واحد اندازه گیری قندخون، میلی گرم در دسی لیتر است و قند نرمال قندی است که پس از ۸ ساعت از آخرین وعده غذایی، کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، قند بالاتر از ۱۲۶ را دیابت می‌گوییم، به شرط آن که پس از دو هفته، تکرار شده و نتیجه مشابه بدهد.

حالا سوال این است که تکلیف قند بین ۱۰۰ و ۱۲۶ چیست؟

چنین حالتی را اختلال در قند ناشتا می‌گویند یعنی اگر کسی قند خون ۱۲۰ داشته باشد می‌گوییم قندخون ناشتایش مختل (پیش دیابت) است. چنین بیماری در خطر دیابت آشکار طی سال‌های آینده قرار دارد. علاوه برقند ناشتای بالاتر از ۱۲۶ دو حالت دیگر هم وجود دارد که بر اساس آن‌ها می‌توان فرد را دیابتی نامید. حالت اول هنگامی است که فرد در یک نمونه تصادفی از خون، قند بالای ۲۰۰ داشته باشد و البته دارای علایم دیابت مانند پر نوشی و پرادراری و یا کاهش وزن باشد. منظور از نمونه تصادفی خون، نمونه‌ای است که بدون در نظر گرفتن زمان آخرین وعده غذایی گرفته شده باشد.

حالت دومی که بر اساس آن برچسب دیابت به بیمار می‌زنیم حالتی است که قند بیمار ۲ ساعت پس از خوردن ۷۵ میلی گرم قند حل شده در آب بالاتر از ۲۰۰ باشد.

اما در اینجا این سوال پیش می‌آید که مورد استفاده تست تحمل خوراکی قند چیست؟

از این تست به صورت معمول برای بیماریابی استفاده نمی‌شود، اما گاهی اوقات بیمار دارای چند فاکتور خطرساز برای دیابت است، ولی آزمایش، دیابت واضح را نشان نمیدهد در این حالت از تست تحمل خوراکی قند استفاده می‌شود. به زبانی ساده انجام و تفسیر آزمایش به این صورت است که پس از ۸ ساعت ناشتا بودن ۷۵ گرم قند را در آب حل کرده و به بیمار می‌نوشانیم پس از ۲ ساعت قند خون را کنترل مینماییم، به طور طبیعی باید کمتر از ۱۴۰ باشد، اگر بین ۱۴۰ و ۲۰۰ باشد میگوییم تست تحمل مختل است و اگر بالاتر از ۲۰۰ باشد میگوییم فرد مبتلا به دیابت است. بار دیگر تاکید می‌نماییم که این آزمایش به صورت معمول برای بیماریابی نیست.

دیابت دو نوع اصلی دارد.

دیابت نوع ۱، معمولاً در کودکی و نوجوانی شروع شده و اساس آن تخریب سلول‌های تولید کننده انسولین در لوزالمعده است. این تخریب معمولاً توسط ویروس‌ها و به دنبال آسیب‌های خودایمنی ایجاد می‌شود. بیماری به طور ناگهانی خود را نشان داده و فرد تا آخر عمر به انسولین نیاز دارد که این انسولین از طریق تزریق زیر جلدی، استنشاقی و همچنین از طریق پیوند لوزالمعده و یا پیوند سلول‌های تولید کننده انسولین که سلول‌های بتا نامیده میشود تامین میشود.

دیابت نوع ۲، دیابتی است که معمولاً در سنین میانسالی یا کهنسالی رخ می‌دهد و علت آن معمولاً اختلال در پاسخ سلول‌های بدن به انسولین است و به عبارت دیگر سلول‌های بدن به دستور انسولین برای ورود قند به سلول عمل نمی‌کنند. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ به درمان با قرص‌های خوراکی جواب می‌دهند، اما بعضی از آن‌ها در ابتدای بیماری و یا در سیر بیماری نیازمند استفاده از انسولین هستند.

در این قسمت ممکن است این سوال پیش آید که عوامل اصلی در ایجاد دیابت کدامند و آیا می‌توان از ایجاد دیابت جلوگیری کرد و یا شروع آن را به تاخیر انداخت؟

در جواب باید خاطر نشان کرد که دانشمندان و محققان در حال پیدا کردن راه‌های جدیدی برای درمان دیابت هستند و همواره به فکر پیدا کردن را‌هایی برای جلوگیری از وقوع دیابت و یا حداقل به تاخیر انداختن شروع آن می‌باشند. برای صحبت درباره‌ی پیشگیری از ابتلا به دیابت در مقالات دیگر به صورت جداگانه‌ای توضیح خواهیم داد.

همانطور که گفته شد دیابت نوع ۱ بر اثر تخریب سلول‌های تولید کننده انسولین در لوزالمعده ایجاد می‌شود در حال حاضر بر اساس یک سری مواد در خون (آنتی بادی) می‌توان قبل از پیدایش علایم آشکار دیابت نوع ۱ را مشخص کرد. چون علت اصلی ایجاد این مواد (آنتی بادی ها) فعال شدن سیستم ایمنی بدن می‌باشد، در مطالعات حیوانی توانسته اند با مهار قسمت‌هایی از سیستم ایمنی، شروع دیابت را به تاخیر بیاندازند. متاسفانه در حال حاضر در مورد انسان هنوز قادر با انجام این کار نشده اند.

در دیابت نوع ۲ همانطور که اشاره شده است سه عامل:

۱. اختلال در ترشح انسولین
۲. مقاومت سلول‌های محیطی به انسولین
۳. افزایش تولید قند در بدن به دلایل متعدد

باعث می‌شود تا فرد مبتلا مدت‌ها قبل از شروع علایم آشکار دیابت، بر اساس آزمایش قند ناشتا، آمادگی خود را برای شروع دیابت از ماه‌ها و یا سال‌ها قبل نشان دهد. این آمادگی به نام اختلال در قند ناشتا نامیده می‌شود یعنی قند فرد در حالت ناشتا در فاصله ۱۰۰ تا ۱۲۶ میلی گرم است و اگر تست تحمل خوراکی باقند انجام شود دو ساعت پس از خوردن ۷۵ گرم قند، قند خونش بین ۱۴۰ تا ۲۰۰ خواهد بود حدوداض از هر ۱۰۰ نفری که قند خون ناشتای آن‌ها بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ دارند حدود ۴۰ نفر از هر ۱۰۰ نفر ظرف ۵ سال آینده مبتلا به دیابت با علایم آشکار خواهند شد.

بر خلاف دیابت نوع ۱ که در حال حاضر برای پیشگیری از آن کاری نمی‌توان کرد در دیابت نوع ۲ جای امیدواری وجود دارد که با کم کردن و یا حذف برخی فاکتور‌ها به عنوان فاکتور‌های خطر ساز که برای دیابت نوع ۲ شناخته می‌شوند میتوان این عارضه را به تاخیر انداخت. برخی از این فاکتور‌ها خطر ساز عبارتند از:

۱. چاقی
۲. کم تحرکی
۳. عدم کنترل چربی خون
۴. عدم کنترل فشار خون
۵. بانوانی که سابقه دیابت بارداری دارند
۶. بانوانی که نوزادان بالای ۴ کیلوگرم به دنیا آورده اند.
۷. بانوانب که مبتلا به بیماری تخمدان پلی کیستیک هستند.
۸. سابقه دیابت در اقوام درجه اول
۹. سابقه بیماری قلبی
۱۰. سابقه قند ناشتا بین ۱۰۰ تا ۱۲۶

یکی از مهمترین ابزار‌ها برای رسیدن به سلامت غذایی جامعه، فرهنگ سازی در استفاده از مواد غذایی سالم است که دیابت شاپ در این رابطه تلاش کرده از حضور پزشکان، مهندسین صنایع غذایی و مشاوران تغذیه صاحب نام استفاده کند.

در فروشگاه آنلاین دیابت شاپ شما میتوانید با مواد غذایی سالم و مناسب برای افراد دیابتی، افراد دارای رژیم کم کالری و ... آشنا شوید، زیرا مصرف صحیح مواد غذایی در کنترل و پیشگیری بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، فشار خون، چربی خون، کبد چرب، سنگ کلیه، ناراحتی‌های اعصاب و بی خوابی، قلبی و عروقی، سرماخوردگی و بسیاری از بیماری‌های دیگر را با مواد غذایی و رژیم‌های غذایی مناسب می‌توان کنترل کرد.

دیابت شاپ همچنین در صفحه مقالات خود مطالب متنوعی را در رابطه با شناخت دیابت، کنترل و درمان آن و همچنین پیشگیری از ابتلای به این بیماری منتشر می‌کند که می‌تواند منبع مفیدی برای دیابتی‌ها و غیردیابتی‌ها باشد.