ثبات قیمت؛ نتیجه مدیریت داخلی و خارجی
بازار مسکن ایران این روزها به‌واسطه تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم مذاکرات بین‌المللی، از جمله گفت‌وگوهای میان ایران و امریکا، در نقطه حساسی قرار گرفته است. این مذاکرات می‌توانند به کاهش نرخ ارز و ایجاد ثبات در بازارهای موازی مانند طلا و ارز کمک کنند. در نتیجه، چنین تغییراتی می‌توانند تاثیر مثبتی بر بازار مسکن داشته باشند و این بازار را از شرایط رکود فعلی خارج کنند. ثبات در نرخ‌ها، یکی از مهم‌ترین عوامل در ایجاد امنیت برای سرمایه‌گذاران و خریداران است. این ثبات می‌تواند باعث افزایش تقاضا در بازار شود و چرخه خریدوفروش را دوباره فعال کند.
در حال حاضر، رکود عمیقی در بازار مسکن حاکم است که یکی از اصلی‌ترین دلایل آن، کاهش قدرت خرید مردم و ناپایداری نرخ‌ها است. توافقات بین‌المللی می‌توانند تا حد زیادی امنیت اقتصادی را به بازار بازگردانند، اما تنها به این شرط که همراه با مدیریت داخلی و کنترل هزینه‌ها باشد. تثبیت نرخ‌ها به مردم این امکان را می‌دهد که با اطمینان بیشتری به سرمایه‌گذاری در بخش مسکن روی بیاورند. در این شرایط، استفاده از تسهیلات و وام‌های مسکونی نیز می‌تواند افراد را قادر به خرید واحدهای مسکونی کند.
سیاست‌گذاری داخلی و ثبات نرخ‌ها؛ پایان رکود مسکن
عوامل داخلی همچنان نقش کلیدی در تعیین وضعیت بازار مسکن دارند. هزینه‌هایی مانند نرخ مصالح ساختمانی، مزد کارگران، نرخ زمین، عوارض شهرداری و هزینه‌های ساخت‌وساز به‌طورمستقیم بر نرخ نهایی مسکن تاثیر می‌گذارند. مدیریت این هزینه‌ها و کنترل دقیق آنها می‌تواند تاثیر چشمگیری در کاهش نرخ تمام‌شده و ایجاد شرایط بهتر برای خریداران و فروشندگان داشته باشد. به‌عبارت‌دیگر، سیاست‌گذاری داخلی قوی و متعادل باید در کنار توافقات بین‌المللی برای رفع رکود و بهبود بازار مسکن اجرا شود.
نقش مشاوران املاک نیز در این فرآیند اهمیت ویژه‌ای دارد. این دفاتر با وظیفه تسهیل معاملات و دریافت کمیسیون، به‌دنبال ثبات و رونق در بازار هستند. نوسان نرخ‌ها به‌دلیل کاهش تمایل خریداران و فروشندگان به معامله، به‌طورمستقیم بر فعالیت اقتصادی این بخش تاثیر منفی می‌گذارد. دفاتر املاک با تلاش برای ایجاد شفافیت و جذب اعتماد مردم، می‌توانند نقشی موثر در رونق بازار ایفا کنند. توصیه به مردم برای مراجعه به دفاتر رسمی و دارای مجوز نیز، گامی در راستای کاهش مشکلات و تقویت اعتماد عمومی است.
در نهایت، بازار مسکن ایران نیازمند یک رویکرد جامع است که ترکیبی از توافقات بین‌المللی، مدیریت داخلی و سیاست‌های پایدار باشد. این رویکرد نه‌تنها می‌تواند به رفع رکود کمک کند، بلکه مسیر را برای ایجاد رونق و رشد در یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور هموار خواهد کرد.
تاثیر توافقات بین‌المللی در تثبیت بازار مسکن
کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران در گفت‌وگو با صمت درباره تاثیر مثبت مذاکرات ایران و امریکا بر نرخ مسکن و اجاره‌بها، اظهار کرد: اجاره‌بها به‌عنوان یک استثنا، شامل این شرایط نمی‌شود، اما نرخ خود مسکن در سال‌های گذشته نسبت به تورم عمومی کشور، براساس مایحتاج عمومی، تقریبا نصف بوده است. این به این معنا است که باوجود افزایش قیمت‌های بالای مسکن، تورم این حوزه نسبت به تورم عمومی کشور بسیار کمتر بوده است.
وی در ادامه افزود: اگر توافقی بین ایران و امریکا انجام گیرد، بازارهای موازی نیز کاهش نرخ پیدا کنند و به ثبات برسند، در حوزه مسکن نیز باتوجه به رکودی که در حال حاضر در این بخش وجود دارد و احتمالا در آینده نیز ادامه خواهد داشت، افزایش نرخ نخواهیم داشت. به‌عبارت‌دیگر، اگر کاهش قیمتی اتفاق نیفتد، احتمالا قیمت‌ها ثابت خواهد ماند. هرگونه توافق بین‌المللی که موجب کاهش نرخ ارز و کاهش نرخ در بازارهای موازی نظیر طلا و ارز شود، می‌تواند بر تثبیت بازار مسکن نیز تاثیر مثبتی داشته باشد. به‌نظر می‌رسد که این موضوع درباره ثبات قیمت‌ها در بازار مسکن در شرایط رکود فعلی، برای بسیاری از خریداران و فروشندگان پیام‌آور آرامش باشد، چراکه چشم‌انداز بهتری از وضعیت آینده بازار مسکن ارائه می‌دهد.
گودرزی در ادامه صحبت‌های خود بیان کرد: در حوزه مسکن اصلا مقایسه با کل بازار یا بازارهایی نظیر طلا و دلار اشتباه است. زیرا تورمی که در حوزه طلا و دلار مشاهده شد، در حوزه مسکن طی چندین سال گذشته وجود نداشته است. بانک مرکزی نیز اعلام کرده نرخ تورم کلی ۴۰ درصد است، اما تورم حوزه مسکن تنها ۲۰ درصد بوده که نشان می‌دهد افزایش چشمگیری در این زمینه نداشته‌ایم. علت این است که نرخ مسکن آن‌قدر بالا رفته که تقاضا برای آن، عملا کاهش یافته است. اگر توافقات مثبتی با کشورهای دیگر، به‌ویژه امریکا، حاصل شود، می‌توان انتظار داشت که حداقل در حوزه مسکن قیمت‌ها تثبیت شوند. بااین‌حال، این مسئله به چند عامل دیگر نیز وابسته است. به‌عنوان‌مثال، اگر داده‌های نهادهای مرتبط با مسکن، نشان‌دهنده افزایش هزینه‌ها باشند، قیمت‌ها بالا خواهند رفت، حتی اگر توافقات خارجی انجام شود. این مسئله بیشتر به کنترل هزینه‌های داخلی و مدیریت عوامل تاثیرگذار بر نرخ مسکن بستگی دارد.
خودمان بازیگران بازار مسکن هستیم
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران به بررسی عوامل تعیین‌کننده نرخ تمام‌شده مسکن پرداخت و توضیح داد: خودمان به‌عنوان بازیگران اصلی حوزه مسکن نقش کلیدی در تعیین شرایط این بازار داریم. به‌همین‌دلیل، اگر بخواهیم کنترل بهتری بر قیمت‌ها داشته باشیم، باید روی عوامل داخلی تمرکز کنیم و مدیریت مناسبی در این زمینه ارائه دهیم. توافقات خارجی می‌توانند شرایط کلی اقتصادی را بهبود بخشند، اما نقش اصلی در بهبود بازار مسکن، به‌دست خود ما و مدیریت سیاست‌ها و هزینه‌های داخلی است. عوامل مختلفی مانند مزد کارگران، نرخ مواد اولیه نظیر سیمان و گچ، هزینه لوله‌کشی، تجهیزات برقی مانند کلید و پریز، نرخ زمین، عوارض شهرداری و هزینه‌های مربوط به جواز ساخت، همگی نقش تعیین‌کننده‌ای در نرخ تمام‌شده مسکن دارند. برای مثال، نرخ تمام‌شده یک واحد مسکونی که قبلا متری ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان بود، اکنون به متری ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان رسیده است. این تغییرات نشان‌دهنده اثرات مستقیم عواملی است که ما خودمان در حوزه مسکن مدیریت می‌کنیم. در صورتی که این توافقات مثبت به نتیجه برسند و عملی شوند، می‌توان انتظار داشت که در حوزه مسکن، حتی اگر کاهش نرخ رخ ندهد، حداقل قیمت‌ها ثابت بمانند. با این حال، این مسئله به عوامل مختلفی وابسته است، از جمله داده‌هایی که از نهادهای مرتبط با حوزه مسکن ارائه می‌شود. اگر این داده‌ها نشان‌دهنده افزایش هزینه‌ها باشند، نرخ تمام‌شده مسکن افزایش خواهد یافت و این موضوع دیگر ارتباطی به توافقات خارجی نخواهد داشت. در واقع، این مسئله کاملا به مدیریت داخلی بستگی دارد.
مشاوران املاک و نقش آنها در ایجاد شفافیت و ثبات در بازار مسکن
وی ادامه داد: این کارشناس درباره تاثیر مشاوران املاک بر بازار مسکن اظهارکرد: مشاوران املاک هیچ نقشی در تعیین نرخ مسکن ندارند، اما قوانین موجود به‌گونه‌ای هستند که باعث ایجاد دوگانگی و پیچیدگی‌هایی در این زمینه می‌شوند. وظیفه اصلی مشاوران املاک دریافت کمیسیون و تسهیل فرآیند معاملات است. ما به‌عنوان مشاوران املاک، کاهش نرخ را می‌خواهیم، زیرا این امر به ما امکان می‌دهد قراردادها را به‌گونه‌ای تنظیم کنیم که هر دوطرف معامله، یعنی خریدار و فروشنده، رضایت داشته باشند. نوسان قیمت‌ها برای ما مضر است، زیرا زمانی که قیمت‌ها ناپایدار باشند، نه فروشنده تمایل به فروش دارد و نه خریدار انگیزه خرید پیدا می‌کند.
وی با تاکید بر اهمیت ثبات قیمت‌ها افزود: در شرایطی که قیمت‌ها ثابت باشند، درآمد مشاوران املاک بهبود می‌یابد و بازار نیز رونق بیشتری پیدا می‌کند. ما به‌دنبال رونق اقتصادی در این بخش هستیم، زیرا این مسئله مستقیما به چرخه خرید و فروش در بازار مسکن مرتبط است. جالب اینجاست که این چرخه از قشر پایین جامعه آغاز می‌شود. متاسفانه در حال حاضر این قشر توانایی خرید مسکن را ندارند که همین امر باعث شده است تا رکود شدیدی در بازار مسکن حاکم شود.
گودرزی همچنین توضیح داد: بازار مسکن زمانی فعال و پویا می‌شود که تقاضا از سوی خریداران وجود داشته باشد. رکود فعلی ناشی از کاهش قدرت خرید مردم، به‌ویژه اقشار کم‌درآمد است که تاثیر مستقیم بر عدم‌رونق در بازار گذاشته است. در حالی که ثبات قیمت‌ها می‌تواند به ایجاد شرایط مناسب‌تر برای خریدوفروش کمک کند و زمینه‌ای برای رشد اقتصادی در این حوزه فراهم آورد.
وی درباره بهبود وضعیت رکود در بازار مسکن اظهار کرد: هر زمان که بازار به‌ثبات برسد، رکود نیز از بین خواهد رفت. این موضوع بارها در سال‌های گذشته مطرح شده است. چندین سال پیش می‌گفتیم که احتمالا رکود در یک سال آینده بهبود خواهد یافت، اما این اتفاق رخ نداده است و رکود همچنان ادامه دارد، زیرا هیچ تلاشی جدی برای رفع آن انجام نگرفته است. اگر قیمت‌ها تثبیت شوند و مردم اطمینان پیدا کنند که تغییر قابل‌توجهی در نرخ مسکن رخ نمی‌دهد، تمایل به سرمایه‌گذاری در این حوزه افزایش خواهد یافت. در چنین شرایطی، افراد ممکن است تسهیلات و وام‌های لازم را دریافت کرده و اقدام به خرید واحد مسکونی کنند. دلیل اصلی تمایل مشاوران املاک به ثبات قیمت‌ها، و نه افزایش آن، همین موضوع است.
گودرزی همچنین به مسئله کمیسیون مشاوران املاک اشاره کرد و افزود: اگر قانونی الزام‌آور درباره دریافت کمیسیون براساس ارزش معاملاتی ملک اجرایی شود، نگاه‌های منفی که به مشاوران املاک وجود دارد، از میان خواهد رفت. این نگاه‌های منفی غالبا ناشی از تصور نقش مشاوران املاک در افزایش قیمت‌ها است، در حالی که ما به‌عنوان بخشی از بازار مسکن، بیشتر به‌دنبال ایجاد ثبات هستیم. در شرایطی که قیمت‌ها ثابت باشند، مردم احساس امنیت بیشتری در سرمایه‌گذاری پیدا می‌کنند. این امر به‌نوبه خود باعث افزایش معاملات و رونق بازار می‌شود. علاوه بر این، ثبات قیمت‌ها می‌تواند به ارائه شرایط بهتر برای دریافت تسهیلات کمک کند که در نهایت به خرید واحدهای مسکونی توسط اقشار مختلف جامعه منجر خواهد شد.
گودرزی در پایان صحبت‌های خود بیان کرد: معمولا از اواخر اردیبهشت، فصل نقل و انتقالات در بازار مسکن آغاز می‌شود. از همین رو، از همکاران محترم در صنف مشاوران املاک درخواست می‌کنم که همانند سال‌های گذشته، پویش‌های حمایتی مربوط به مستاجران و مردم عزیز کشورمان را راه‌اندازی کنند. این پویش‌ها می‌توانند نقش بسزایی در کاهش تنش‌ها و مشکلات مرتبط با نقل و انتقالات ایفا کرده و برای بهبود شرایط بازار مسکن یاری‌رسان باشند. از مردم عزیز نیز می‌خواهم که تنها به دفاتر املاک دارای مجوز و پروانه کسب مراجعه کنند. این دفاتر، پروانه کسب خود را یا به‌صورت فیزیکی در محل کار خود نصب کرده‌اند یا از طریق بارکدهای مربوطه قابل‌شناسایی هستند. انتخاب دفاتر رسمی و دارای مجوز، می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و تجربه‌ای ایمن‌تر و مطمئن‌تر برای طرفین معاملات مسکن فراهم کند.
بازار مسکن ایران برای خروج از رکود و دستیابی به رونق، نیازمند رویکردی همه‌جانبه است. ترکیبی از مدیریت داخلی دقیق، شامل کنترل هزینه‌های ساخت‌وساز و سیاست‌های موثر، در کنار بهره‌گیری از فرصت‌های ایجادشده توسط توافقات بین‌المللی، می‌تواند مسیر رشد را هموار کند. ثبات قیمت‌ها به‌عنوان کلید اصلی، نه‌تنها امنیت سرمایه‌گذاری را به بازار بازمی‌گرداند، بلکه زمینه افزایش تقاضا و فعال‌سازی چرخه خرید و فروش را فراهم می‌آورد.
در این میان، توجه به نقش عوامل داخلی، نظیر نرخ مصالح ساختمانی، هزینه‌های کارگری و نرخ زمین، همراه با شفافیت و اعتمادسازی توسط دفاتر املاک، ضروری است. نوسانات نرخ‌ها به‌ضرر بازار بوده و ایجاد ثبات می‌تواند مشکلات مرتبط با رکود اقتصادی را به‌میزان قابل‌توجهی کاهش دهد.
بازار مسکن در ایران نه‌تنها نیازمند تلاش‌های داخلی برای مدیریت موثر است، بلکه فرصت‌های ناشی از کاهش نرخ ارز و تثبیت بازارهای موازی در نتیجه توافقات بین‌المللی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. این راهبرد جامع، راه را برای رونق اقتصادی، افزایش معاملات و بهبود شرایط برای تمامی اقشار جامعه، به‌ویژه اقشار کم‌درآمد، هموار خواهد کرد. حرکت هماهنگ بین سیاست‌های داخلی و تاثیرات جهانی، می‌تواند افقی روشن‌تر برای بازار مسکن به‌ارمغان آورد.
