چرا شاخص در شهریور افت کرد؟
وضعیتی که در شهریور ۱۴۰۰ بورس تهران به خود دید حاصل تاثیر فاکتورهای مختلفی بود که هر یک با شدت و ضعف متفاوتی آثار خود را بر روند بازار داشتند. اما باید توجه داشت سیال بودن اتفاقات کنونی بازار سهام باعث شده تا شرایط به گونهای باشد که امکان پیشبینی آینده تقریبا وجود نداشته باشد.
شاخص کل ریزش شدیدی را تجربه کرده که یادآور اتفاقات سال ۹۹ است اما به نظر میرسد اگر پرونده مذاکرات به نتیجه مثبتی برسد میتوان نسبت به آینده بورس اوراق بهادار امیدوار بود. یکی از دلایل ریزش بورس این است که در واپسین روزهای سال مالی کارگزاریها قرار داریم و طبیعتا این مجموعهها علاقه زیادی به تسویهحساب با مشتریان دارند و از سویی هم تلاش میکنند از طریق فروشهای سنگین سهام حجم نقدینگی در اختیار خود را افزایش دهند.
یکی دیگر از اتفاقاتی که باعثشده بازار تحتتاثیر قرار گیرد، تشنجهایی است که در برخی از کشورهای همسایه مانند افغانستان شاهد آن هستیم. تحتتاثیر همین مسئله عده قابلتوجهی از سرمایهگذاران نقدینگی خود را از کشور خارج کرده و با خرید ملک در کشورهای با امنیت بالاتر مانند ترکیه، گرجستان، امارات و... هم امکان اقامت در این کشورها را اخذ کنند و هم اینکه با توجه به آمار و ارقامی که ارائه میشود ارزش داراییهایشان کاهش پیدا نمیکند و ریسک سرمایهگذاری اصطلاح پایینتر است.
از سویی هم تکلیف برجام هنوز روشن نیست، هرچند خوشبینیها نسبت به آغاز مذاکرات تقویتشده و همین مسئله نیز باعث شده چشمانداز ریزش نرخ دلار محتملتر از قبل باشد. بورس که همواره از نوسانات نرخ ارز تاثیر پذیرفته این بار از فضای هیجانی این بازار سیگنالهایی را دریافت کرد که منجر به کاهش ارزش سهمهای صادراتمحور شد. مسئله دیگری که بازار را تحتتاثیر قرار داده، تغییر دولت است.
روی کار آمدن وزرای جدید باعثشده بسیاری از فعالان اقتصادی در انتظار انتصابات جدید در بخشهای گوناگون باشند. این تغییرات از جهتی اهمیت دارد که بسیاری از سیاستهای قبلی منجر به وارد شدن آسیبهایی به بدنه بازار شده بود و حالا سهامداران و فعالان در انتظارند تا تکلیف مناصب مدیریتی گوناگون روشن شود و با توجه به ترکیب جدید مسئولان اقدام به برگزیدن استراتژیهای مناسب معاملاتی کنند. برای مثال در زمینه قیمتگذاری فولاد، سیمان و... شاهد بروز مشکلاتی در بورس بودیم که زمینهساز ریزشهای اخیر شد، البته وزرا تاکنون با اجرای سیاستهای قیمتگذاری دستوری مخالفت ورزیدهاند اما تا زمانی که تکلیف ترکیب مناصب مدیریتی در حوزه اقتصاد روشن نشود، بازار نمیتواند چشمانداز مشخصی را پیشروی خود ببیند.
از سویی هم سیستم قیمتگذاری دستوری باعثشده عده زیادی از محل دلالی و فعالیتهای غیرمولد درآمدهای کلانی به جیب بزنند و حالا تغییر رویکرد به سمت واگذاری کشف نرخ به بازار سببشده این عده شروع به مقاومتهای شدید و همهجانبه کنند. در این میان، بورس نیز از تحرکات مخرب این دسته از افراد تاثیر پذیرفته و نشانههایش را در بازار مشاهده میکنیم. ی
کی دیگر از دلایلی که فعلا کانلمیکن تلقی میشود، تایید طرح آزادسازی واردات خودرو بود که البته چهارشنبه هفته گذشته از سوی شورای نگهبان رد شد اما تاثیرات منفی تصویب اولیه این طرح در مجلس شورای اسلامی را در بازار سهام مشاهده کردیم. وقتی چنین طرحی تصویب شد در ابتدا تصور میشد صنعت خودرو روزهای بسیار سختی را در پیش خواهد داشت و به همین دلیل، سهمهای خودرویی روند ریزش سنگینی را تجربه کردند. اما بهدلیل رد این طرح از سوی شورای نگهبان انتظار میرود سهمهای خودرویی باردیگر روند رو به رشدی داشته باشند.