-
نویسنده<!-- -->:<!-- --> <!-- -->آیت تجلی

مالیات ابزار کاربردی تامین بودجه

آیت تجلی-کارشناس بازار پولی و مالی

مالیات ابزار کاربردی تامین بودجه

کشور برای تامین مالی خود نیاز به ابزارهایی دارد که تامین ‌ کننده بودجه باشد. این درآمد ‌ ها باید طبق برنامه ‌ ای کلان و مدون جاری و ساری باشد. تامین منابع مالی برای فعالیت ‌ های اقتصادی از مهم ‌ ترین سرفصل ‌ های برنامه ‌ ها و اقدامات نهادهای مسئول در هر اقتصادی است. در اقتصاد ایران سیاست ‌ های کلان بودجه ‌ بندی و تامین منابع مالی برپایه فروش نفت است. در کنار تامین مالی از طریق نفت ‌ فروشی، ابزارهای دیگری هم برای تامین منابع پیش ‌ بینی شده است. بی ‌ تردید اقتصادی مثل اقتصاد ایران برای حفظ تولید و اشتغال و مبادلات تجاری خود حتی در همین سطح فعلی نیازمند تامین مالی است؛ چه رسد به اینکه بخواهد به رشد اقتصادی مطلوبی برسد که در این صورت نیاز به تامین مالی در اقتصاد مضاعف می ‌ شود.

بانک مرکزی در جایگاه یکی از مهم ‌ ترین نهادهای بازار پول، نقشی انکارناپذیر در تامین مالی طرح ‌ های صنعتی، تولیدی و ساختمانی دارد. در حال ‌ حاضر، بروز برخی مسائل و مشکلات در اقتصاد کشور سبب شده بانک ‌ ها با مشکل تامین مالی رو ‌ به ‌ رو شوند. در همین راستا بانک مرکزی سیاست ‌ های پولی و مالی را تبیین می ‌ کند که از دو طریق مستقیم و غیرمستقیم قابل اجرا است. در اجرای سیاست پولی، بانک مرکزی می ‌ تواند به ‌ طور مستقیم از قدرت تنظیم ‌ کنندگی خود بهره ببرد یا به ‌ طور غیرمستقیم از اثرگذاری بر شرایط بازار پول به ‌ عنوان انتشاردهنده پول پرقدرت (اسکناس و مسکوک در جریان و سپرده ‌ های نزد بانک مرکزی) استفاده کند. یکی از متداول ‌ ترین روش ‌ های تامین مالی بانک ‌ ها استفاده از اوراق بهادار با پشتوانه وام ‌ های رهنی است، اما استفاده از این ابزار در بانک ‌ های اسلامی سابقه فراوانی ندارد. با تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال ۱۳۸۴ ، بستر قانونی لازم برای طراحی و انتشار اوراق بهادار جدید پدیده آمده است. روش دوم استفاده از منابع مالیاتی است که این راه سابقه ‌ ای طولانی در درآمدزایی دولت ‌ ها در جهان دارد. بر همین اساس دو نوع ابزار سیاست پولی قابل ‌ تفکیک است که ابزارهای مستقیم (عدم اتکا به شرایط بازار) و غیرمستقیم (مبتنی بر شرایط بازار) سیاست پولی نامیده می ‌ شوند.

تامین مالی زنجیره ‌ ای، مجموعه ‌ ای از شیوه ‌ ها و عملیات تامین مالی از قبیل تنزیل اسناد دریافتنی، خرید دین، عاملیت، عاملیت معکوس، پرداخت تسهیلات و اوراق بهادار ‌ سازی اسناد دریافتنی است که در چارچوب روش ‌ های زنجیره ‌ ای، منجر به بهبود مدیریت سرمایه ‌ در گردش بنگاه ‌ های تولیدی می ‌ شود. در این روش، به ‌ جای شیوه سنتی دریافت تسهیلات مستقیم توسط بنگاه ‌ های اقتصادی، فرآیند تامین مالی بنگاه ‌ ها به ‌ صورت پیوسته و در طول زنجیره ‌ های تامین و مبتنی بر جریان واقعی کالا و خدمت صورت می ‌ گیرد.

شاخص ‌ ترین ابزار پولی مالی که به ‌ ویژه امسال دولت بر درآمد حاصل از آن متمرکز شده مالیات است. مالیات ‌ معمول ‌ ترین و مهم ‌ ترین منبع مالی برای تامین نیازهای مالی عمومی و یکی از موثرترین ابزارهای سیاست ‌ های مالی دولت به ‌ شمار می ‌ رود و دولت می ‌ تواند به ‌ واسطه آن بسیاری از خدمات اجتماعی و رفاهی را به مردم ارائه دهد و به بسیاری از فعالیت ‌ ها و جریانات اقتصادی و اجتماعی سمت و سوی لازم را ببخشد. دولت منابع و مصارف سال پیش روی خود را در سند بودجه تدوین و به مجلس برای تصویب ارائه کرد و نکته ‌ ای که در این زمینه بسیار مهم است، افزایش سهم درآمد مالیاتی در بودجه است.

بالا بودن سهم منابع حاصل از فروش نفت و پایین بودن سهم وصولی ‌ های مالیاتی در ترکیب منابع بودجه عمومی دولت، علاوه بر آنکه عوارض ناگواری همچون وابستگی درآمد کشور به صدور یک کالا را در بر دارد، اقتصاد کشور را از امکان استفاده موثرتر از ابزار مالیات برای اعمال سیاست مالی محروم ساخته، اما با آسیب ‌ شناسی افزایش مالیات ‌ ستانی در بودجه راهی به نسبت جدید پیش پای تامین مالی کشور از طریق بانک ‌ ها باز شد.

دیدگاهتان را بنویسید

بخش‌های ستاره دار الزامی است
*
*

آخرین اخبار

پربازدیدترین