خرید و فروش‌های طلایی در بستری امن
به‌گفته کارشناسان، هم‌اکنون معدود کشورهایی وجود دارند که صاحب صنعت طلا باشند.
خوشبختانه ایران جزو ۵ کشور مطرح دنیا در صنعت طلا محسوب می شود و از جایگاه مطلوبی در تولید طلا، جواهرات و زیورآلات دست ساز برخوردار است. چندی پیش، دعوایی میان مجازی فروشان و طلافروشان مغازه دار در بازار به وجود آمد و طرفداران کسب وکارهای سنتی معتقد بودند طلا بسان کفش نیست که بتوان در بسترهای آنلاین خرید و به راحتی فروخت؛ بحث وزن رنگ و اصالت کالا در این فلز گرانبها حساسیت چند برابری دارد. در طرف دیگر، آنلاینی ها هم معتقد بودند با رعایت تمامی استانداردهای نظارتی و زیرساخت های امنیتی می توان بازار آنلاین طلا را هم راه اندازی کرد و به کسب وکار پرداخت. صمت در این گزارش به بررسی نقش پلتفرم های مجازی در خرید و فروش آنلاین طلا پرداخته است.
آنلاین به رنگ طلا
از گذشته، تمام سرمایه گذاری های مردم روی طلا بوده است. ما هم در کشوری زندگی می کنیم که از گذشته تاکنون خرید و نگهداری طلا راه مناسبی برای پس انداز بوده است؛ این موضوع به قدری اهمیت دارد که حتی در برخی خانواده ها که جزو سطوح پایین مالی جامعه هم به حساب می آیند، مقداری طلا به ویژه از سوی مادر خانواده، به اصطلاح برای روز مبادا نگهداری می شده است. اصولا خریدن طلا متناسب با وسع مالی هر فردی انجام می شود؛ نکته مهم اینجا است که بیشتر افراد خواهان خریدن طلا هستند، در واقع بیشتر مردم هنگام خرید طلا هیچ گونه مشکلی ندارند، اما در زمان فروش دچار مشکل هستند و حتی با نرخ بسیار پایین نیز مجبور به فروش آن می شوند و به تازگی به دلیل فاصله نرخ خرید و فروش، مردم کمتر رغبتی برای سرمایه گذاری روی طلا دارند. حال اگر بستری پیدا شود که افراد با طلافروشان بسیاری در ارتباط باشند، تا کالاها قابلیت فروش در لحظه را داشته باشند و در بستری مطمئن و امن به تبادل طلا بپردازند، می تواند مردم را به خرید طلا راغب تر کند، بنابراین خرید و فروش آنلاین طلا تنها جنبه تبادل این فلز گرانبها را ندارد، بلکه موجب ارتباط گسترده اشخاص حقیقی با بازار طلا و طیف وسیع طلافروشان می شود.
مخالفت با فروش آنلاین طلا
محمدرضا نصراللهی، مشاور حقوقی اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی و چند پلتفرم فروش طلا در بستر آنلاین در گفت وگو با صمت درباره فروش طلا در بستر مجازی گفت: در سال ۹۴ - ۹۵ اتاق اصناف و اتحادیه فناوران تهران، جوازهایی برای پروانه کسب به برخی فروشگاه ها صادر کرد که در میان این پروانه کسب، چند پلتفرم طلا هم جواز کسب گرفت؛ مانند سکه سرمایه یا آرامیس. در سال ۱۳۹۶ که اتحادیه کسب وکارهای اینترنتی تشکیل شد، از سوی این اتحادیه هم 3 جواز دیگر برای پلتفرم های طلا صادر شد که در مجموع 5 جواز کسب برای این نوع پلتفرم ها از سوی اتاق اصناف و اتحادیه کشوری کسب وکارهای اینترنتی صادر شد.
وی گفت: در همان سال به دلیل مشکلاتی که در فروش سکه ثامن در بستر آنلاین به وجود آمد، به صورت غیررسمی و نه مستند، به اتحادیه کسب وکارهای اینترنتی، اجازه ادامه صدور جواز برای فروشگاه های طلا و فروش آنلاین طلا داده نشد. در این راستا، این اتحادیه هم کارگروهی را به نام «کارگروه پلتفرم های طلا» تشکیل داد و در مرحله بعد از تمامی فعالان این حوزه هم در بستر مجازی و هم در فضای سنتی دعوت کرد تا نظرات خود را اعلام کنند.
تنها مجوزداران می توانند آنلاین بفروشند
به گفته نصراللهی، دغدغه اصلی این اتحادیه برای مبارزه با فروش طلا در بستر آنلاین، فساد و جرم های ممکن نبود، بلکه مخالفت با تغییر و اشاعه روندی جدید در فروش طلا بود. در این میان، اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی هم یک شرط مهم برای ضوابط فروش آنلاین طلا گذاشت. برطبق این ضوابط به کسانی جواز فروش آنلاین داده می شد که یا خودشان جواز کسب داشته باشند یا با فردی که دارای جواز کسب است، قرارداد ببندند و تامین کننده اصلی طلا همان فردی باشد که دارای جواز است.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین برای صدور جواز فروش طلا در بستر آنلاین 2 رکن کلیدی وجود دارد. ابتدا فردی که می خواهد به صورت آنلاین طلا را بفروشد باید خودش جواز کسب داشته باشد یا یک قرارداد همکاری با یک طلافروشی برای فعالیت در زمینه کسب وکار داشته باشد.
فروش آنلاین طلا به بازار سنتی آسیب نمی زند
نصراللهی در ادامه گفت: مخالفت اتحادیه طلافروشان با فروش آنلاین در اصل به دلیل رقابت با فروش سنتی این کالا بود، در واقع آنها در مقابل تغییر مقاومت نشان می دادند و خواهان توقیف کسب وکارهای اینترنتی بودند؛ چرا که گمان می کردند فروش طلا در بستر آنلاین سد راه فروش سنتی است و این باعث ضربه خوردن به این نوع کسب وکارها می شود.
وی افزود: مشابه چنین روندی در دیگر کسب وکارها هم رخ داده است، مانند تاکسی تلفنی ها یا سفارش غذا به صورت آنلاین. تاریخ نشان داده است، در واقع هر تغییری که در فروش کالا ایجاد می شود، کسب وکارهای سنتی با آن مخالفت می کنند.
هنوز سندی ارائه نشده است
نصراللهی عنوان کرد: اتحادیه طلافروشان هیچ گاه از دلایل اصلی خود در جلسات رسمی پرده برنداشتند، اما آنها فروش آنلاین طلا را سد راه فروش سنتی این کالا می دانستند، اما این دلیلی نبود که آنها بتوانند در جلسات اتاق اصناف به راحتی درباره آن صحبت کنند. از سوی دیگر، اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی هم در پاسخ به این محور اشاره کرده که وقتی فردی از سوی اتحادیه طلافروشان موفق به کسب جواز می شود، یعنی این فرد موردتایید اتحادیه طلافروشان است، حال این پرسش مطرح می شود که چرا این فرد نمی تواند طلای خود را در بستر مجازی به فروش برساند؟
وی بااشاره به الزامات موجود در فروش طلا گفت: وقتی فردی کالایی را در بستر مجازی خریداری می کند، باید پیش از خرید، اطلاعات کامل و موردنیاز را از سوی فروشنده دریافت کند، در واقع طبق ماده قانون تجارت الکترونیک، فروشنده تامین کننده باید تمام ویژگی هایی را که در تصمیم خریدار موثر است، در توضیحات کالا بگذارد. حال اگر اخلالی در اطلاعات دریافتی طلای خریداری شده به وجود آمد، به ویژه درباره وزن طلا، خریدار می تواند شکایت خود را ثبت کند و این فرآیند در تمامی کالاها صادق است.
به گفته این کارشناس، اگر فردی می خواهد صحت وزن طلای خریداری شده را دریابد، می تواند پس از خرید با مراجعه به طلافروشی های محلی، طلای خود را وزن کند و در صورت بروز اشتباه، روند قانونی را پیش گیرد و از فروشنده شکایت کند.
نصراللهی در ادامه بااشاره به توقف صدور مجوز از سوی اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی درباره فروش آنلاین طلا گفت: از زمانی که صدور مجوز برای کسب وکارهای اینترنتی در فروش آنلاین طلا متوقف شد، این اتحادیه برای حل این معضل، کارگروهی را به نام کارگروه طلا تشکیل داد که در آن ضوابطی برای رفع توقف صدور مجوز تنظیم شد و طی روندی اصلاحیه هایی روی این ضوابط انجام گرفت که در نهایت تاییدیه نهایی اعلام شد.
وی افزود: در جلسه نهایی اتاق اصناف ایران درباره صدور مجوز برای فروش طلا در بستر آنلاین این تاییدیه به تصویب رسید.
طلا در بستر مجازی
سیدرضا سیادتی، مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان در زمینه طراحی و ساخت پلتفرم در زمینه خرید و فروش طلا در گفت وگو با صمت گفت: باتوجه به اینکه چند سالی می شود خریدوفروش های اینترنتی در کشور جا افتاده است، با راه اندازی چند پلتفرم در حوزه خریدوفروش طلا برخی فروشندگان سنتی و اتحادیه طلافروشان به مخالفت با این جریان برآمدند که خوشبختانه با حمایت انجمن کسب وکارهای مجازی و با ابلاغیه به وزارت صمت، این پلتفرم ها به رسمیت شناخته شدند و اکنون هیچ محدودیتی برای فعالان این عرصه وجود ندارد. کوکو یک فروشگاه آنلاین خرید و فروش طلا است که هر طلافروشی می تواند با استفاده از آن در بستر مجازی به کسب وکار و خریدوفروش طلا بپردازد.
پیش به سوی نقدینگی طلا
وی افزود: تیم تحقیقاتی این مجموعه با بکارگیری تکنولوژی های روز دنیا موفق شده است، نخستین پلتفرم ایرانی بر بستر اینترنت ملی را ایجاد کند؛ پلتفرمی که محدودیت های ناشی از قطعی اینترنت، هیچ تاثیری روی فعالیت های آن ندارد. در این پلتفرم، بستری مناسب به صورت حرفه ای و تخصصی برای افرادی که قصد خریدوفروش طلا و صنایع دستی را دارند، فراهم شده است، همچنین سیاست های بازاریابی حرفه ای را نیز روی این پلتفرم نهادینه کرده ایم. اکنون جریان نقدینگی کشور، روی ارز و دلار حرکت می کند و این مسئله مشکلاتی را برای کشور ایجاد کرده است، از این رو ما به دنبال این هستیم تا نقدینگی ایران را به سوی طلا و صنایع دستی هدایت کنیم. گرایش نقدینگی به این سمت، ضمن ایجاد کارآفرینی باعث می شود صنعت قدیمی و با قدمت کشورمان بار دیگر رونق یابد.
وی به مسائل امنیتی این پلتفرم اشاره کرد و گفت: برای ساخت این پلتفرم از پیچیده ترین روش های کدگذاری استفاده شده است، همچنین از افراد بسیار حرفه ای نیز برای برنامه نویسی این پلتفرم استفاده کرده ایم که امنیت این قضیه را تامین می کند، حتی اکنون مجوزهای لازم را نیز از اتحادیه کسب وکار کشور دریافت کرده ایم.
سیادتی افزود: افراد برای فعالیت در این کسب وکار باید جواز کسب داشته و از صلاحیت کافی و پشتوانه فعالیت اقناع کننده ای برخوردار و همچنین سابقه درخشانی هم باید در خرید و روش آنلاین داشته باشند. گفتنی است، پول های خرید طلا زمانی به حساب طلافروش واریز می شود که پس از دریافت طلا، مشتریان گواه صحت کالا را بدهند و از اصل بودن محصول دریافت شده اطمینان حاصل کنند که پس از تایید مشتری، پول پرداخت شده به حساب طلافروش واریز یا به عبارتی پول آن آزاد می شود.
وی بااشاره به ارزآوری این پلتفرم اظهار کرد: باتوجه به اینکه این پلتفرم ویژه مزایده است، تمام صنعتگرانی که کالاهای دستی و زینتی با طلا و نقره می سازند، می توانند در این شبکه به صورت مزایده شرکت کنند. یکی از اهداف و برنامه ریزی های ما برای سال های آینده این است که شبکه ها را به صورت انگلیسی برگزار کنیم که به شکل مزایده، ارزآوری هم برای کشورمان داشته باشد.
سیادتی درباره روند فروش طلا از سوی افراد حقیقی گفت: بخشی از پلتفرم فروشگاهی نیست که افراد حقیقی می توانند به فروش طلا هم بپردازند. گفتنی است، برای تایید اصالت طلا به صورت مجازی یا حقیقی طلای موردنظر کارشناسی می شود و از افراد حق کارشناسی دریافت می شود و با تایید طلا به فروش می رسد. به منظور استانداردسازی نرخ گذاری، برای فروشگاه ها تعرفه ای مشخص را در نظر گرفتیم و با رنگ ها مشخص کردیم که نرخ درج شده چقدر با نرخ واقعی فاصله دارد و افراد براساس رنگ ها فروشنده موردنظر خود را انتخاب می کنند، همچنین بخشی وجود دارد که هنوز راه اندازی نشده و این گونه افراد می توانند تصویر طلای موردنظر خود را بارگذاری و قیمت ها را از فروشندگان دریافت کنند.
بدلیجات نمی فروشیم
این فعال در عرصه خریدوفروش طلا بااشاره به تحت وب بودن این پلتفرم گفت: در گام نخست تلاش کردیم شبیه اینستاگرام باشد، اما متاسفانه استقبال چندانی نشد و آن را برمبنای وب طراحی کردیم. از آنجایی که خرید طلا جزو خریدهای روتین مردم نیست، شاید الزامی نبینند که بخواهند به عنوان یک اپلیکیشن آن را نصب کنند و به همین دلیل، تحت وب بودن را انتخاب کردیم؛ در کل هر فلز قیمتی در این پلتفرم به فروش می رسد. گفتنی است، بدلیجات و زیورآلاتی که مربوط به دیگر فلزها می شود، در این اپ به فروش نمی رسد. استقبال طلافروشان فیزیکی، قابل قبول بود و دست کم هزار طلافروش در این پلتفرم ثبت نام کرده اند، اما به دلیل پیچیدگی بازار، مولفه ای نیست که انتظار بازگشت سرمایه در کوتاه مدت را داشته باشیم و بیش از یک میلیارد تومان سرمایه گذاری شده، اما هنوز هیچ سود و بازدهی نداشته است.
سخن پایانی
باتوجه به موارد یادشده، آن دسته از طلافروشانی که دارای جواز کسب و سابقه فعالیت در بازار سنتی هستند، می توانند در فضای آنلاین به دادوستد بپردازند و به عبارتی، بازار آنلاین طلا را بیشتر مغازه داران بازار سنتی دایر کرده اند. رعایت حقوق مشتری در هر شرایطی الزامی است و کسانی که در فضای مجازی فعالیت می کنند هم، باید به آن پایبند باشند. طلافروشان مجازی به این دلیل که پروانه کسب دارند، به طورحتم دارای جا و مکان فیزیکی هم هستند، بنابراین شناخته شده و قابل رصد و پیگیری خواهند بود، در نتیجه داد و ستد طلایی با پیگیری الزامات سختگیرانه می تواند به رونق بازار طلا بینجامد.
