سند برنامه هفتم در راه خانه ملت
شهریور سال گذشته مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیاستهای کلی برنامه هفتم توسعه را به رهبر معظم انقلاب تقدیم کرد و پس از چند هفته این سیاستها با تایید ایشان به دولت ابلاغ شد. درباره اولویتبندی زمانی برای تدوین و تصویب برنامه هفتم توسعه و لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ اختلافنظری بین مجلس و دولت وجود داشت و در نهایت مقرر شد، ابتدا قانون بودجه تصویب شود و پس از آن برنامه هفتم توسعه در مجلس مورد بررسی قرار گیرد.
مجلس قانون برنامه پنجساله توسعه ششم را ۶ ماه تمدید کرد و اسفند ۱۴۰۱ برنامه هفتم برای بررسی به دولت ارسال شد.۳۰ اردیبهشت امسال نیز طی مراسمی «سند برنامه پنجساله هفتم توسعه کشور» با حضور محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهوری رونمایی شد. این سند براساس گفته رئیس سازمان برنامه بودجه از ۳ قسمت، ۲۲ سرفصل و حدود ۳۰۰ حکم قانونی تشکیل شده است. اظهارات دولتمردان و نمایندگان مجلس گویای این مطلب است که بهزودی قرار است، لایحه برنامه هفتم توسعه به مجلس ارائه شود و مجلس باید جلسات خود را برای بررسی این لایحه بهصورت فشرده برگزار کند. پس از آنکه دولت بهصورت رسمی لایحه برنامه هفتم توسعه را به مجلس شورای اسلامی ارائه دهد، اعضای کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه مشخص میشوند که البته برخی کمیسیونهای تخصصی مجلس اعضای خود برای حضور در کمیسیون تلفیق برنامه هفتم را مشخص کردند، اما هنوز ترکیب کامل کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه و اعضای هیاترئیسه این کمیسیون مشخص نشده است. معمولا جلسات کمیسیون تلفیق برنامه بهصورت فشرده و در شیفت صبح و عصر و حتی در تعطیلات مجلس برگزار میشود تا هرچه زودتر گزارش نهایی کمیسیون تلفیق برنامه برای بررسی در صحن مجلس تقدیم هیاترئیسه شود. کمیسیون تلفیق برنامه هفتم ابتدا کلیات برنامه را موردبررسی قرار میدهد. در بررسی کلیات 5 نفر مخالف و 5 نفر موافق بهترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و حداکثر هر نفر 15 دقیقه دیدگاههای خود را مطرح میکنند. پس از آن، نماینده کمیسیون و دولت هر کدام حداکثر 45 دقیقه برای دفاع زمان خواهند داشت، سپس راجع به کلیات برنامه رأیگیری خواهد شد. در صورتی که کلیات این لایحه در کمیسیون تلفیق به تصویب برسد، اعضای کمیسیون تلفیق دست به کار میشوند و جزئیات لایحه را موردبررسی قرار میدهند و به مواد، تبصرهها و جداول برنامه بهترتیب رسیدگی میشود. در این بخش، جایگزین متن ماده یا جزئی از ماده یا تبصره لایحه دولت، حذف کل، مصوبات جایگزینی کمیسیونهای تخصصی و پیشنهادهای چاپشده نمایندگان برای هر ماده یا تبصره مورد رسیدگی قرار میگیرند و در نهایت، گزارش کمیسیون تلفیق برنامه هفتم به صحن مجلس ارائه میشود. بر این اساس، بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور جمهوری اسلامی ایران پس از بررسی در کمیسیون تلفیق برنامه، در دستورکار صحن مجلس قرار خواهد گرفت و معمولا بررسی لوایح مهمی چون بودجه و برنامههای پنجساله توسعه کشور حداقل در 2 شیفت صبح و عصر در صحن مجلس صورت میگیرد تا زودتر تعیینتکلیف و در صورت تایید شورای نگهبان برای اجرا، ابلاغ شود. طبق گفته نمایندگان مجلس شورای اسلامی، قرار است مجلس برای بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه بهگونهای جلسات کمیسیون تلفیق و سپس صحن مجلس را برنامهریزی کند که لایحه برنامه هفتم توسعه تا پایان شهریور، تبدیل به قانون و اجرایی شود. تا زمانی که لایحه برنامه توسعه در صحن مجلس در دست بررسی است، مجلس نطق نخواهد داشت و هیچ طرح یا لایحهای جز طرحها و لوایح سهفوریتی و استیضاح و رأیاعتماد در دستور قرار نخواهد گرفت.
آسیبشناسی برنامههای توسعه پیشین
سیدمحمد پاکمهر، نماینده مردم بجنورد در مجلس در گفتوگو با مهر، درباره الزاماتی که باید در برنامه هفتم توسعه موردتوجه باشد، اظهار کرد: در گام نخست باید بررسی کنیم که برنامههای قبلی توسعه کشور چه نقاط قوت و ضعفی داشتند. بخشهایی از برنامههای ۵ ساله توسعه که تحقق پیدا نکرده است، باید بررسی و دلایل اجرا نشدن آن مشخص شود. نماینده مردم بجنورد در مجلس شورای اسلامی گفت: مجلس باید برنامه هفتم توسعه را با نگاه به آینده و برمبنای بررسی نقاط ضعف و قوت برنامههای قبلی توسعه کشور بررسی و تصویب کند. برنامههای توسعه کشور در دورههای قبل کمتر از ۴۰ درصد اجرایی شده و این یک ضعف بزرگ است. آسیبشناسی برنامههای توسعه قبلی کشور اهمیت زیادی دارد.
تحقق ۴۰ درصدی اهداف برنامه ششم
بهروز محبی نجمآبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم این موضوع را تایید کرد و گفت: متاسفانه کمتر از ۴۰ درصد برنامه ششم توسعه اجرا شد و بنابراین باید برنامه هفتم توسعه بهگونهای بررسی و تصویب شود که هم قابلیت اجرا داشته باشد و هم دولتها اراده کافی برای اجرای آن داشته باشند. این نماینده مجلس معتقد است از آنجایی که دولت در خط مقدم حل مشکلات مردم قرار دارد، قاعدتا باید چارچوب و سیاستهای دولت در برنامه هفتم توسعه منجر به حل مسائل مردم شود و البته تاکید کرد که کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس و همه متخصصان باید به مجلس در بررسی کارشناسانه برنامه هفتم توسعه یاری دهند و نمایندگان هم باید با دقت زیادی به این موضوع ورود کنند تا مسائل مهم کشور در این برنامه موردتوجه قرار گیرد.
توجه به رشد تولید و مهار تورم
همچنین مهرداد گودرزوند، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره مسائلی که باید در برنامه هفتم توسعه موردتوجه قرار گیرد، اظهار کرد: در برنامههای پنجساله باید بهگونهای برنامهریزی کنیم که پس از اجرای آن به ثبات اقتصادی در کشور برسیم و شاهد رشد تولید و مهار تورم باشیم. وی بیان کرد: در برنامه هفتم توسعه باید بهگونهای سیاستگذاری کنیم که نقدینگی کاهش یابد و همچنین باید حجم سرمایهگذاری کشور افزایش پیدا کند. باید برنامه هفتم توسعه بهگونهای تعریف شود که از اقتصاد تکمحصولی نجات پیدا کنیم.این نماینده مجلس درباره افق رشد اقتصادی کشور، گفت: در رونمایی از لایحه برنامه هفتم آمده بود که یکی از اهداف ما رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی پس از پایان این برنامه است که باید گفت برای کشور ما دستیابی به رشد اقتصادی ۸ درصدی کار سختی نیست و ما ظرفیت رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی را داریم. باید مسیر رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی بهخوبی در برنامه هفتم توسعه تعریف شود.