اما این توسعه به اندازه کافی نبوده و می‌توان گفت همچنان اکتشافات معدنی ما، اکتشافاتی سطحی هستند. امروزه بسیاری از معدنکاران و فعالان معدنی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به سمت فعالیت‌های اکتشافی و شناسایی ذخایر عمیق حرکت کرده‌اند.

در این میان برخی از فعالان معدنی معتقدند اکتشافات معدنی کشور با همکاری شرکت‌های خارجی باید گسترش یابد. به عبارتی، برای دستیابی به اکتشافات عمقی که لازمه امروزه بخش معدن است، به ورود سرمایه‌گذاران خارجی در این عرصه نیازمندیم. به عقیده آنها با ورود این سرمایه‌گذاران ضمن تامین منابع مالی فعالیت‌های معدنی، فناوری مناسبی نیز وارد کشور خواهد شد؛ بنابراین حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی می‌تواند منجر به توسعه همه‌جانبه بخش معدن شود. اما به نظر من، اگر بنا به حضور شرکت‌های خارجی در بخش معدن است، باید این حضور با ‌عنوان همکاری با شرکت‌های داخلی باشد، نه سرمایه‌گذاری و فعالیت مستقل خارجی در معادن کشور.

به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران خارجی باید تنها در قالب مشارکت‌های محدود با شرکت‌های داخلی و قراردادهای چارچوب‌بندی‌شده منظمی به فعالیت معدنی در ایران بپردازند. ما خاطرات تلخی از سرمایه‌گذار مستقل خارجی داریم؛ به‌عنوان مثال، دیده شده‌ شرکت‌های خارجی با انجام اکتشافات، داده‌های مرتبط اکتشافی و معدنی را در اختیار دولت ایران قرار نداده و ضمن ایجاد برخی مسائل زیست‌محیطی، در فعالیت‌های معدنی معدنکاران داخلی نیز توقف ایجاد کرده‌اند. از این رو، به‌عقیده کارشناسان، کار مستقل شرکت‌های خارجی و بین‌المللی در بخش معدن کشور پذیرفته نیست و بهتر است این شرکت‌ها در قالب کار اشتراکی وارد بخش معادن ما شوند.

همچنین از سوی دیگر، برخی از فعالان و کارشناسان معدنی بر این باورند که نیرو و ظرفیت موجود داخلی می‌تواند منجر به توسعه فعالیت‌های معدنی شود. اما باید توجه داشت اگر خواهان سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف فعالیت‌ معدنی از جمله اکتشافات توسط افراد داخل کشور هستیم، باید حمایت‌های مناسبی از بخش خصوصی شود تا این بخش توانایی ورود به فعالیت‌های معدنی را پیدا کند. با ورود بخش خصوصی و توسعه فعالیت آنها در بخش اکتشاف معادن، انتظار می‌رود میزان بهره‌برداری از معادن کشور افزایش پیدا کند و در نتیجه سرمایه بیشتری در چرخه تولید و اقتصاد کشور جاری شود.

درباره کمبود تجربه مهندسان و فارغ‌التحصیلان که گاهی از سوی برخی کارشناسان و فعالان معدنی به‌عنوان یک ضعف در کشور مطرح می‌شود، باید گفت تا عملیاتی در این بخش صورت نگیرد تجربه‌ای کسب نخواهد شد؛ به ‌عبارت دیگر، باید به مهندسان و فعالان معدنی کشور امکان داده شود تا در عرصه فعالیت قرار گیرند و پس از کسب تجارب در این زمینه، ضمن توسعه بخش معدنی کشور، سطح دانش خود را ارتقا دهند. تخصص‌گرایی و استفاده از مهندسان را می‌توان از عوامل توسعه و پیشرفت عنوان کرد.

باید توجه داشت تجربه‌اندوزی مهندسان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با انجام پروژه‌های مختلف، لازمه پرورش نیروهای متخصص ملی است؛ بنابراین آزمون و خطا آغاز کسب اطلاعات برای ما خواهد بود و به ‌عقیده من، مهندسان و فعالان معدنی ایرانی به‌ویژه بخش خصوصی، این ظرفیت را دارند که وارد عرصه اکتشافات معدنی در مقیاس‌های بزرگ شوند؛ بنابراین حمایت دولت از ظرفیت‌های انسانی داخلی و فراهم‌سازی بسترهای مناسب در جهت تجربه‌اندوزی فارغ‌التحصیلان معدنی، می‌تواند منجر به پرورش افراد متخصص در این زمینه و در ادامه توسعه بخش معدن کشور شود.