تعامل با جهان انتخابی نیست
واژه دیپلماسی بهمعنی روابط میان دولتها و ملتها و اعمال خواستهها و پیگیری اهداف یک ملت در عرصه خارجی از طریق مذاکرات رسمی دیپلماتهای دو کشور است.
دیپلماسی، راهحل عملی دستیابی به اهداف ملی از طریق گفتوگو، تعامل، مذاکره و دادوستد است. امروزه دیپلماسی، در حقیقت به راهکار بسیار کمهزینه، معقول، منطقی و مبتنی بر تعامل و نیز گزینهای مطلوب و ارجمند در تامین منافع بلندمدت ملی و بینالمللی تبدیل شده است.
یک کشور درحالتوسعه باید به روابط بینالمللی وابسته باشد. وقتی یک کشور درحالتوسعه قادر به سرمایهگذاری برای تغییرات ساختاری خود نیست، باید به واسطه روابط بینالمللی کمک خارجی دریافت کند. برای روابط بینالمللی، یک کشور به کمک بانک جهانی، بانک توسعه آسیایی، سازمان تجارت جهانی و... وابسته است.
صادرات و واردات کشور هم به روابط بینالمللی وابسته است. علاوهبراین، تحول ساختاری بهویژه تسهیل توسعه فعالیتهای اقتصادی جدید و صادرات غیرسنتی وابسته به قوانین تجارت بینالملل است.
زمانی که یک کشور با محدودیت و بحرانهای اقتصادی مواجه میشود و قادر به برطرف کردن نیازهای مردم نیست، میتواند با کمک روابط بینالمللی از یک کشور خارجی وام بگیرد؛ بنابراین عبور از بحرانهای اقتصادی در جهت کاهش فقر وابسته به حفظ روابط بینالمللی با کشورهای توسعهیافته جهان است و یک کشور نمیتواند بدون روابط بینالمللی توسعه یابد. هر کشوری اگر بخواهد در دوران پستمدرن ادامه حیات دهد راهی جز توسعه روابط بینالملل ندارد.
روابط بینالملل بر نحوه تعامل کشورها، مردم و سازمانها متمرکز بوده و جهانی شدن تاثیر زیادی بر روابط بینالملل دارد.
از زمان پیدایش تئوری دهکده جهانی، روند یکپارچگی کشورها بهشدت در تمام نقاط جهان حاکم شده است. این امر همچنین ظهور یک پارادایم جدید در سیاستهای جهانی و روابط اقتصادی را نشان میدهد و سازمانهای بینالمللی نظیر بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول و سازمان تجارت جهانی درحالحاضر نقش مهمی را در این راستا بازی میکنند.
در جهان امروز امور بینالملل و تعامل بین کشورها، موضوع داغ بسیاری از محافل خبری است که وابستگی فزاینده کشورها به یکدیگر را نشان میدهد و این تاثیر دائمی جهانی شدن است.
شهریور ۱۳۷۷ ایده گفتوگوی تمدنها ازسوی جمهوری اسلامی ایران بهعنوان واکنشی به نظریه برخورد تمدنهای ساموئل هانتینگتون و درست یک سال پیش از حادثه ۱۱ سپتامبر مطرح شد. نظریه گفتوگوی تمدنها بهمثابه یک ایده صلحآمیز در جهان شناخته میشود، زیرا این نظریه، تمدنهای بزرگی از جمله ایران، ایتالیا، هند، یونان، چین، هند و مصر را برای برپایی صلح در جامعه بینالمللی فرامیخواند.
در تقویم رسمی کشور نیز روز ۳۰ شهریور با عنوان روز گفتوگوی تمدنها نامگذاری شده بود که در سال ۱۳۸۹ بهدلیل منقضی شدن زمان این مناسبت و نداشتن متولی خاص از تقویم حذف شد. دو ایده جهانی گفتوگوی تمدنها و جهان عاری از خشونت و افراطیگری بیانگر روحیه صلحجویانه ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است. اکنون سالها از طرح ایده گفتوگوی تمدنها که بهگفته بسیاری از کارشناسان، توافق هستهای برجام بخشی از دستاوردهای آن است، میگذرد و بسیاری از تحلیلگران جهانی بر این نکته تاکید دارند که تنها راه ایجاد صلح و امنیت، گفتوگو است.
در آستانه روز گفتوگوی تمدنها و ضرورت تعامل با جهان در این شماره صمت با کارشناسان حوزههای اقتصادی صحبت کردیم و راههای افزایش تعامل با جهان در راستای توسعه اقتصادی را جویا شدیم.
آنچه مسلم است در دنیای امروز، توسعه اقتصادی به مولفهای اساسی در تعیین کارآمدی دولتها و قدرتمندی کشورها مبدل شده و دغدغه اصلی دولتها کسب قدرت اقتصادی از طریق فتح بازارهای جهانی است. توانمندی و توسعه اقتصادی جز در سایه تعامل موثر و سازنده با اقتصاد جهانی بهدست نخواهد آمد.