«لغو تحریمها» در ایستگاه هفتم مذاکرات
مذاکرات مقدماتی دیپلماتیک در حاشیه برگزاری گفتوگوها برای لغو تحریمها علیه ایران در وین پایتخت اتریش آغاز شده است. دور جدید نشست کمیسیون مشترک برجام پس از ۵ ماه وقفه از دیروز در هتل کوبورگ با حضور دیپلماتهای ارشد گروه ۱+۴، ایران و نماینده اتحادیه اروپا آغاز شده است.
به گزارش ایسنا این گفتوگوها در ادامه گفتوگوهای قبلی و مواضع ایران همان اجرای کامل مفاد قطعنامه ۲۲۳۱، دریافت تضمینهای کافی برای برداشته شدن تحریمها و نیز خارج نشدن امریکا از برجام، ایجاد سازکار راستیآزمایی عملی در اجرای موثر تعهدات و پیشبینی امکان پیگیری خسارت ناشی از تحریمهاست.
خروج یکجانبه دونالد ترامپ از برجام و خساراتی که این تصمیم بر پیکره برجام و تلاش بینالمللی برای حل موضوع هستهای وارد کرد، بیش از حد تصور به بیاعتمادی ایران برای بازگشت به این توافق دامن زد. ایران در ۳ سال گذشته بهطرز چشمگیر و قابلتوجهی نسبت به حفظ توافق هستهای اقدام کرد اما این رویکرد و رفتار نباید موجب آن شود که برخی تصور کنند به همان سختی که برجام را حفظ کرد، به اجرای دوباره و بدون تضمین آن بازمیگردد. اگر قرار باشد خسارت ایران از اجرا نشدن برجام به لحاظ اقتصادی، سیاسی، امنیتی و فنی محاسبه شود حتما این مبلغ بیش از سود و منفعتی است که از اجرای برجام نصیبش میشد؛ از این رو پیشبینی مذاکراتی سهل که در کوتاهترین زمان به نتیجه منجر شود، بسیار سخت است.
در عین حال آغاز مذاکرات هستهای در دولت سیزدهم برای بازگشت به برجام آن هم در میان بیاعتمادی شدید ایران و امریکا و نیز با دیگر کشورهای اروپایی فینفسه امری مثبت و گامی رو به جلوست و جدا از نتیجه کار، گفتوگو موجب نزدیکی دیدگاهها به یکدیگر و تلاش برای یافتن راهحل است.
مذاکرات برای چگونگی بازگشت همه طرفها به برجام چند ماه بعد از روی کار آمدن جو بایدن، رئیسجمهوری امریکا آغاز شد و از آنجایی که امریکا در سندی رسمی از برجام خارج شده بود، حضور رسمیاش در مذاکرات به امضای دوباره برنامه جامع اقدام مشترک در وهله نخست منوط شد اما دولت بایدن از این کار سر باز زد؛ از این رو مذاکرات احیای برجام در ۶ دور قبلی بدون حضور رسمی هیات امریکایی در اتاق مذاکرات انجام شد. در تمامی این مدت، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده مذاکرات هستهای، هیات امریکایی را در جریان نتایج گفتوگوها قرار میداد.
اکنون با ازسرگیری مذاکرات هستهای روند به همان شکل سابق است و امریکا حضور رسمی در محل برگزاری مذاکرات ندارد و توسط هماهنگکننده گفتوگوها و دیگر کشورها در جریان مباحث قرار میگیرد.
بهگفته مقامات وقت وزارت امور خارجه کشورمان، مذاکرات هستهای در آخرین هفتههای کاری دولت دوازدهم به چارچوبی مشخص که بتوان به یک توافق محتمل برای رفع تحریمهای غیرقانونی امریکا برسد، نزدیک شده بود اما باتوجه به تعلل امریکا در تصمیمگیری و نبود اراده کافی برای لغو تحریمها مذاکرات به نتیجه نرسید و با نزدیک شدن انتخابات ریاستجمهوری در ایران عملا مذاکرات برای دوره جایگزینی دولت متوقف شد.
حضور اقتصادیها در ترکیب هیات ایران
هیات مذاکرهکننده ایران برای نخستین بار متشکل از چند معاون وزیر در بخشهای مختلف سیاسی و اقتصادی است که بهگفته مقامات ایرانی از جدیت موضوع رفع تحریمها حکایت دارد. علاوه بر علی باقری و تیم کارشناسان سیاسی و حقوقی، مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی، رضا نجفی معاون امور حقوقی و بینالملل وزارت امور خارجه، غلامرضا پناهی معاون امور ارزی و بینالملل بانک مرکزی، علی فکری معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی، احمد اسدزاده سرپرست معاونت بینالملل و بازرگانی وزارت نفت و ابراهیم شیبانی رئیس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی به همراه تیمهای کارشناسیشان در این مذاکرات حضور دارند.
شایان ذکر است ترکیب هیات اصلی مذاکرهکننده به سرپرستی علی باقری تقریبا همان ترکیب قبلی است و تغییر قابلتوجهی نداشته است.
حضور این تعداد از معاونان وزیران اقتصادی و نفتی کابینه دولت ابراهیم رئیسی این پیام را به طرفهای مقابل دارد که ایران با هدف رفع تحریمها بهطور همهجانبه و با جدیت وارد شده و توقعی جز این از مذاکرات ندارد. در عین حال ترکیب تیم ایران بهاعتقاد برخی گروهها حساسیتبرانگیز بوده است. این گروه معتقدند حضور این تعداد از افراد علاوه بر تحمیل هزینه بیشتر، دستوپاگیر و حتی مانع تصمیمگیری و کار کارشناسی قوی و متمرکز است.
مذاکره در قرنطینه
در عین حال ادامه همهگیری ویروس کرونا و اعمال قوانین قرنطینه عمومی در اتریش و وین از مشکلاتی است که هیاتهای سیاسی و دیپلماتیک و رسانهای در این دور از مذاکرات با آن مواجه خواهند بود.
براساس قوانین این کشور در شرایط کرونایی، تمامی مسافران علاوه بر واکسیناسیون، باید هنگام ورود تست ۴۸ ساعته پیسیآر ارائه دهند و در صورت تردد در سطح شهر و مراکز عمومی این تست باید هر ۴۸ ساعت تمدید شود. این قوانین درباره رفتوآمد به چادر خبرنگاران نیز حاکم است.