشتارگاههای استان، اظهار کرد: بخش مهمی از ماموریتهای حاکمیتی دامپزشکی، تامین بهداشت عمومی جامعه است.
وی افزود: مبارزه با بیماریهای مشترک انسان و دام، حفظ سرمایههای دامی و طیور، توسعه صادرات محصولات دامی، اشتغالزایی و جذب سرمایهگذاری پایدار از نتایج نظارتهای بهداشتی ـ دامپزشکی است.
مدیرکل دامپزشکی استان تهران بااشاره به آمار مصرف گوشت در تهران، تصریح کرد: متوسط نیاز روزانه استان به گوشت قرمز و مرغ بیش از ۲ هزار تن است. همچنین در سال گذشته ۲۷ هزار تن فرآورده دامی از تهران به ۲۷ کشور جهان صادر شده است.
محمدیان با تقدیر از حمایتهای فرمانداری ملارد، خواستار توجه ویژه مسئولان شهرستانی به بهداشت عمومی و سلامت فرآوردههای دامی شد و بر ضرورت همکاری بیشتر دستگاهها با دامپزشکی تاکید کرد.
در ادامه این نشست، سیداصغر تقوی، سرپرست فرمانداری ملارد، با تقدیر از اقدامات دامپزشکی گفت: بخش عمده غذای انسانها از دام و فرآوردههای دامی تامین میشود و بههمین دلیل دامپزشکی از جایگاه ویژهای برخوردار است.
وی با تاکید بر لزوم تقویت بازرسی از مراکز عرضه فرآوردههای خام دامی، اظهار کرد: باتوجه به شروع فصل گرما و مشکلات تامین انرژی، ضروری است سوخت جایگزین برای دامداریها و کشتارگاهها فراهم شود.