اصلاح سیاست‌های انرژی ضروری است
طی هفته‌های اخیر بحث آزادسازی نرخ انرژی مصرفی از سوی صنایع و حذف یارانه پنهانی که به این واحدها تعلق می‌گیرد، بیش‌ازپیش مطرح شده است. طرح اصلاح و حذف یارانه اختصاص‌یافته به صنایع در شرایطی موفقیت‌آمیز است که با استراتژی درست و برنامه‌ای جامع اجرایی شود تا در نهایت شاهد بهبود در وضعیت اقتصادی کشور باشیم.
اما چنانچه این طرح با استراتژی دقیقی تدوین و اجرایی نشود، درنهایت نتیجه‌بخش نیست. هزینه انرژی مصرفی صنایع فولادی طی امسال در مقایسه با سال ۱۳۹۹ حدود ۴.۵ برابر رشد داشته است.
با این‌وجود همچنان انرژی اختصاص‌یافته با صنایع به‌مراتب ارزان‌تر از نرخ آن در سایر کشورها برآورد می‌شود. البته باید خاطرنشان کرد که بسیاری از فعالان صنعتی و تولیدکنندگان با حذف یارانه اختصاص‌یافته به صنایع که در قالب هزینه آب، برق و گاز پرداخت و از آن با عنوان یارانه پنهان یادمی‌شود، مخالفتی ندارند. با این وجود تاکید دارند نحوه حذف این یارانه اهمیت دارد.
در واقع برای آنکه صنایع بتوانند خود را با شرایط تطبیق دهند، انتظار می‌رود روند حذف یارانه پنهان در صورت تصویب در قالب یک برنامه زمان‌بندی و از پیش تعیین‌شده اجرایی شود. تا بدین‌ترتیب صنایع بتوانند خود را با این روند و شرایط و هزینه‌های جدید سازگار کنند.
در ادامه انتظار می‌رود همزمان با اصلاح روند پرداخت یارانه به صنایع، سایر قوانین و استراتژی‌های حاکم بر عملکرد صنایع نیز اصلاح شود و به‌عنوان نمونه، دیگر شاهد قیمت‌گذاری دستوری یا انواع دخالت‌های دولتی در روند فعالیت صنایع نباشیم.
در چنین شرایطی، حذف یارانه صنایع می‌تواند به بهبود عملکرد و ارتقای بهره‌وری صنایع منجر شود. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که اختصاص یارانه به صنایع با هدف توانمندسازی آنها اجرایی می‌شود اما تداوم آن مانع بهره‌وری هرچه بیشتر تولید است. در ادامه اینکه واحدی سودآوری و رقابت‌پذیری خود را بر پایه بهره‌گیری از انرژی ارزان، تنظیم کند، منطقی نیست.
اثرگذاری هزینه انرژی بر نرخ تمام‌شده تولید ما در امسال، حدود ۱۰۰ درصد بیشتر شده است. با این‌وجود توانسته‌ایم خود را با آن منطبق کنیم و تولید را با سودآوری ادامه بدهیم. بنابراین چنانچه روند حذف یارانه طبق برنامه‌ای زمان‌بندی‌شده اجرایی شود، می‌توان به کسب نتایج مثبت امید داشت و صنایع نیز امکان بروزرسانی خود را با شرایط جدید می‌یابند. علاوه بر این، پس از اصلاح نرخ انرژی، بروزرسانی آن با نرخ تورم ضروری به‌نظر می‌رسد. یعنی باید نرخ هر ساله اصلاح شود. بدین‌ترتیب صنایع هر ساله فرصت می‌یابند، خود را با قیمت‌های جدید سازگار کنند.
در همین حال، صنایعی که مصرف بالای انرژی دارند نیز در مسیر ارتقا و بهبود فناوری‌های تولید خود گام بردارند.
توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که انرژی نیز همچون سایر کالاها خریدوفروش می‌شود. با پذیرفتن این حکم باید بپذیریم که بهای فروش انرژی نیز باید از متغیرهای اقتصادی حاکم بر کشور تبعیت کند.
صنایع باید بتوانند محصولی رقابت‌پذیر تولید کنند؛ یعنی باید بهره‌وری مصرف انرژی را ارتقا دهند.
متاسفانه در کشور ما ارزان بودن منابع انرژی، زمینه بی‌توجهی به مصرف انرژی را فراهم کرده؛ بنابراین واقعی شدن قیمت‌ها، منجر به اصلاح روند مصرف انرژی می‌شود. البته به‌روزشدن صنایع و رقابت‌پذیری آنها به الزامات دیگری نیز نیاز دارد.
به‌عنوان مثال، رفع تحریم‌ها، برقراری مراودات و تعاملات بانکی در سطح بین‌المللی ضروری به‌نظر می‌رسد. در همین حال، امکان بهره‌گیری از سرمایه‌های خارجی نیز بایدوجود داشته باشد.
در واقع محدودیت در روابط بین‌المللی میان ایران با سایر کشورها خود هزینه مضاعفی را به روند تولید در صنایع مختلف وارد می‌کند. چنانچه این محدودیت‌ها برطرف و همزمان اصلاح نرخ انرژی طبق الگوی یادشده، اجرایی شود، صنایع نیز باید بتوانند خود را با شرایط سازگار کنند.
