مرزهای تجاری شرقی همچنان فعالند
ایران به‌دلایل مختلف که از مهم‌ترین آنها تحریم است، در سال‌های اخیر در حوزه تجارت بیشترین تمرکز خود را معطوف به کشورهای نزدیک و همسایه کرده است.
در واقع نظام اقتصادی کشور به این شکل سعی کرده اندکی از شکاف فقدان ارز در کشور را با ارزآوری‌های حاصل از صادرات به این کشورها پر کند، اما در ماه‌ها و هفته‌های اخیر، بالا گرفتن درگیری‌های داخلی در افغانستان، باعث شده تبادلات معمول در ۳ گمرک اصلی با این کشور دچار مشکلاتی شود و حتی برخی شنیده‌ها حاکی از بسته شدن این مرزها در روزهای گذشته بوده است.
اما واقعیت در مرزهای تجاری شرقی کشور چیست و مبادلات تجاری در این مرزها چگونه است؟! با گزارش صمت در این باره همراه باشید:
فعالیت‌های تجاری ایران و افغانستان برقرار است
امید جهانخواه، ناظر گمرکات خراسان رضوی درباره تبادلات تجاری در مرزهای ایران و افغانستان عنوان کرد: باتوجه به مشکلات موجود در شهرهای مرزی افغانستان، فعالیت‌های تجاری میان دو کشور تقریبا ۵۰ درصد کاهش داشته، اما این فعالیت‌ها به‌طور کلی متوقف نشده و همچنان برقرار است.
گزارش گمرک ایران از نبود اختلال در فعالیت در ۳ مرز اصلی ایران با افغانستان از جمله مرز میلک حکایت دارد و فعالیت تجاری در حال انجام است.
در این گزارش آمده است از بیش از یک ماه پیش و باتوجه به درگیری‌های ایجاد شده در افغانستان، برای مدتی فعالیت تجاری در مرزهای مشترک این کشور با ایران متوقف شد اما به‌تدریج فعالیت از سر گرفته شد و از ۲۰ مرداد مرز میلک و فعالیت آن نیز به روال قبل بازگشت.
البته به‌تازگی برخی خبرها از بسته بودن یا اختلال در فعالیت در مرز میلک حکایت دارد، در حالی که گمرک ایران این موضوع را تایید نمی‌کند.
همه مرزهای گمرکی باز هستند
در این زمینه سید روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران در گفت‌وگو با صمت ضمن تاکید بر باز بودن همه مرزهای تجاری ایران با افغانستان از جمله مرز میلک، عنوان کرد: مرزهای میلک، ماهیرود و دوغارون باز هستند و حتی در روزهای گذشته باوجود تعطیلی تاسوعا و عاشورای حسینی در سراسر کشور، مرز میلک فعال بود و تجارت از این مرز انجام شد.وی در این باره افزود: تردد تجاری در مرز میلک به‌تدریج به حالت عادی بازمی‌گردد و در تاریخ ۳۰ مرداد، ۱۸۵ کامیون از این مرز تردد کرده‌اند، در حالی که این میزان که در حالت طبیعی حدود ۲۰۰ کامیون بود، در طول هفته‌های گذشته به زیر ۱۰۰ کامیون رسیده بود.
لطیفی درباره تردد کامیون‌ها در مرزهای تجاری دیگر با کشور افغانستان نیز اعلام کرد: در ماهیرود نیز ترددها در روزهای اخیر افزایش پیدا کرده و حدود ۵۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. در مرز دوغارون خراسان رضوی نیز که ترددها در هفته‌های گذشته تا ۵۰ درصد کاهش یافته و به کمتر از ۲۰۰ کامیون رسیده بود، شرایط بهتر شده و هفته گذشته با اینکه این مرز متاثر از درگیری‌های شهرهای نزدیک بود، میزان ترددها به حدود ۲۷۰ کامیون رسید.وی درباره امنیت مرزهای گمرکی نیز عنوان کرد: بیشتر مخاطرات مربوط به درگیری‌های در طول مسیر بوده، به همین دلیل رغبت بازرگانان برای ارسال کالا کمتر شده بود؛ وگرنه در مرزها مشکل خاصی وجود نداشت. طبیعی است که با برقراری امنیت و آرام شدن شرایط در این کشور، تبادلات تجاری نیز افزایش خواهد یافت.
لطیفی درباره دلیل افزایش ترددها در مرز ماهیرود نیز خاطرنشان کرد: به‌دلیل نبود درگیری در این منطقه و همین‌طور کاهش معطلی کامیون‌ها و کم شدن مراحل اداری در مرز ابونصر فراهی که مرز گمرکی افغانستان روبه‌روی مرز ماهیرود است، ترددها از این مرز حدود ۵۰ درصد افزایش داشته است.سخنگوی گمرک در ادامه در پیش‌بینی ترددها از مرزهای گمرکی تاکید کرد: برآورد می‌شود در مرز میلک با فرا رسیدن فصل تره‌بار، ترددها ۵۰ درصد افزایش پیدا کند و این بدان معناست که اگر اتفاق خاصی در این منطقه رخ ندهد، ترددها در این مرز به بیش از ۳۰۰ کامیون در روز خواهد رسید. وی درباره عبور کامیون‌های ترانزیتی از مرزهای تجاری ایران و افغانستان نیز بیان کرد: در مرز میلک درحال‌حاضر تعداد کامیون‌های ترانزیتی به حدود ۱۵ کامیون در روز رسیده و به‌نظر می‌رسد، ترانزیت نیز در این مرزها در حال رونق گرفتن است.
تبادلات تجاری با افغانستان مهم هستند
مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک کشور درباره اهمیت و میزان تبادلات تجاری ایران و افغانستان در گفت‌وگو با صمت بیان کرد: افغانستان پس از کشورهای چین، عراق، امارات و ترکیه پنجمین هدف تجاری ایران محسوب می‌شود و در سال‌های اخیر همواره نقش تاثیرگذاری در تجارت کشور داشته است.
وی با اشاره به میزان صادرات ایران در سال گذشته به کشورهای دیگر، افزود: صادرات ایران در سال ۱۳۹۹ با افغانستان ۲.۳ میلیارد دلار بوده، در حالی که در همین مدت صادرات کشور ما به ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا ۶۵۰ میلیون دلار بوده است. میزان تجارت ایران و افغانستان حتی در قیاس با صادرات حدود یک میلیارد دلاری به اتحادیه اوراسیا نیز قابل‌توجه است.
جمال ارونقی همچنین با اشاره به نیاز افغانستان به کالاهای صادراتی ایران افزود: از کل واردات کشور افغانستان که ۷.۵ تا ۸ میلیارد دلار است، نزدیک یک‌سوم مربوط به ایران است که مشترکات فرهنگی، ضریب نفوذ تجار افغانستانی در ایران، ذائقه مشترک و از همه مهم‌تر ارزان بودن می‌تواند از دلایل آن باشد.وی در این باره تاکید کرد: بیش از ۷۶ درصد مردم افغانستان روستانشین و از لحاظ اقتصادی ضعیف هستند. در این شرایط طبیعی است که به‌دنبال کالاهای ارزان‌قیمت باشند و کالاهای ایرانی گزینه مناسبی برای آنها به‌شمار می‌رود. جمال ارونقی در پایان گفت: باتوجه به این دلایل، فعالیت ۳ مرز اصلی تجاری با افغانستان برای طرف ایرانی و افغانستانی از اهمیت بالایی برخوردار است و امیدواریم شرایط تردد تجاری در حوزه واردات، صادرات و ترانزیت در این مرزها به‌زودی به‌شکل عادی بازگردد.
سخن پایانی...
افغانستان برای تجارت کشوری با ظرفیت‌های ایران، هدف تجاری کوچکی تلقی می‌شود اما این هدف کوچک تجاری باتوجه به موارد بسیار مهمی که در رأس آنها تحریم‌های اقتصادی قرار دارد، درحال‌حاضر یکی از راه‌های ارزآوری کشور محسوب می‌شود و به‌نظر می‌رسد فارغ از فعل و انفعالات داخلی کشور همسایه، دست‌اندرکاران باید حداکثر تلاش خود را برای باز نگاه داشتن مرزها و تبادلات تجاری به‌کار گیرند تا این آب‌باریکه ارزی همچنان روان باشد. مرزهای میلک، دوغارون و ماهیرود طبق آخرین اخبار و گزارش‌های گمرک باز و فعال هستند و شاید با تعیین‌تکلیف نهایی جنگ قدرت در این کشور بتوان به بازگشت تبادلات مرزی به حالت عادی در این مرزها امیدوار بود.
