زهرا طهرانی - گروه تجارت: سه سال از مطرح شدن ایده «پنجره واحد تجاری» می‌گذرد و در این مدت آنچنان که باید و شاید به آن توجهی نشد، اما از نیمه دوم سال گذشته به‌تدریج زمینه تحقق این امر فراهم شد که در حال حاضر هم تا حدودی جامه عمل پوشیده است.
براساس پنجره واحد تجاری تمام اطلاعات و تقاضاها در یک واحد انجام می‌شود و متقاضی نتیجه را هم در همان واحد دریافت می‌کند. با این روش هم در زمان صرفه‌جویی خواهد شد و هم در هزینه. اینکه تاجری برای انجام امور از کانال‌های مختلف عبور کند مانعی محسوب می‌شود که به جای سهولت امر، آن را سخت می‌کند. چراکه در تجارت زمان و هزینه دو عامل مهم رشد و توسعه تلقی می‌شود. وزیر صنعت، معدن و تجارت در این خصوص دستور راه‌اندازی این پنجره را تا ۱۵اسفند ۹۳ داده است که البته یکی از متولیان این امر در گمرک معتقد است که تاکنون بخشی از این ایده اجرایی شده است.
براساس دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت هدف از ایجاد پنجره واحد تجاری تسهیل امور با توجه به کاهش زمان و هزینه‌ها مطرح شده است. ضمن اینکه اجرای این پنجره واحد، بدون همکاری سازمان‌ها و ارگان‌هایی ازجمله گمرک، بانک‌ها، اتاق‌های بازرگانی، وزارتخانه‌های اقتصادی و... امکانپذیر نیست و پیش از انجام هر کاری باید زیرساخت‌های این طرح آماده شود.
«پنجره» تا پایان سال اجرایی می‌شود
محمدرضا نادری، معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران در واکنش به ایجاد پنجره واحد تجاری در گفت‌وگو با خبرنگار «صمت» اظهار کرد: پنجره واحد تجاری در حال اجراست و نمی‌توان گفت به این امر بی‌توجهی شده است.
نادری با بیان اینکه تا پایان سال قطعا پنجره واحد تجاری به‌طور کامل اجرا خواهد شد، افزود: الکترونیکی شدن ثبت سفارش و کاهش سازمان‌های صادرکننده مجوز را می‌توان نشانگر اجرایی شدن پنجره واحد تجاری دانست.
وی تصریح کرد: اجرای پنجره واحد تجاری مستلزم ایجاد دو بخش مجازی و فیزیکی است که در بخش اول تقریبا فرآیندها الکترونیکی انجام می‌شود. ضمن اینکه زمانی که نهادهای مربوط مانند قرنطینه، استاندارد و بانک در گمرک مستقر هستند نیز به معنای اجرای پنجره واحد تجاری است.
به گفته نادری، در ترخیص برخی کالاها نیازی به حضور تمام نهادها نیست. به‌عنوان نمونه برای ترخیص گندم نیازی به حضور دستگاه‌های بهداشت و قرنطینه و بانک نیست و تنها استاندارد کافی است.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک با تاکید براینکه باید مبادی ورودی و نیازها را طبقه‌بندی کنیم، گفت: در هیچ کجای دنیا تمام کالاهای تولیدی و وارداتی مشمول استاندارد نمی‌شود که این امر در ایران وجود دارد. ۸۹ گمرک وارداتی و ۱۲۰ گمرک صادراتی داریم که با تنوع بالای کالاها هم امکان استقرار تمام دستگاه‌ها و ابزارها وجود ندارد.
وی درخصوص حضور دستگاه‌های لازم در گمرکات اظهار کرد: استقرار نهادها بستگی به گمرک دارد، به‌عنوان نمونه اگر گمرک مرزی باشد قطعا حضور مرزبان الزامی است. نمونه دیگر اینکه در فرودگاه امام، گمرک تهران ساختمانی مخصوص برای حضور نمایندگان دستگاه‌های ذی‌ربط دارد که قوه قضاییه هم در آنجا حضور دارد.
به گفته نادری، در گمرک فریدونکنار که فقط کالای اساسی ترخیص می‌شود، به جز نمایندگان بخش قرنطینه، استاندارد و بانک به نهاد دیگری نیاز نیست.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک درباره تعداد اسناد مورد نیاز واردات و صادرات اظهار کرد: طی بخشنامه‌ای اعلام کردیم که اگر فردی یک بار سابقه فعالیت در گمرک داشته باشد(چه در بخش واردات و چه در بخش صادرات) برای دفعات بعدی نیازی به الصاق کارت بازرگانی ندارد. بر همین اساس یک مرحله از اسناد کاسته می‌شود.نادری ادامه داد: در صادرات به ۳یا ۴سند و در بخش واردات هم به ۵ سند برای انجام تشریفات نیاز است.
هنوز به‌طور کامل اجرایی نمی‌شود
اظهارنظر معاون گمرک در حالی مطرح می‌شود که فعال بخش خصوصی معتقد است هنوز پنجره واحد تجاری در کشور به‌طور کامل و جدی اجرا نمی‌شود.
پدرام سلطانی، نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار صمت اظهارکرد: پنجره واحد تجاری یعنی اینکه تمام مراحل کار در یک سازمان انجام پذیرد و از تعدد نهادها هم برای مراجعه متقاضی کاسته شود.
پدرام سلطانی با اشاره به اجرایی شدن این امر تا پایان سال، گفت: اینکه فرآیندی مانند ثبت سفارش به‌صورت غیرحضوری انجام می‌گیرد، ضرورت بسیار مطلوب و موثری است اما به معنای اجرای پنجره واحد تجاری نیست.
به گفته وی تحقق این امر نیازمند تفویض اختیارات و مسئولیت‌های سازمانی به سازمان دیگر است که متاسفانه رفتار اداری در کشور ما جایگاه مناسبی ندارد و سازمان‌ها جداگانه از هم عمل می‌کنند.
سلطانی افزود: باید به‌گونه‌ای عمل کرد که تاجر به تمام بخش‌های قرنطینه، استاندارد، بهداشت و حمل‌ونقل مراجعه نکند بلکه با تجمیع آنها در یک مکان، فرآیند تجاری به سهولت انجام شود.