ماندگاری ایمپلنت دندان چقدر است؟ آیا ایمپلنت دائمی است؟
تعداد افرادی که از ایمپلنت به‌جای سایر روش‌های جایگزینی دندان مانند بریج یا دندان مصنوعی استفاده می‌کنند، روبه افزایش است. اما در زمان تصمیم‌گیری برای انجام یا عدم انجام ایمپلنت، یکی از نگرانی‌های اصلی افراد ماندگاری ایمپلنت نسبت به سایر روش‌های بازسازی دندان است.
علاوه بر این، ایمپلنت دندان، روندی پیچیده‌تر از بریج یا دندان مصنوعی دارد. درنتیجه اکثر افراد می‌خواهند بدانند که ارزشش را دارد که این کار را انجام دهند یا خیر. برای پاسخ به این سؤال که ماندگاری ایمپلنت دندان چقدر خواهد بود باید به عوامل متعددی مانند: ساختار ایمپلنت دندانی، نوع پروتز (دندان مصنوعی) استفاده شده و زمان نیاز به تعویض، توجه کنیم.
ساختار ایمپلنت دندانی
در ابتدا و مهم‌تر از همه باید با آناتومی اصلی ایمپلنت آشنا شویم. بدون توجه به نوع پروتز (دندان مصنوعی)، ایمپلنت از سه بخش اصلی تشکیل می‌شود. پایه‌ی ایمپلنت (پست) از تیتانیوم پزشکی ساخته شده و قطعه‌ای است که در استخوان فک کاشته می‌شود. چون پایه‌ی ایمپلنت باید با استخوان‌های مجاور جوش بخورد و استخوانی قوی بسازد، به استخوان دوخته می‌شود تا باعث تحریک استئواینتگریشن یا جوش خوردن ایمپلنت به استخوان شود.
داخل پست ایمپلنت سوراخی هست که برای قرار دادن اباتمنت تعبیه شده است. اباتمنت پست (پایه) فلزی است که داخل پایه‌ی ایمپلنت (پست) پیچ می‌شود و بالاتر از خط لثه قرار می‌گیرد. جزء آخر ایمپلنت دندان، پروتز (دندان مصنوعی) است که با چسب مخصوص یا پیچ‌های ریز روکش شده با رزین کامپوزیت، به اباتمنت وصل می‌شود. این پروتزها (دندان‌های مصنوعی)، سه نوع دارند که متناسب با پایه‌ی ایمپلنت استفاده خواهند شد و عبارتند از: تاج (کراون)، بریج و دنچر. تاج (کراون) برای جیگذاری یک دندان استفاده می‌شود، اما بریج و دنچر برای جایگذاری چندین دندان یا همه‌ی دندان‌ها استفاده می‌شوند.
میانگین ماندگاری ایمپلنت دندان چقدر است؟
چون ایمپلنت دندان از سه جزء اصلی تشکیل می‌شود، همه‌ی این اجزا باید برای تعیین ماندگاری ایمپلنت در نظر گرفته شوند. در اکثر موارد پایه‌ی ایمپلنت (پست) ماندگارترین جزء خواهد بود، چون به استخوان جوش می‌خورد و با عوامل آسیب‌زا تماس مستقیمی ندارد. اکثر منابع، میانگین طول عمر پایه‌ی ایمپلنت دندان را حدود 25سال یا بیشتر ذکر کرده‌اند و منابعی هم وجود دارد که می‌گویند پایه‌ی ایمپلنت دائمی خواهد بود.
دو جزء دیگر، یعنی اباتمنت و پروتز، بیشتر آسیب می‌بینند و ممکن است لازم باشد تعویض شوند. در کل، بازسازی دندان با ایمپلنت، باید هر 10-15 سال تعویض شود، چون فشارهای ناشی از جویدن باعث فرسودگی سطح خارجی ایمپلنت می‌شوند.
نوع پروتز نیز میزان ماندگاری آن را مشخص خواهد کرد. مثلاً تاج دندانی (کراون) که در قسمت جلوی دهان قرار گیرد، ماندگارتر از دنچر بر پایه‌ی ایمپلنت خواهد بود؛ دلیل این امر این است که اکثر فشارهای ناشی از جویدن، دندان‌های عقبی را تحت تأثیر قرار می‌دهند و باعث فرسودگی سریع‌تر دنچر خواهند شد، چون دنچر جایگزینی برای کل دندان‌ها است. اما باید توجه داشت که بریج و دنچر بر پایه‌ی ایمپلنت، ماندگارتر از دنچر و بریج معمولی و سنتی خواهند بود.
چه عواملی در ماندگاری ایمپلنت نقش دارند؟
عواملی که ممکن است باعث شکست ایمپلنت شوند عبارتند از:
مراقبت و نگه‌داری
بهداشت دهان برای ایمپلنت دندان هم به اندازه‌ی دندان طبیعی مهم است. تجمع پلاک می‌تواند باعث بیماری لثه شده و منجربه آسیب به لثه و استخوان فک شود.
وضعیتی که در آن پلاک‌ها نواحی اطراف ایمپلنت را درگیر کنند، بیماری پری‌ایمپلنت نامیده می‌شود. مراحل اولیه‌ی بیماری پری ایمپلنت قابل درمان هستند، اما اگر این مشکل درمان نشود، می‌تواند پیشرفت کرده و به وضعیتی تبدیل شود که پری‌ایمپلنتایتیس نامیده می‌شود و باعث شکست ایمپلنت خواهد شد.
به همین دلیل باید وقتی که ایمپلنت دارید، بهداشت دهان‌ودندان را کاملاً رعایت کنید. برای این کار:
- حداقل روزی دوبار با مسواک دارای الیاف نرم مسواک بزنید.
- بلافاصله بعد از ایمپلنت از مسواک های مخصوص افراد دارای ایمپلنت و خمیردندان ضدساییدگی مناسب برای ایمپلنت ها استفاده کنید تا بدون آسیب زدن به ایمپلنت، ایمپلنت را تمیز کنید.
- روزانه از نخ دندان استفاده کنید.
- غذاهای شیرین کم مصرف کنید.
- هر 6ماه برای چکاپ به دندان‌پزشکتان مراجعه کنید.
سیگار کشیدن
میزان موفقیت ایمپلنت دندان در افراد سیگاری کمتر است. در واقع برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که درصد شکست ایمپلنت در افراد سیگاری 11% و در افراد غیرسیگاری 5% است.
سیگار کشیدن ممکن است باعث شکست ایمپلنت شود چون گردش خون را به محل ایمپلنت مختل می‌کند، تأثیراتی منفی بر سلامت دهان‌ودندان دارد و باعث کاهش ماندگاری ایمپلنت دندان می‌شود. همچنین سیگار کشیدن عامل خطری برای بیماری لثه است.
مهارت متخصص ایمپلنت شما
اگر جراحی ایمپلنت شما را جراح دهان مجرب یا متخصص ایمپلنت انجام دهد، ماندگاری ایمپلنت بیشتر خواهد شد. دلیل این امر این است که آن‌ها پیشرفت جوش خوردن استخوان را بررسی می‌کنند و می‌دانند که آیا استئواینتگریشن به خوبی صورت گرفته یا خیر.
حجم و تراکم استخوان
باید حجم و تراکم استخوانی که ایمپلنت روی آن قرار خواهد گرفت، مناسب باشد. اگر حجم و تراکم استخوان مناسب نباشد، باید با روش‌های مناسب تقویت شود. ایمپلنت‌هایی که روی استخوان کم حجم و کم تراکم قرار می‌گیرند یا در جایی قرار می‌گیرند که بافت نرم کافی وجود ندارد، بیشتر باعث تحلیل لثه و استخوان و بیماری پری‌ایمپلنت خواهند شد. به‌علاوه، در جراحی ایمپلنت باید به استخوان و بافت نرم و ساختارهای مجاور توجه شده و آسیبی بیش از آنچه برای جایگذاری ایمپلنت لازم است وارد نشود.
ایمپلنت دندان چه زمانی باید تعویض شود؟
درصد موفقیت کلی ایمپلنت دندان حدود 95% است و موارد نادری وجود دارد که ممکن است ایمپلنت دچار شکست شود. وقتی که ایمپلنت شل و یا جابه‌جا شود، گفته می‌شود که ایمپلنت شکست خورده است؛ در این صورت، ایمپلنت باید خارج شده و تعویض شود. در اینجا نمونه‌هایی از مواردی که ممکن است ایمپلنت شکست بخورد و نیازمند جایگزینی باشد، آورده شده:
- عفونت اطراف ایمپلنت
- آسیب عصبی
- شلی ایمپلنت یا بیرون آمدن آن
- مشکلات سینوسی ناگهانی
- شکسته شدن ایمپلنت
خلاصه، ایمپلنت دندان نسبت به سایر روش‌های بازسازی دندان بسیار ماندگار است. ایمپلنت دندان در صورت مراقبت صحیح 25سال یا بیشتر عمر خواهد کرد. با این حال، پروتزهای ایمپلنت، فقط 10-15 سال ماندگاری دارند و در صورت فرسودگی و آسیب دیدن باید تعویض شوند؛ در این مواقع، دندان‌پزشکتان بدون خارج کردن ایمپلنت، پروتز را تعویض خواهد کرد. پایه‌ی ایمپلنت (پست ایمپلنت) فقط در صورت جوش نخوردن با استخوان مجاور یا شکسته شدن باید تعویض شود.
