اشـتـهـای سیـری‌ناپـذیر!
حال شهر ما بد است و حال آقای شهردار خوب! تهران مشکلات بسیاری شامل آلودگی هوا، اختلالات شبکه مترو، ترافیک، حمل‌ونقل فرسوده، دستفروشان، حاشیه‌نشینی و... دارد.
هرگاه صحبت از یکی از این مشکلات شد آقای زاکانی، شهردار تهران با لبخندی همیشگی گفتند: «مشکلات بسیار است و بودجه کم، اما حل می‌شود» یا در مواردی هم اصلا وجود هر مشکلی را تکذیب کردند. حالا اگر واقعا کمبود بودجه‌ای وجود دارد، این سوال مطرح می‌شود که فیش حقوق‌های نجومی از کجا تامین مالی می‌شوند؟ اصلا ما را چه به جست‌وجو در فیش‌های حقوقی آقایان؛ چرا یک روز خیابانی را جدول‌کشی و گل‌کاری می‌کنید و چند روز بعد همه آثار موجود را از بین می‌برید؟ تک‌تک مشکلاتی که در سطح شهر وجود دارد ممکن است خطرات بزرگی به‌دنبال داشته باشد. فکر نمی‌کنید وقت آن رسیده که چاره‌ای کنید برای این همه مشکلات ریشه‌ای که در شهر تهران وجود دارد؟ صمت در این گزارش به‌مناسبت روز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها مصادف با ۱۴ تیر به بررسی مشکلات شهر تهران پرداخته است.
ساماندهی حمل‌ونقل اولویت شهرداری نیست!
ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران درباره ادعا شهرداری مبنی بر کمبود بودجه برای حل مشکلات حمل‌ونقل به صمت گفت: شهرداری مدعی است در سال گذشته ۱۳۰ درصد بودجه حمل‌ونقل محقق شده، اما این طور نیست. متاسفانه در سال ۱۴۰۱ حوزه حمل‌ونقل اصلا در اولویت شهرداری تهران نبود و به همین دلیل شاهد هیچ‌گونه توسعه‌ای در ناوگان حمل‌ونقل نبوده‌ایم، این در حالی است که بودجه کافی برای توسعه وضعیت فعلی موجود است. لازم به ذکر است که شورا ۱۰ هزار میلیارد تومان به‌طور جداگانه برای این موضوع کنار گذاشته است.
وی با اشاره به اینکه بودجه معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری بیشتر از بودجه حمل‌ونقل نیست، افزود: بودجه حمل‌ونقل چند برابر بودجه اجتماعی و فرهنگی بوده است.
تولیدکنندگان داخلی مقصرند!
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با اشاره به تذکراتی که به شهردار تهران داده شده، اظهار کرد: بارها درباره عمل به وعده‌های شهردار تهران در زمینه حمل‌ونقل عمومی تذکر دادیم، اما ایشان تقصیر را گردن تولیدکنندگان داخلی انداختند و گفتند تولیدکنندگان داخلی توانایی تولید تعداد وعده داده شده را نداشتند.
حال حمل‌ونقل تهران بد است
حال حمل‌ونقل تهران وخیم است و ظاهرا مسئولان نیز نسخه‌ای جدید برای درمان ندارند. درباره مشکلات شهر تهران از قضا با ارائه مسکن‌های موقتی توسط شهرداری نیز روبه‌رو نیستیم و تنها ما ماندیم و جمله‌ای همیشگی «درست می‌شود» یا « درست است» آقای شهردار!
بهتر است ابتدا به سراغ مترو برویم. مشکلات این شهر زیرزمینی به حدی زیاد است که نمی‌دانیم از کدام شروع کنیم که خدا را خوش بیاید؛ از اختلالات زمانی رفت‌وآمد قطار تا پله‌برقی‌های همیشه خراب! این در حالی است که روزانه یک‌ونیم تا ۲ میلیون سفر با این شبکه حمل‌ونقل انجام می‌شود. مدت‌هاست که مسافران مترو از اختلالات موجود در این شبکه حمل‌ونقلی رنج می‌برند و زمان خود را به انتظار در سکوهای مترو می‌گذرانند. قطارها با جمعیتی متراکم، بدون فن‌های قوی هر روز حرکت می‌کنند و هیچ گوش شنوایی برای حل کردن مشکلات نیست. بهتر نیست به‌جای احداث ایستگاه‌های مختلف فکری به حال خط‌های پرمسافر کنید و تعداد قطارهای آن را افزایش دهید. شاید اگر سر‌وسامانی به وضعیت مترو دهید، شهروندان بسیاری به استفاده از آن روی بیاورند. یکی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران به‌تازگی درباره مشکلات موجود در مترو گفت: ۲۰۰ واگن از رده خارج شده بود، اما درحال‌حاضر شرکت واگن‌سازی در حال بازسازی و اورهال آنها است. همچنین با چینی‌ها قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگن را داریم که به این عدد، ۱۶۰ دستگاه دیگر اضافه شده و حدود یک و نیم سال طول می‌کشد تا این واگن‌ها به‌مرور وارد کشور شوند. البته قطعات این واگن‌ها وارد و در شرکت واگن‌سازی تولید می‌شود. شرکت واگن‌سازی در این زمینه فعال شده و قرار است در مرحله اول ۱۰۰ واگن تولید کنند. حال سوال این است که این قراردادهای منعقده که بارها از آنها صحبت می‌شود چه زمانی به نتیجه‌ای می‌رسد که مردم شاهد تاثیرات آن باشند؟ مگر برای این قراردادها هزینه پرداخت نمی‌شود؛ پس چرا جزییاتی از آن در دسترس نیست؟
موضوع دوم ترافیک است که طرح‌های فروشی مختلف نیز دردی از آن دوا نکرد. وقتی برای کنترل ترافیک طرحی را بنا می‌کنید، دیگر از فروش طرح ما را چه حاصل؟ البته قطعا با اجرای این طرح، شهرداری را بسیار حاصل است. شهردار تهران برای حل بحران حمل‌ونقل عمومی و مسئله ترافیک در پایتخت راهکاری بیان کرد و گفت: یکی از طراحی‌های ما برای رسیدن به اهداف ترافیکی، هوشمندسازی شهر و تکیه بر فناوری است تا بتوانیم از این طریق مسافرت‌های شهری شهروندان را کاهش دهیم.
حال سوال این است که دستیابی به این شهر هوشمند در افق چه سالی است؟ اگر درباره بودجه لازم برای دستیابی به آن نیز پاسخی داشته باشید از شما سپاسگزاریم.
موضوع سوم اتوبوسهای تندرو و کندرو موجود در شهر است. از زمانی که مردم میل بیشتری به استفاده از مترو پیدا کرده‌اند، دیگر نظارت و بهبود خاصی در این قسمت دیده نشد و مدت‌هاست که کمبود اتوبوس به‌شدت احساس می‌شود. البته اخیرا صحبت از ورود متروباس‌ها به حمل‌ونقل عمومی می‌شود و براساس اعلام یکی از اعضای شورای شهر، مهر امسال اتوبوسهای جدید وارد می‌شوند و متروباس‌ها هم در خطوط قرار می‌گیرند. متروباس ۳ اتوبوس به هم چسبیده است که ظرفیت جابه‌جایی بیش از ۳۰۰ نفر را دارد و به‌روزترین مدل اتوبوس به‌شمار می‌رود.
اواخر سال ۱۴۰۱ شهردار تهران گفت: ۶ هزار ون ۱۰۰ درصد فرسوده و ۷۲ هزار تاکسی با فرسودگی بالای ۶۰ درصد در تهران داریم. این ارقام و آمارها نشان می‌دهد وضعیت حمل‌ونقل عمومی در تهران مناسب نیست و باید به سمت بازسازی و نوسازی آن برویم که برای این کار به اعتباری حدود ۵۰۷ هزار میلیارد تومان نیاز داریم. برای حل مسائل مرتبط با حمل‌ونقل عمومی تهران افقی ۵ تا ۷ ساله تعریف کرده‌ایم و در نظر داریم تا سال ۱۴۱۰ به نقطه‌ای برسیم که در آن حمل‌ونقل عمومی کفاف مسافرت‌های شهری شهروندان را بدهد و در تهران از خودرو شخصی کمتر استفاده شود.
باز جای شکر دارد که هدف آقای شهردار رسیدن به نقطه‌ای است که حمل‌ونقل عمومی کفاف مسافرت‌های شهری شهروندان را بدهد. حالا که همه رسانه‌ها پر شده از خبر ورود متروباس به حمل‌ونقل عمومی، جای سوال دارد که چه مقدار برای این برنامه بودجه صرف شده است؟ البته تجربه ثابت کرده آقای زاکانی در جواب همه مشکلات تنها کمبود بودجه را بیان می‌کند. در پاسخ به بسیاری از مشکلات موجود، شهرداری تهران ادعا می‌کند بودجه زیادی لازم است که این مبالغ در دسترس شهرداری نیست؟
براساس آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد لازم است مواردی فراموش‌شده را یادآوری کنیم:
۱- بودجه ۱۴۰۲ شهرداری تهران برای بخش حمل‌ونقل و ترافیک ۳۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است و نکته جالب توجه این است که باوجود معضلات فراوان در بخش حمل‌ونقل بودجه اختصاص‌یافته به بخش امور اجتماعی و فرهنگی ۲ برابر این بخش است. گمان می‌کنیم اعلام اعداد و ارقام برای هزینه‌ها در بخش اجتماعی و فرهنگی بسیار راحت‌تر از بخش حمل‌ونقل باشد که دست‌کم باید آثار آن را نشان داد.
۲- شهرداری سالانه مالیاتی را به‌عنوان مالیات بر اجاره و مالیات بر مستغلات و املاک از تمام مغازه‌ها دریافت می‌کند. همچنین برای نصب تابلو به‌منظور دریافت مجوز هزینه پرداخت می‌شود و اگر صاحب کسب‌وکار قصد دارد تابلو بزرگ‌تری نصب کند، باید مبلغی را به‌عنوان هزینه به شهرداری پرداخت کرد.
۳- بهتر است در این بخش پول کلانی که از بیلبوردهای تبلیغاتی به شهرداری می‌رسد را نیز از قلم نیندازیم. این سه مورد تنها «مشتی نمونه خروار» است از درآمد شهرداری. اینکه مشکلات شهر تهران زیاد است بر هیچ‌کس پوشیده نیست، اما باید به این مسئله هم توجه کرد که درآمدهای بسیاری نیز زیر آسمان این شهر کسب می‌شود.
عمر ناوگان اتوبوسرانی پایتخت بالای ۱۰ سال است
احسان تقدسی، سخنگوی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران درباره ناوگان اتوبوسرانی که نیازمند نوسازی هستند به صمت گفت: باتوجه به اینکه ازسوی هیات وزیران حداکثر عمر کاری اتوبوسهای دیزلی ناوگان ۸ سال و اتوبوسهای گازسوز ۱۰ سال تعیین شده، بخشی از ناوگان اتوبوسرانی تهران نیاز به نوسازی دارند، این در حالی است که شیب بالای خطوط و حجم بالای مسافر در طول شبانه‌روز نیز موجب تشدید استهلاک آنها شده و این اتوبوس‌ها به‌ناچار در خطوط مربوطه در حال فعالیت هستند. البته با مساعدت شهردار تهران و همراهی اعضای شورای اسلامی شهر، قراردادهای متعددی با شرکت‌های خودروساز در راستای تولید و تحویل اتوبوسهای موردنیاز منعقد و مراتب ازسوی این نهاد خدمت‌گزار تا دریافت نتیجه نهایی در حال پیگیری است. وی با اشاره به ناوگانی که به‌دلیل تامین نشدن قطعات زمین‌گیر هستند، اظهار کرد: حدود ۳۰۰ دستگاه از متوقف‌های ناوگان شامل متوقف‌های جاری، نیازمند قطعه یدکی و همچنین بازسازی هستند که راه‌اندازی و پوشش فنی آنها در چهارچوب شرایط گارانتی اتوبوس‌ها و نیز از طریق مراکز فنی سامانه‌های تندرو و حتی بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی در دست اقدام است تا امکان بهره‌برداری از حداکثر توان ناوگان فراهم شود.
تقدسی در پاسخ به چرایی تامین نشدن بخشی از قطعات و تجهیزات موردنیاز این بخش بیان کرد: باتوجه به اینکه قطعات اصلی اتوبوس‌ها اکثرا تولید شرکت‌های خارجی است، گاهی شرایط، ناخواسته موجب تاخیر در روند تامین قطعات یدکی یا بالا رفتن نامتعارف هزینه‌های تهیه آنها می‌شود؛ هرچند با همکاری صورت‌گرفته با مراکز خدمات پس از فروش و تهیه قطعات در بازه‌های زمانی موردنیاز سعی شده تبعات به حداقل برسد. وی با اشاره به فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی پایتخت اظهار کرد: بیش از ۱۰ سال است که اتوبوسی به ناوگان اتوبوسرانی پایتخت تزریق نشده و تولیدکنندگان داخلی هم باتوجه به اینکه اقدامی برای خرید وجود نداشته، تولیدات خود را به حداقل رسانده‌اند.
واردات هزار دستگاه اتوبوس
سخنگوی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در پاسخ به اینکه حل مشکلات موجود در این حوزه چه مقدار به موضوع ارز و تحریم مربوط است، گفت: باتوجه به حمایت‌های جدی صورت‌گرفته ازسوی شهردار تهران، روند بازسازی اتوبوس‌ها جدی‌تر از هر زمانی در دستور کار قرار گرفته است. البته برخی شرایط ناخواسته موجب افزایش هزینه‌های تمام‌شده اجرای طرح‌های تعمیراتی و بازسازی‌های سبک و سنگین می‌شود. با آغاز فعالیت مدیریت شهری جدید شهر تهران برای نخستین بار بودجه حمل‌ونقل این کلانشهر بیش از ۴۰ درصد افزایش داشته و این نوید تحولی بزرگ در حمل‌ونقل تهران به‌ویژه در اتوبوسرانی و مهر تاییدی است بر اینکه شورای اسلامی شهر و مدیریت شهری نگاه ویژه‌ای برای تقویت این بخش دارند. همچنین مجوز واردات دستگاه اتوبوس ازسوی دولت داده شده و اگر برخی سختگیری‌ها کاهش یابد، می‌توانیم از این ظرفیت هم برای تقویت ناوگان اتوبوسرانی استفاده کنیم.
سخن پایانی
غبار مشکلات چهره این شهر زیبا را تیره کرده و همچنان شهرداری با پاسخ‌های همیشگی شهروندان را در انتظار می‌گذارد. به‌عقیده کارشناسان شهری بخش اعظمی از این کم‌وکاستی‌های بسیار به مدیریت ناکارآمد بازمی‌گردد، این در حالی است که شهرداری باید باتوجه به گله‌مندی شهروندان از کم‌وکاستی‌های خدمات ارائه‌شده، اطلاعات مربوط به بودجه، پروژه‌ها و خدمات ارائه شده را به‌صورت شفاف در دسترس آنها قرار دهد. همچنین لازم است نظارت و کنترل بیشتری روی عملکرد شهرداری وجود داشته باشد. لازم به ذکر است که خبرنگار صمت برای دریافت پاسخ شهرداری درباره مسائل یادشده تماسی تلفنی با سخنگوی شهرداری تهران داشت که ایشان در جواب گفت: فعلا فرصت صحبت ندارم. ابتدا سوالات را ارسال کنید تا ارزیابی کنم که می‌توانم پاسخ دهم یا خیر.
